«Oι πυρκαγιές είναι μέρος του οικοσυστήματος»

Ο Καναδάς εξακολουθεί να υποφέρει από τις πρωτοφανείς πυρκαγιές που έχουν πλήξει μεγάλες εκτάσεις στην Αλμπέρτα. Μέχρι στιγμής οι ζημίες που καταγράφουν οι αρμόδιες αρχές σε δάση, καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά και σε κατοικίσιμες περιοχές είναι μεγάλες, ενώ εκκενώνονται σχολεία, νοσοκομεία και λοιπά δημόσια κτήρια. Η DW επικοινώνησε με τον ειδικό σε θέματα πυροπροστασίας και καθηγητή στο Τμήμα Δασολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο Ντέιβιντ Μάρτελ, ο οποίος συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, με εκπροσώπους της πυροσβεστικής για την κατάστρωση σχεδίων πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων από πυρκαγιές.

«Σχεδιάζω και εξελίσσω μοντέλα προσομοίωσης μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, βοηθώντας τις αρχές να σταθμίσουν τους κινδύνους και να καταστρώσουν τις δικές τους στρατηγικές. Για παράδειγμα, τους βοηθώ να προβλέψουν ποιες περιοχές αναμένεται να βρεθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, πού ενδέχεται να χρειαστεί άμεση βοήθεια με ασθενοφόρα και ούτω καθεξής», αναφέρει ο Ντέιβιντ Μάρτελ, περιγράφοντας τις αρμοδιότητές του.

Αλλά είναι τελικά δυνατό να προβλεφθούν τόσο μεγάλες πυρκαγιές, όπως αυτές στον Καναδά; «Αρχικά απαιτείται ένα καλό σύστημα πρόληψης που είναι σχεδιασμένο με στόχο τη μείωση των κινδύνων από πυρκαγιές που μπορεί να ξεκινήσουν από ένα τυχαίο περιστατικό. Απαιτείται επίσης ένα σύστημα εντοπισμού πυρκαγιών, σαν αυτό που εφαρμόζεται π.χ. στο Οντάριο με τη συνδρομή ειδικών αεροσκαφών που κάνουν περιπολίες και είναι πάντα σε ετοιμότητα να αντιδράσουν, ρίχνοντας νερό, το οποίο αντλούν από κοντινά ποτάμια και λίμνες», εξηγεί ο ειδικός στη DW.

Οι μικρές πυρκαγιές είναι και φυσικό φαινόμενο

Για τον ίδιο, το μεγάλο πρόβλημα στην Αλμπέρτα του Καναδά είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετά φυσικά αποθέματα νερού. Συχνά μάλιστα οι δυνάμεις που προστρέχουν στην περιοχή για να σβήσουν τις πυρκαγιές χρειάζεται να αντλήσουν νερό από το υπέδαφος, αναφέρει ο Ντέιβιντ Μάρτελ. Ακριβώς επειδή στην επίμαχη περιοχή η ένταση των πυρκαγιών ξεπερνά κάθε προηγούμενο, απαιτείται επιπλέον μεγάλος αριθμός πυροσβεστών.«Σε ορισμένα σημεία υπάρχουν ομάδες που αποτελούνται από 350 άνδρες!». Ο Ντ. Μάρτελ υπογραμμίζει πάντως το γεγονός ότι παρά τον μεγάλο κίνδυνο σε περιοχές με μεγάλη βλάστηση και έντονη ξηρασία, παραμένει δυνατή η επιτυχής πρόληψη των πυρκαγιών. Όπως επισημαίνει μία μέθοδος που ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία, μονολότι ακούγεται εν πρώτοις κάπως παράξενη, είναι η δημιουργία μικρών, στοχευμένων εστιών φωτιάς από ειδικούς σε μεγάλες δασικές εκτάσεις με ποικιλία οριζόντιας και κάθετης βλάστησης. «Βάζουμε ελεγχόμενη φωτιά στη βλάστηση μικρού και μεσαίου ύψους και με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα είδος πυροπροστασίας για τα ψηλότερα δέντρα», εξηγεί χαρακτηριστικά ο ειδικός, τονίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό ακόμη και μεγάλα δάση μπορούν να τίθενται υπό έλεγχο και να προστατεύονται επαρκώς από μεγάλες πυρκαγιές. Αντίστοιχες μέθοδοι εφαρμόζονται ήδη σε μεγάλες δασικές εκτάσεις στην Αυστραλία, η οποία αντιμετωπίζει επίσης συχνά μεγάλα προβλήματα λόγω πυρκαγιών.

Σε κάθε περίπτωση, τέλος, ο Ντ. Μάρτελ θεωρεί ότι «οι πυρκαγιές αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των δασικών οικοσυστημάτων. «Όταν καις μικρές εκτάσεις, κατά κάποιο τρόπο τα βασικά συστατικά του οικοσυστήματος ανακυκλώνονται και έτσι βελτιώνεται ακόμη και η ανάπτυξη των ζώων που ζουν εντός τους. Μόνη εξαίρεση αποτελούν να μικρά πτηνά που φτιάχνουν φωλιές κοντά στο χώμα. Παρολ´ αυτά οι μικρές πυρκαγιές είναι ένα φυσικό φαινόμενο, μπορούν να δράσουν ευεργετικά για τα δέντρα μακροπρόθεσμα. Κι όπως λέω συχνά στους μαθητές μου: μια τέτοια φωτιά μπορεί να καταστρέψει δέντρα, όχι όμως δάση».

Κάρλα Μπέικερ / Δήμητρα Κυρανούδη