Oι δύο όψεις της Wall Street

Ο Ντόνι εργαζόταν στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE) αλλά ξαφνικά φέτος απολύθηκε, παρά τη μακρά παράδοση της οικογένειάς του στη Wall Street από τη δεκαετία του 1940. Το ίδιο και πολλοί άλλοι εργαζόμενοι σε χρηματιστηριακές εταιρείες. Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι οι απολύσεις αυτές ήρθαν παρά το ότι οι χρηματιστηριακές επιδόσεις οδεύουν από το καλό στο καλύτερο. Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones σημείωσε φέτος ρεκόρ, κλείνοντας σε πολύ υψηλά επίπεδα πάνω από 35 φορές. Λίγο πριν την Ημέρα της Ανεξαρτησίας (4 Ιουλίου) ο Dow Jones έκλεισε για πρώτη φορά στην ιστορία του στις 17.000 μονάδες, ενώ λίγο πριν τα Χριστούγεννα πλησίασε τις 18.000 μονάδες.

Τα μυστικά της επιτυχίας

Οι χρηματιστηριακοί δείκτες στις ΗΠΑ μοιάζουν να κινούνται ανοδικά, ανεξάρτητα από το αν τα διεθνή οικονομικά νέα είναι καλά ή άσχημα. Οι μεγάλοι κλυδωνισμοί που προκάλεσαν φέτος η κρίση στην Ουκρανία, τα προβλήματα στην ευρωζώνη και η βουτιά στις τιμές του πετρελαίου το φθινόπωρο άφησαν σχεδόν ανέπαφη την Wall Street. Αλλά ούτε και οι αλλαγές στην αμερικανική νομισματική πολιτική την επηρέασαν αρνητικά, μετά την ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ότι προτίθεται να θέσει τέλος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE3) που είχε ξεκινήσει το Σεπτέμβριο του 2012 με την αγορά ενυπόθηκων τίτλων και κρατικών ομολόγων. Από πού πηγάζει όμως η δυναμική; Η ισχύς των ΗΠΑ προέρχεται από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Με άλλα λόγια από το γεγονός ότι η χώρα εξαρτάται ελάχιστα από το εξωτερικό, σε αντίθεση με τη Γερμανία, τη Ρωσία ή την Κίνα. «Η ανάπτυξη παράγεται εδώ και βασίζεται στην εγχώρια ζήτηση», εκτιμά ο επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit στη Ν. Υόρκη Χαρμ Μπάντχολτς. Τελευταία ο ρυθμός ανάπτυξης στις ΗΠΑ αγγίζει το 4%, ενώ η ανοδική πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών συνεπάγεται τη διάθεση περισσότερου χρήματος στα χέρια των καταναλωτών. To ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 11 χρόνων. Τέλος σημειώθηκε πρόοδος στη μείωση της ανεργίας, η οποία κινείται πλέον κάτω από το 6%, ενώ προ κρίσης κυμαινόταν στο 10%.

Η αβεβαιότητα παραμένει

To μεγάλο ερώτημα που παραμένει πάντως ανοιχτό είναι εάν η ανοδική πορεία της Wall Street πρόκειται να συνεχιστεί και το 2015. Οι οιωνοί δεν είναι πάντως καθησυχαστικοί. Λίγο πριν το νέο έτος αμερικανικά ταμπλόιντ κάνουν λόγο για «ράλι τεράτων» στο Χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης, ενώ ανησυχία προκαλούν και τα μηνύματα από το διεθνές περιβάλλον, μιας και οι αγορές συνδέονται μεταξύ τους. Πολλοί κερδοσκόποι δεν δείχνουν τα λαμβάνουν στα σοβαρά τους κλυδωνισμούς από τις αυξομειώσεις στις τιμές πετρελαίου και βασικών αγαθών ενώ αγνοούν τις διακυμάνσεις στις αγορές συναλλάγματος. Συγχρόνως το 2014 ήταν μια χρονιά μεγάλων εντάσεων για την αμερικανική κοινωνία. Οι αναταραχές στο Φέργκιουσον και το μαζικό κύμα διαμαρτυρίας που ξέσπασε στις αμερικανικές πόλεις, κατέδειξαν ότι ένα μεγάλο μέρος των αμερικανών πολιτών εξακολουθεί να μην μετέχει στη διανομή του πλούτου.

Ο Ντόνι πάντως, από την πλευρά του, μετά την απόλυσή του από τη Wall Street βρήκε νέα δουλειά. Παρά το πρώτο σοκ της ανεργίας, ο ίδιος ελπίζει το 2015 σε μια νέα αρχή. Τι μέλλει γενέσθαι όμως για τις αγορές, παραμένει άγνωστο.

Jens Korte / Δήμητρα Κυρανούδη