Nύχτα στο Βερολίνο της δεκαετίας του '20

Αρχές της δεκαετίας του 1920, Βερολίνο. Ο A´ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί παρελθόν, η Δημοκρατία της Βαϊμάρης βρίσκεται στις αρχές της, επικρατεί ένα αίσθημα αισιοδοξίας και ευφορίας. Οι τέχνες και τα γράμματα ανθούν, η βερολινέζικη διασκέδαση γίνεται γνωστή σε όλο τον κόσμο, η νύχτα στη γερμανική πρωτεύουσα αποκτά λάμψη και φήμη. Ένα νέο εικονογραφημένο βιβλίο από τις εκδόσεις Taschen με τίτλο «Όταν πέφτει η νύχτα στο Βερολίνο της άγριας δεκαετίας του '20» (Es wird Nacht in Berlin der Wilden Zwanziger Jahre) εστιάζει σε αυτήν ακριβώς την περίοδο ακμής της γερμανικής πρωτεύουσας.

Αν και κυκλοφόρησε πρόσφατα, το λεύκωμα για το Βερολίνο φαίνεται να τα πηγαίνει πολύ καλά στις πωλήσεις. Σε αυτό συμβάλλει και η ξεχωριστή εικονογράφηση από τον Ρόμπερτ Νίπολντ, ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια δούλευε τα σχέδια που συνοδεύουν τα κείμενα του Μπόρις Ποφάλα.

Το βιβλίο έχουν ήδη ξεχωρίσει και οι κριτικοί, που μιλούν γι' αυτό με επαινετικά σχόλια. Το λεύκωμα συνοδεύεται και από ένα CD με τραγούδια από την ίδια δεκαετία που ερμηνεύουν καλλιτέχνες της εποχής όπως η Ρενάτε Μύλερ, η Λότε Λένια, ο Ερσντ Μπους και άλλοι.

Η αντιφατική Δημοκρατία της Βαϊμάρης

Το βιβλίο έχει εικονογραφηθεί σε ασπρόμαυρους τόνους, με μερικές νότες χάλκινου και χρυσού. Εικόνες από θρυλικά κέντρα διασκέδασης, θέατρα βαριετέ, μουσικές παραστάσεις, χορεύτριες καμπαρέ αλλά και εικόνες από τις λεωφόρους του Βερολίνου κοσμούν τις σελίδες της νέας έκδοσης, δίνοντας μια γλαφυρή εικόνα για το πως ήταν το Βερολίνο την ιστορική εκείνη εποχή.

Η επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής συγκυρίας για την έκδοση αυτή δεν είναι τυχαία. Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον πολλών γερμανικών μουσείων αλλά και ΜΜΕ στράφηκε έντονα στην προσέγγιση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, της δημοκρατικής περιόδου που προηγήθηκε της ανόδου των ναζί στην εξουσία. Ήταν μια εποχή όπου κυριαρχούσε το φιλελεύθερο πνεύμα, ενίοτε με στοιχεία υπερβολής και ηδονισμού, μια εποχή ακμής που δυστυχώς δεν είχε τη μοίρα να μακροημερεύσει. Τα οικονομικά προβλήματα, η πολιτική αστάθεια και τελικά η άνοδος του εθνικοσοσιαλισμού επισφράγισαν με τον πιο δραματικό τρόπο την πτώση της. Έτσι η μελέτη της εποχής συνεχίζει να προκαλεί μέχρι τις μέρες έντονο ενδιαφέρον όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη, μιας και πολλοί εντοπίζουν κοινά σημεία με τη σημερινή εποχή.

Η μοναδική γοητεία του Βερολίνου

Όλη η τραγικότητα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης εντοπίζεται και στο Βερολίνο της δεκαετίας του '20. Όπως και οι αντιφάσεις της. Από τη μια πλευρά η απόλυτη γεύση της ελευθερίας κι από την άλλη σημεία που προμήνυαν τον ερχομό σκοτεινών καιρών. Όμως το λεύκωμα των Ποφάλα και Νίπολντ εστιάζει περισσότερο στη λαμπερή πλευρά του Βερολίνου, έστω κι αν ήταν απατηλή και εφήμερη.

Κι όπως έγραφε σε ένα σημείωμά της η διάσημη αμερικανίδα χορεύτρια Ζοζεφίν Μπέικερ το 1926: «Το Βερολίνο αν το δει κανείς από την Κουρφύστερνταμ μοιάζει με έναν σπινθηροβόλο πολύτιμο λίθο. Τα απογεύματα λάμπει θριαμβευτικά με έναν τρόπο που το Παρίσι δεν έχει γνωρίσει ποτέ. Τα πολύβουα καφέ, οι ορχήστρες που δεν σταματούν να παίζουν, κρατώντας την πόλη σε κίνηση με συναρπάζουν. Η μουσική εδώ είναι παντού».

Γιόχεν Κούρτεν, Taschen Verlag, NDR / Δήμητρα Κυρανούδη