«Nein» στην πολιτική δεδομένων του WhatsApp

Την επίμαχη απόφαση έλαβε την Τρίτη ο Γιοχάνες Κάσπαρ, εντεταλμένος της τοπικής κυβέρνησης του Αμβούργου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Ούτε λίγο ούτε πολύ ο Κάσπαρ απαγορεύει στο Facebook να διαμοιράζει προσωπικά δεδομένα χρηστών του WhatsApp, καθώς, όπως απεφάνθη, «δεν υπάρχει επαρκής νομική βάση». Τι ακριβώς είχε συμβεί; Μετά την εξαγορά του από το Facebook το 2014, το WhatsApp εγκαινίασε μία νέα πολιτική για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, αναγκάζοντας ουσιαστικά τους 2,5 εκατομμύρια χρήστες της πλατφόρμας αυτής παγκοσμίως να αποδεχθούν τον διαμοιρασμό δεδομένων τους μέσω του Facebook, αλλά και άλλων υπηρεσιών που ανήκουν πλέον στον όμιλο Facebook, όπως το Instagram.

Η προθεσμία που δίνεται στους χρήστες για να αποδεχθούν αυτήν την αλλαγή στην πολιτική δεδομένων λήγει στις 15 Μαίου. Όποιος δεν συμφωνήσει, δεν θα μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί τον λογαριασμό του στο WhatsApp. Η γερμανική έδρα του Facebook είναι στο Αμβούργο, κατά συνέπεια η υπόθεση εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Γιοχάνες Κάσπαρ, η δικαιοδοσία του οποίου, ωστόσο, περιορίζεται στη Γερμανία. Με βάση τον ισχύοντα γερμανικό κανονισμό για την προστασία προσωπικών δεδομένων (DGVO) το «φρένο» στο WhatsApp διαρκεί το πολύ τρεις μήνες. Κατά τα άλλα λοιπά στην Ευρώπη αρμόδια για τον όμιλο Facebook είναι η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων της Ιρλανδίας. Γι αυτό ο Κάσπαρ θέλει να αξιοποιήσει το διάστημα των τριών μηνών ώστε να έρθει σε επαφή με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (EDPB), επιδιώκοντας συνολική ευρωπαϊκή λύση για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από το Facebook.

«Βαθύτατη παρανόηση»

Εκπρόσωπος του Whatsapp δηλώνει από την πλευρά του ότι η απόφαση του Γιοχάνες Κάσπαρ βασίζεται σε μία «βαθύτατη παρανόηση» της νέας πολιτικής δεδομένων που έχει εγκαινιάσει η εταιρεία και στερείται με τη σειρά της κάθε «νομιμοποιητικής βάσης». Στη Γερμανία χρησιμοποιούν το WhatsApp περίπου 60 εκατομμύρια χρήστες. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι η ανταλλαγή δωρεάν μηνυμάτων και βιντεοκλήσεων μέσω WhatsApp, που για πολλούς έχει υποκαταστήσει το παραδοσιακό SMS.

Οι αλλαγές στην πολιτική δεδομένων είχαν αρχικά εξαγγελθεί τον Ιανουάριο, δίνοντας προθεσμία στους χρήστες να συναινέσουν μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου. Όλα αυτά προκάλεσαν αντιδράσεις. Πολλοί προτίμησαν να κλείσουν τον λογαριασμό τους στο Whatsapp και να επιλέξουν άλλες υπηρεσίες instant messaging, όπως το Signal και το Telegram. Μετά από αυτή την εξέλιξη το WhatsApp παρέτεινε την προθεσμία για συναίνεση μέχρι τις 15 Μαίου, ενώ παράλληλα διευκρίνισε ότι ακόμη και όποιος δεν συμφωνήσει με την επεξεργασία δεδομένων του στις υπόλοιπες υπηρεσίες και πλατφόρμες Facebook, θα μπορεί να χρησιμοποιεί το chat του WhatsApp για κάποιες εβδομάδες, αλλά με περιορισμούς. Σταδιακά όμως θα περιορίζεται η πρόσβαση στις λίστες chat και αργότερα σε βιντεοκλήσεις μέσω WhatsApp, πάντα με την υπενθύμιση ότι εκκρεμεί η συγκατάθεση στη νέα πολιτική δεδομένων. 

Εξαγορά-μαμούθ το 2014

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Το Facebook είχε εξαγοράσει το WhatsApp καταβάλλοντας το απίστευτο ποσό των 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πολλοί έκαναν λόγο για ένα αντίτιμο που ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου στην αγορά. Ωστόσο, αν και παραμένει μέχρι σήμερα το δημοφιλέστερο messenger app, το WhatsApp ελάχιστα συμβάλλει στην κερδοφορία της μητρικής Facebook. Αυτό επιδιώκεται τώρα στη διασύνδεση με Facebook και Instagram. Ως εναλλακτική λύση οι αρμόδιοι είχαν σκεφτεί  κάποια στιγμή να βάλουν στοχευμένες διαφημίσεις στις ανταλλαγές φωτογραφιών και βίντεο μέσω Stories στο WhatsApp, αλλά η ιδέα δεν προχώρησε.

 

Αντρέας Ρόστεκ Μπουέτι

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου