Mύθος και πραγματικότητα στο Αφγανιστάν

Ήταν μια βόμβα πολλών μεγατόνων αυτή που έπεσε το πρωί. Ο αμερικανικός διαδικτυακός τόπος Wikileaks έβγαλε στη δημοσιότητα μυστικά έγγραφα που εικονογραφούν με σκούρα χρώματα την κατάσταση στο Αφγανιστάν και δίνουν τις πραγματικές διαστάσεις ενός πολέμου που ξεκίνησε το 2001 και μέχρι σήμερα μόνο πισωγυρίσματα έχει σημειώσει.

Σύγκριση υπέρ της πραγματικότητας

Κάτι παρόμοιο δεν έχει ξανασυμβεί. Σχεδόν 92.000 μυστικά έγγραφα, φυλαγμένα ως κόρην οφθαλμού από το αμερικανικό Πεντάγωνο, βρίσκονται τώρα στο ιντερνέτ και στη διάθεση του καθενός. Για πρώτη φορά, η πραγματική και με πολλές λεπτομέρειες εικόνα στα πεδία των μαχών του Αφγανιστάν μπορεί τώρα να συγκριθεί με την προπαγάνδα του αμερικανικού στρατού. Η βρετανική εφημερίδα Γκάρντιαν, οι Τάιμς της Ν. Υόρκης και η γερμανική επιθεώρηση Σπίγκελ έλεγξαν σε βάθος τα έγγραφα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι αυθεντικά.

Τι περιέχουν αυτά τα έγγραφα; Καταρχάς πρόκειται για πρωτόκολλα με εκθέσεις και αναλύσεις από στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες που προέρχονται κυρίως από επιλοχίες, ενίοτε και από ανθυπολοχαγούς, και αφορούν στα έτη από το 2004 μέχρι το 2009. Αναφέρονται στην κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν αυτά τα 6 χρόνια. Επισημαίνουν την ισχυροποίηση και όχι την εξασθένηση των Ταλιμπάν στον πόλεμο εναντίον των στρατιωτών της υπό νατοϊκή ηγεσία Σταθεροποιητικής Δύναμης στη χώρα. Και το συμπέρασμα εκπλήσσει. Μετά από εννέα χρόνια πολέμου, οι αμερικανικές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους χάνουν συνεχώς έδαφος, η θέση τους, κυρίως στο βορρά όπου βρίσκονται και οι γερμανικές μονάδες, γίνεται όλο και πιο δυσχερής.

Αυτό επιβεβαιώνεται εμμέσως και από τις πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού στρατηγού Ντέιβιντ Πετρέους, όταν ανέλαβε επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν.

«Όπως γνωρίζετε», είχε πει, «έχουμε εμπλακεί σε σκληρές μάχες. Έπειτα από πολέμους χρόνων φτάσαμε σε κρίσιμο σημείο. Πρέπει να δείξουμε στον αφγανικό λαό και σε ολόκληρο τον κόσμο ότι δεν θα επιτρέψουμε στην Αλ Κάιντα και στο δίκτυο των εξτρεμιστών να εγκαταστήσουν θύλακες στο Αφγανιστάν από όπου θα προετοιμάζουν πυραυλικές επιθέσεις εναντίον του αφγανικού λαού και των ειρηνικών λαών της γης».

Οργισμένος ο Λευκός Οίκος

Οι αναγνώστες των εγγράφων αποκομίζουν όμως μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Τα μη επανδρωμένα βομβαρδιστικά, που χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο οι Αμερικανοί, τα 'μαγικά όπλα' όπως τα αποκαλούν, δεν είναι και τόσο 'μαγικά'. Από την άλλη, οι Αφγανοί διαθέτουν πολύ πιο σύγχρονα όπλα από ότι παραδέχονται οι σύμμαχοι. Οι νότες αισιοδοξίας που συνοδεύουν δηλώσεις αξιωματούχων για το μέλλον του Αφγανιστάν ηχούν κάπως κυνικά μετά από αυτές τις αποκαλύψεις. Διότι δείχνουν ότι ο πόλεμος στο βορρά, όπου δραστηριοποιούνται οι Γερμανοί, γίνεται όλο και πιο επικίνδυνος. «Ο στόχος μας» είπε τις προάλλες ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Βεστεβέλλε, «είναι να επεξεργαστούμε προοπτικές αποχώρησης και ανάληψης σταδιακά της ευθύνης από τους ίδιους του Αφγανούς. Σε επίπεδο περιφερειακό κατάρχην να αρχίσουμε προετοιμασίες με στόχο την πλήρη ανάληψη της ευθύνης ασφάλειας το 2014».

Όλα αυτά ηχούν κάπως περίεργα. Οι Ταλιμπάν δεν φαίνονται αποδυναμωμένοι. Το αντίθετο μάλιστα. Από τα έγγραφα μαθαίνουμε ότι οι ΗΠΑ έχουν θέση σε δράση ειδικές μονάδες κομάντος για την εξόντωσή τους. Γίνεται λόγος, για παράδειγμα, για την Task Force 373, με ειδικά επιλεγμένους κομάντος και ειδικευμένους στην εκτέλεση υψηλόβαθμων ανταρτών Ταλιμπάν.

Την οργή του εξέφρασε ο σύμβουλος του προέδρου Ομπάμα, Τζέιμς Τζόουνς. «Οι ΗΠΑ καταδικάζουν μετά βδελυγμίας τη δημοσιοποίηση μυστικών πληροφοριών μέσω μεμονωμένων ατόμων ή οργανώσεων που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή Αμερικανών ή των συμμάχων τους αλλά και την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Και μια σημείωση: τα τρία μέσα μαζικής ενημέρωσης που διαθέτουν τα έγγραφα αποφάσισαν να μη δημοσιεύσουν όλες τις πληροφορίες για να μην κινδυνεύσει ακριβώς η ζωή στρατιωτών και πληροφοριοδοτών.

Sonila Sand / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου