Mια ημέρα μνήμης που έκλεισε με ταραχές

Μια ηλικιωμένη κυρία φωνάζει εξαγριωμένη προς την πλευρά ακροδεξιών χούλιγκαν που είχαν μαζευτεί στο κέντρο των Βρυξελλών διαταράσσοντας τις ειρηνικές εκδηλώσεις μνήμης: «Φύγετε μακριά!». Ο φόβος και ο πανικός επέστρεψε σήμερα στους δρόμους της βελγικής πρωτεύουσας όταν ομάδες χούλιγκαν επιτέθηκαν σε πολίτες που βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε κεντρικούς δρόμους των Βρυξελλών για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στις οικογένειες των θυμάτων. Οι χούλιγκαν φωνάζαν ακροδεξιά συνθήματα όπως: «Το Βέλγιο μας ανήκει!», ενώ συγχρόνως ποδοπατούσαν λουλούδια και κεριά. Μετά από 20 λεπτά έφτασαν στο σημείο βέλγοι αστυνομικοί, φορώντας ασπίδες, κρατώντας γκλομπ και κάνοντας χρήση κανονιών νερού. Δέκα ταραξίες συνελήφθησαν, ενώ το κλίμα αποκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες μετά από περίπου μια ώρα. Οι πολίτες που αψήφησαν τον φόβο και βρέθηκαν εκεί χειροκρότησαν τους βέλγους αστυνομικούς, ενώ άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα κατά της ξενοφοβίας. «Είμαστε όλοι παιδιά μεταναστών!» ήταν το μήνυμα των πολιτών.

Μαζί ενάντια στο φόβο

Στην πραγματικότητα η προγραμματισμένη για χθες «πορεία ενάντια στο φόβο» ακυρώθηκε έπειτα από φόβους των αρχών για νέα τρομοκρατικά χτυπημένα κι ενώ βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη εκτεταμένες αστυνομικές επιχειρήσεις για τον εντοπισμό υπόπτων. Ωστόσο από νωρίς το πρωί άρχισαν να μαζεύονται δειλά-δειλά οι πρώτοι άνθρωποι στην Πλατεία Χρηματιστηρίου. Κανείς βέβαια δεν είχε υπολογίσει την αντίδραση των ακροδεξιών χούλιγκαν. «Θέλουμε να κάνουμε σαφές ότι δεν πρόκειται να παρασυρθούμε από τον φόβο των τρομοκρατών ή άλλων ηλιθίων» ανέφερε η Αουρόρ Μίλντερμανς που βρέθηκε στην πλατεία για να δώσει το «παρών» στις εκδηλώσεις μνήμης. Από τις εκδηλώσεις δεν έλειψε και το χιούμορ, με πολλούς από τους συγκεντρωθέντες να κρατούν πλακάτ με το Manneken Pis, τη μασκότ των Βρυξελλών και διάφορα χιουμοριστικά μηνύματα κατά της βίας και της τρομοκρατίας. Όπως είπε ο Φάμπιαν Ποντέβα ο φόβος πρέπει να νικηθεί και με χιούμορ. Λίγο πιο πέρα μια τραγουδίστρια από την Όπερα του Μονάχου άρχισε να τραγουδά τον ευρωπαϊκό ύμνο, την Εννάτη του Μπετόβεν, με τη συνοδεία ορχήστρας με πρόσφυγες από τη Συρία.

Όλο το Βέλγιο στις Βρυξέλλες

«Για μένα είναι ένα Πάσχα διαφορετικό από τα άλλα» είπε στη DW ο Μπρεχτ βαν Νέστε, o oποίος ταξίδεψε από την Μπρίζ για να παρευρεθεί στις εκδηλώσεις μνήμης. Ο ίδιος θεωρεί ότι το Βέλγιο βιώνει εντελώς διαφορετικά τις συγκεκριμένες μέρες από ό,τι η «πατριωτική» Γαλλία. Εδώ δεν ακούγεται ο βελγικός εθνικός ύμνος, όπως η «Μασσαλιώτιδα» στη Γαλλία, ούτε κυματίζουν βελγικές σημαίες. «Δεν νιώθουμε καν εθνική υπερηφάνεια στο Βέλγιο» αναφέρει ο ίδιος. Πέρα από τους ακροδεξιούς κανείς δεν τολμά να υψώσει αυτές τις μέρες τη βελγική σημαία. Κι αυτό έχει πολιτικά και εθνικά ερείσματα. Στο Βέλγιο οι δύο εθνικές κοινότητες, οι Φλαμανδοί και οι Βαλλόνοι, ερίζουν διαρκώς μεταξύ τους. Μόνο σύμβολο της ενότητας έχει απομείνει η βελγική μοναρχία.

«Όχι» στον πόλεμο

Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι είχει πει: «Βρισκόμαστε σε πόλεμο». Κάτι τέτοιο δεν έπραξε και ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος στο επίσημο μήνυμά του επέλεξε να μιλήσει υπέρ της ανεκτικότητας, της ελευθερίας και των αρχών του κράτους δικαίου. Όσο για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης κατά το γαλλικό πρότυπο στο Βέλγιο δεν γίνεται καν λόγος. Από την πλευρά τους οι μουσουλμανικές κοινότητες του Βελγίου καταδίκασαν απερίφραστα τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες. Το παράδοξο όμως είναι ότι το Βέλγιο είναι η χώρα της ΕΕ όπου παρατηρείται το μεγαλύτερο ποσοστό ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ νέων μουσουλμάνων. «Η διαίρεση της κοινωνίας και η έξαρση του ρατσισμού είναι καθημερινό φαινόμενο» ανέφερε στην DW ο πολιτικός επιστήμονας Ρέγκις Ντάντοϊ από το Πανεπιστήμιο της Λουβένης. Ο ίδιος εκτιμά ότι παρά τις πολιτικές μεγαλοστομίες, μετά τις επιθέσεις η κοινωνική ενσωμάτωση των νεαρών μουσουλμάνων από περιθωριοποιημένες συνοικίες θα είναι ένα ακόμη πιο δύσκολη.

Μπερντ Ρίγκερτ / Δήμητρα Κυρανούδη