H FIFA στον αστερισμό των σκανδάλων

Εν όψει της εκλογής του προέδρου της για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της στη Ζυρίχη, η FIFA βρίσκεται και πάλι απέναντι σε έναν καταιγισμό κατηγοριών για δωροδοκία και διαφθορά. Τα επτά υψηλόβαθμα στελέχη που συνελήφθησαν χθες μετά από έφοδο σε πολυτελές ξενοδοχείο της ελβετικής πόλης προέρχονται από τον στενό κύκλο εξουσίας του επί 17 χρόνια προέδρου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου Ζεπ Μπλάτερ.

Ανάμεσα στους συλληφθέντες βρίσκονται και δύο αντιπρόεδροι της FIFA, ο Τζέφρι Ουέμπ και ο Εουγκένιο Φιγκερέδο, αλλά και ένας Έλληνας, ο Κώστας Τάκκας, γενικός γραμματέας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας των Νήσων Κέιμαν. Οι συλλήψεις έγιναν στο πλαίσιο ερευνών της αμερικανικής δικαιοσύνης, με τους συλληφθέντες να κατηγορούνται για οργανωμένο έγκλημα και διαφθορά. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης διεξάγει έρευνες εναντίον 14 προσώπων.

Στο απυρόβλητο ο Μπλάτερ;

Ο Ζεπ Μπλάτερ δεν βρίσκεται ανάμεσα στους κατηγορούμενους σύμφωνα με τον Βάλτερ ντε Γκρεγκόριο, επικεφαλής Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων της FIFA, που υπογράμμισε την ανάγκη να χυθεί άπλετο φως στις υποθέσεις που εκκρεμούν, τονίζοντας ωστόσο ότι οι σκανδαλώδεις αποκαλύψεις δεν πρόκειται να σταθούν εμπόδιο στο πρόγραμμα της σημερινής και αυριανής ημέρας. Όπως ξεκαθάρισε σε συνέντευξη τύπου, «είναι αυτονόητο ότι το συνέδριο της FIFA θα λάβει χώρα. Το ένα ζήτημα δεν έχει καμία σχέση με το άλλο».

Ωστόσο, η χθεσινή ημέρα επεφύλαξε κι άλλες επιβαρυντικές για τη FIFA εξελίξεις. Η Ελβετική Ομοσπονδιακή Εισαγγελία ξεκίνησε ποινική έρευνα εναντίον αγνώστων με υποψίες για παρατυπίες και παράνομο πλουτισμό στο πλαίσιο της ανάθεσης των Παγκοσμίων Κυπέλλων Ποδοσφαίρου του 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ. Στο πλαίσιο των ερευνών κατασχέθηκαν χθες έγγραφα και ηλεκτρονικά αρχεία στην έδρα της FIFA στη Ζυρίχη. Παρόλα αυτά ο Βάλτερ ντε Γκρεγκόριο διαψεύδει ότι επρόκειτο περί εφόδου, επιχειρώντας να παρουσιάσει τη FIFA σαν θύμα. «Η FIFA είναι αυτή που ζημιώνεται στη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, σε αυτήν την έρευνα. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν έρευνες (σ.σ. στα γραφεία της FIFA), αλλά συνεργαζόμαστε με την Ομοσπονδιακή Εισαγγελία της Ελβετίας και της παρέχουμε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται και μάλιστα για ίδιον όφελος».

Ένας κερδοσκοπικός κολοσσός με μανδύα σωματείου

Οι νέες αποκαλύψεις έρχονται να προστεθούν σε μία πλειάδα σκανδάλων που κηλίδωσαν το κύρος της FIFA κατά την 17χρονη προεδρία του Ζεπ Μπλάτερ. Πέρα από τα σκάνδαλα, η FIFA επικρίνεται όμως και για το αμφιβόλου εντιμότητας επιχειρησιακό της μοντέλο. Έχει τη νομική υπόσταση σωματείου και ως κοινωφελής, μη κερδοσκοπικός οργανισμός υποχρεούται μεταξύ άλλων να επενδύει τα κέρδη της στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου. Ως σωματείο υποχρεούται να καταβάλλει για τα καθαρά κέρδη της φόρο σε ποσοστό μόλις 4%.

Στην πραγματικότητα όμως η FIFA είναι ένας όμιλος αξίας δισεκατομμυρίων, ο οποίος έχει ως βασική πηγή πλουτισμού τα Παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου, που διεξάγονται ανά τέσσερα χρόνια.

Τα ετήσια κέρδη ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων που αποκομίζει η FIFA βασίζονται σε ένα σχετικά απλό επιχειρηματικό μοντέλο. Τα έξοδα για τη διοργάνωση των Παγκοσμίων Κυπέλλων καλείται να επωμιστεί η εκάστοτε διοργανώτρια χώρα. Η ανάθεση της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης γίνεται υπό τον όρο της απόλυτης φοροαπαλλαγής της FIFA. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, ο γερμανικός προϋπολογισμός απώλεσε κατ' αυτόν τρόπο στο Μουντιάλ του 2006 έσοδα περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ. Εξίσου μεγάλες ήταν οι απώλειες και στη Νότια Αφρική, που διοργάνωσε το Μουντιάλ του 2010, αλλά και στη Βραζιλία το 2014. Ο περιβάλλων χώρος των αθλητικών εγκαταστάσεων μετατρέπεται σε ένα είδος φορολογικά ουδέτερης ζώνης. Όλες οι εταιρείες που συνεργάζονται με τη FIFA απαλλάσσονται πλήρως από τους τοπικούς φόρους επί των εισοδημάτων και επί του κύκλου εργασιών.

Όπως και στο παρελθόν, έτσι και σήμερα, τα σκάνδαλα που πλήττουν τη FIFA δεν φαίνεται να προβληματίζουν ιδιαίτερα τον πρόεδρό της. Η επανεκλογή του Ζεπ Μπλάτερ την Παρασκευή στη Ζυρίχη θεωρείται βέβαιη.

Χένρικ Μπέμε, dpa, sid, Άρης Καλτιριμτζής