CDU: Η ώρα των διαδόχων

Μετά την ανακοίνωσης της πρόθεσης της Άνεγκρετ Κραμπ-Καρεμπάουερ να παραιτηθεί από την προεδρία του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος και κατά συνέπεια από υποψήφια καγκελάριος στις βουλευτικές εκλογές που προγραμματίζονται για του χρόνου, το κόμμα ξεκινά και πάλι από την αρχή στην αναζήτηση διαδόχου. Ηπαραίτηση της ΑΚΚ, όπως ονομάζεται εν συντομία, ήταν το τέλος ενός αγώνα εξουσίας πολλών μηνών, που οδήγησε στην απώλεια γοήτρου μέσα στην παράταξη. Επί 14 μήνες κινούσε τα νήματα μέσα στο κόμμα ως διάδοχος και εκλεκτή της Άγκελας Μέρκελ, η οποία συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά της μόνο ως καγκελάριος. Ήταν ένα πείραμα για την CDU που επί δεκαετίες τα δύο αυτά αξιώματα ήταν αναπόσπαστα συνδεδεμένα σε ένα πρόσωπο.

Το πείραμα απέτυχε

Αλλά το πείραμα απέτυχε, παρά το γεγονός ότι η Μέρκελ προσπάθησε όλο αυτό το διάστημα να μείνει επιδεικτικά έξω από κομματικές διεργασίες. Η ΑΚΚ δεν κατάφερε να χτίσει το δικό της γόητρο, που επί χρόνια ενσωμάτωνε η καγκελάριος, αν εξαιρέσει κανείς τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες μετά την εκλογήτης τον Δεκέμβρη του 2018. Επί 18 χρόνια η Μέρκελ όριζε την πορεία του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος. Έκανε άνοιγμα προς τα αριστερά και προσεταιρίστηκε πολλές ιδέες των Σοσιαλδημοκρατών - μάλιστα συχνά με τόση επιτυχία, που συρρικνώθηκε η δύναμη του SPD. Από την άλλη όμως άνοιξε κενό στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, στην οποία κατάφερε να εισχωρήσει το εθνολαϊκιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία AfD. Αρχικά η ΑΚΚ προσπάθησε να ενσωματώσει αυτήν την πτέρυγα, όμως χωρίς επιτυχία.

Με την αποχώρησή της τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα: Θα μπορέσουν αυτές οι συντηρητικές δυνάμεις να επηρεάσουν την πορεία του κόμματος; Αυτό θα εξαρτηθεί φυσικά από το ποιος ή ποια αναλάβει την νέα ηγεσία. Από τους δυνητικά υποψήφιους ο Φρίντριχ Μερτς, πάλαι ποτέ επικεφαλής της Κ.Ο της Χριστιανικής Ένωσης στη Βουλή και αντίπαλος της ΑΚΚ στις εσωκομματικές εκλογές για την προεδρία του CDU, θεωρείται ηγετική φιγούρα της ακραίας συντηρητικής πτέρυγας. Λόγω διαφωνιών με την Μέρκελ έστρεψε τα νώτα στην ενεργό πολιτική. Το 2018 επέστρεψε με σαφείς βλέψεις, αλλά απέτυχε στις εσωκομματικές εκλογές.   

Πολιτικός προσανατολισμός

Δυνητικός διάδοχος της ΑΚΚ θεωρείται και ο Άρμιν Λάσετ, πρωθυπουργός του πολυπληθέστερου στη Γερμανία κρατιδίου της Ρηνανίας Βεστφαλίας. Είναι έμπιστος της Μέρκελ και στάθηκε στο πλευρό της τα δύσκολα χρόνια που έγινε στόχος επιθέσεων για την προσφυγική της πολιτική. Ο Λάσετ, που μέχρι στιγμής δεν έχει εκδηλώσει αρχηγικές προθέσεις, βρίσκεται στον φιλελεύθερο χώρο. «Το CDU πρέπει με το προγραμματικό εύρος των ενώσεών του και των τοπικών και περιφερειακών οργανώσεών του να κάνει μια πειστική πρόταση» αρκέστηκε να πει μετά την ανακοίνωση παραίτησης της ΑΚΚ. «Εάν αναδειχθεί πρόεδρος ο Μερτς, τότε σύντομα το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα θα συνασπιστεί με το AfD» εξέφρασε τον φόβο η πρόεδρος της Αριστεράς Κάτια Κίπινγκ. «Το κατόρθωμα της ΑΚΚ ήταν ότι κράτησε το CDU σε απόσταση από την άκρα δεξιά και έτσι έσωσε τη ψυχή της Χριστιανικής Ένωσης. Τώρα ο αγώνας διαδοχής για την ηγεσία του κόμματος θα μετατραπεί σε διαμάχη προσανατολισμού πορείας του». Κάτι που ήδη από τώρα έχει ξεκινήσει στη Θουριγγία με τα όσα οδήγησαν στον πολιτικό σεισμό της περασμένης Παρασκευής.

Αλλά ποιος θα πρέπει να είναι ο μελλοντικός προσανατολισμός του CDU; Ενώ στο δυτικό τμήμα της χώρας η επικρατούσα άποψη είναι ότι θα πρέπει το κόμμα να τραβήξει μία ξεκάθαρη γραμμή αποστασιοποίησης από το AfD, στην πρώην Α. Γερμανία υπάρχουν Χριστιανοδημοκράτες που θα ήθελαν συνεργασία με το AfD. Αντίθετες απόψεις καταγράφονται ανάμεσα στις ανατολικές και δυτικές περιοχές της Γερμανίας και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των Χριστιανοδημοκρατών με την Αριστερά. Η Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπάουερ ήταν μέχρι σήμερα σαφέστατη: Καμιά προσέγγιση και καμιά συνεργασία και με τα δύο κόμματα. Θα μπορέσει όμως να παραμείνει σε αυτήν την γραμμή; Ως μεταβατική λύση μέχρι ότου βρεθεί διάδοχος, θα μπορέσει  να υπερασπιστεί τη γραμμή της, τη στιγμή μάλιστα που το γόητρό της έχει υποστεί πλήγμα; Η ίδια δηλώνει μαχήτρια. «Ήμουν, είμαι και θα παραμείνω για ένα διάστημα ακόμη πρόεδρος του κόμματος».

Ζαμπίνε Κίνκαρτς

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου