Brain drain και για νέους Ιρανούς

Ο φόβος και απελπισία έχουν απλώσει τα πλοκάμια τους σε όλη την χώρα. Οι εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν κορυφώνονται με το πέρασμα του χρόνου. Μετά τις επιθέσεις σε δύο τάνκερ στον Κόλπο του Ομάν στις 13 Ιουνίου, οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το Ιράν ότι κινεί παρασκηνιακά τα νήματα. Μάλιστα η αμερικανική κυβέρνηση δημοσιοποίησε βίντεο για να αποδείξει του λόγου το αληθές. Η νέα κορύφωση των εντάσεων δεν είναι στην πραγματικότητα νέα. Από καιρό οι ΗΠΑ κατηγορούν το Ιράν ότι υποθάλπει την τρομοκρατία και την αστάθεια στην περιοχή.

«Δεν θα βγούμε ποτέ από τη μιζέρια»

Νέα αφορμή όμως έδωσε η μονομερή  καταγγελία της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης από τις ΗΠΑ με την κατηγορία ότι δεν το εφαρμόζει, αν και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας έχει επιβεβαιώσει το αντίθετο, ότι το Ιράν τηρεί τις υποχρεώσεις του. Η Ουάσιγκτον έστησε σκηνικό ακραίων πιέσεων και επέβαλε εξαντλητικές οικονομικές κυρώσεις. Με αποτέλεσμα η νέα γενιά Ιρανών να συνθλίβεται και να βρίσκει διέξοδο στην έξοδο από τη χώρα. «Η χώρας μας βρίσκεται σε αδιέξοδο και νομίζω ότι δεν θα βγούμε ποτέ από την μιζέρια» λέει ο Ζαβάντ. Μαθαίνει γερμανικά γιατί θέλει να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς. «Σπούδασα μάρκετινγκ και διαθέτω λίγη εμπειρία, αλλά η οικονομία μας έχει γονατίσει, πολλοί επιχειρηματίες χρεοκόπησαν, η κατάσταση χειροτερεύει μέρα με τη μέρα» λέει στη DW. Οι γονείς του έχουν φυτείες ρυζιού και ζουν από τη γεωργία. Ο ίδιος μόνο στη Τεχεράνη έχει κάποιες ελπίδες να βρει δουλειά, γιατί το μοντέλο διοίκησης του Ιράν είναι πολύ συγκεντρωτικό.

Ο Ζαβάντ δεν είναι ο μόνος που έχει τάσεις φυγής. Το 1/3 των Ιρανών θα προτιμούσαν να ζούσε σε άλλη χώρα. Το παραδέχεται ακόμη και η εντεταλμένη για θέματα πολιτισμού της πρωτεύουσας Μοχαμάντρέζα Γιαβάντι Γιεγκανέ. «Σύμφωνα με μελέτη το 29,8% των κατοίκων θα ήθελε για λόγους κοινωνικούς, πολιτιστικούς και ηθικούς να διαβιώνει σε άλλη χώρα. Είναι θλιβερό. Και το ακόμη πιο θλιβερό είναι ότι η μελέτη έγινε το 2016, όταν η κατάσταση ήταν καλύτερη».

Στις πρώτες θέσεις οι Ιρανοί για τις επιδόσεις τους

Το Ιράν από την Ισλαμική Επανάσταση το 1979 ανήκει ανάμεσα στις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό μετανάστευσης ακαδημαϊκών, ανθρώπων του πνεύματος και επιστημόνων. Επίσημα στατιστικά στοιχεία δεν υπάρχουν, αλλά το Μάιο του 2012 η ιρανική εφημερίδα Sharq δημοσίευσε αποτέλεσμα μελέτης που αφορούσε στην έξοδο από τη χώρα των καλύτερων και διακεκριμένων μαθητών και φοιτητών. Ως παράδειγμα, ανέφερε τους διεθνείς μαθητικούς διαγωνισμούς, όπως το JuniorScienceOlympiade ISJO ή τη Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα, όπου ιρανικές αντιπροσωπείες φτάνουν πολύ ψηλά. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το 70% όσων κερδίζουν μετάλλιο στη Φυσική, το 77% των νικητών στα Μαθηματικά και το 50% των καλύτερων στη Χημεία και την Πληροφορική φεύγουν στο εξωτερικό όταν παρουσιάζεται ευκαιρία, πριν ολοκληρώσουν τις σπουδές. Ο λόγος; Η ελπίδα για περισσότερες κοινωνικές και θρησκευτικές ελευθερίες και καλύτερες προοπτικές για απασχόληση. «Οι κακές ειδήσεις μας πλημμυρίζουν καθημερινά, κάθε μέρα ερχόμαστε με ειδήσεις που φέρνουν τα πάνω-κάτω, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα» περιγράφει η Φαρζάνε Εμπραχιμζάντεχ την κατάσταση. Η δημοσιογράφος κάνει έρευνα γύρω από τη νεώτερη ιστορία της Τεχεράνης με 30.000 user στο διαδίκτυο. Στο επίκεντρο ο ακούραστος αγώνας των γυναικών για ίσα δικαιώματα και καλύτερη ζωή. 

Αλλά και εκείνη έχει χάσει κάθε ελπίδα. Και αναφέρει ότι πολλοί Ιρανοί νοιώθουν το ίδιο. Με την κατάσταση δεν μπορούν να προγραμματίσουν η ζωή τους. Και το χειρότερο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν μεσοπρόθεσμα. Οι ειδήσεις είναι αποκαρδιωτικές. Η ιρανική κυβέρνηση έχει θέσει τελεσίγραφο στην ΕΕ μέχρι τις 7 Ιουλίου απειλώντας ότι θα αποδεσμευτεί από τη συμφωνία με τα πυρηνικά, εάν μέχρι τότε δεν διασφαλιστούν τα οικονομικά της οφέλη από τη συμφωνία.

Σάμπναμ φον Χάιν

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου