AIDS – 25 χρόνια μετά

25 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ανακάλυψη του ιού του AIDS. Στις 5 Ιουνίου του 1981 οι επιστήμονες του Κέντρου Λοιμώξεων στην Ατλάντα των ΗΠΑ κάνουν για πρώτη φορά λόγο για μία «μυστηριώδη ασθένεια» που έχει προσβάλει μικρό αριθμό ανθρώπων. 5 νεαροί ομοφυλόφιλοι νοσηλεύονται στο Λος Άντζελες με μία περίεργη μορφή πνευμονίας. Την ίδια ώρα εμφανίζουν συμπτώματα μίας ιδιαίτερης μορφής καρκίνου του δέρματος. Και οι 5 πεθαίνουν, παρά τις προσπάθειες των γιατρών. Σήμερα, 25 χρόνια μετά, 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό του AIDS, 25 εκατομμύρια έχουν πεθάνει από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η επιδημία.

Σε επιστημονικούς κύκλους όλοι μιλούσαν για μία νέα, ανεξήγητη ασθένεια. Ο Ράινχαρτ Κουρτ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Robert-Koch θυμάται: «Λίγες εβδομάδες αργότερα έγινε σαφές ότι η ασθένεια πρέπει να είναι μεταδοτική. Αλλά δεν γνωρίζαμε ακόμη τι την προκαλούσε. Έπειτα από μερικούς μήνες όλη κατάλαβαν πόσο μεγάλη ήταν η απειλή. Σε μικρό διάστημα αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των ασθενών. Είχαμε τους πρώτους θανάτους και διαπιστώθηκε πολύ γρήγορα ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων αυτών ήταν πολύ αδύναμο και έτσι πέθαιναν από απλές μολύνσεις».

Ο φόβος για την νέα ασθένεια γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος. Στη Γερμανία ξεσπά μεγάλη δημόσια συζήτηση. Τα πρώτα ερωτήματα: Θα πρέπει να υπάρχει υποχρεωτικό τεστ; Και πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσει το κράτος τους φορείς; Είναι μία ασθένεια που αφορά μόνον τους ομοφυλόφιλους;

Το 1987 ξεκίνησαν στη Γερμανία οι πρώτες εκστρατείες ενημέρωσης. Το μήνυμα στα πρώτα τηλεοπτικά spot ήταν σαφές: «Τα προφυλακτικά σώζουν ζωές». Η προσπάθεια αυτή απέδωσε καρπούς. Η αγορά προφυλακτικών σε φαρμακεία και σούπερ-μάρκετ θεωρείται στο μεταξύ κάτι τελείως φυσιολογικό – κάτι που στην αρχή δεν ήταν αυτονόητο.

Παρόλα αυτά:όπως υπολογίζεται στη Γερμανία ζουν σήμερα περίπου 50.000 φορείς του AIDS. Και ο αριθμός αυτός αυξάνεται αργά, αλλά σταθερά. Μόνον τον τελευταίο χρόνο προστέθηκαν άλλες 2.600 περιπτώσεις, σύμφωνα τουλάχιστον με τα επίσημα στοιχεία. Ο Ούλριχ Μάρκους από το Ινστιτούτο Robert-Koch: «Στο μεταξύ ο κόσμος δείχνει να αδιαφορεί και πάλι για τα προφυλακτικά ή απλά είναι διατεθειμένος να ρισκάρει περισσότερο».

Από το 1996 και με συνδυασμό κατάλληλων φαρμάκων το AIDS θεωρείται ασθένεια που επιδέχεται θεραπεία. Τα φάρμακα όμως έχουν σημαντικές παρενέργειες. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το AIDS παραμένει μία ανίατη ασθένεια. Ο Ράινσχαρντ Κουρτ από το Ινστιτούτο Robert-Koch: «Είχαμε θέσει ως στόχο να καλύψουμε μέχρι το 2005 τις ανάγκες 3 εκατομμυρίων ανθρώπων από αναπτυσσόμενες χώρες σε φάρμακα. Καταφέραμε να καλύψουμε τις ανάγκες μόλις 1 εκατομμυρίου και αυτό είναι αναμφίβολα μία αποτυχία. Δεδομένου ότι το 95 % των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από τον ιό δεν έχει σήμερα φάρμακα θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα σκάνδαλο. Έτσι είναι όμως πάντα, τα φάρμακα δεν φτάνουν ποτέ εκεί όπου είναι αναγκαία».

Από τη στιγμή που δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη εμβόλιο κατά του AIDS, όπως λέει ο κ. Κουρτ, το αποτελεσματικότερο όπλο κατά του ιού παραμένει η πρόληψη.