5 χρόνια ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία

Την τελευταία πενταετία πολλά άλλαξαν στην Τουρκία, αλλά και στην Ευρώπη, η οποία βλέπει τώρα πια με άλλα μάτια μια ενδεχόμενη ένταξη της γείτονος στην ΕΕ. Οι περισσότεροι Τούρκοι επιδιώκουν ακόμα την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ, πολύ απλά διότι δεν υπάρχει καμία καλύτερη εναλλακτική επίλογη. Όμως η ευφορία των πρώτων ετών έχε πλέον εξανεμιστεί. Τους Τούρκους προβληματίζουν οι δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελας Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί που τάσσονται σαφώς κατά της ένταξης. Ο αριθμός των ευρωπαϊκών χωρών που θέλουν την Τουρκία στην ΕΕ μειώνεται συνεχώς. Πριν από πέντε χρόνια πολλά ήταν διαφορετικά. Ο Τούρκοι είχαν –τουλάχιστον στη Γερμανία- έναν ισχυρό σύμμαχο: τον τότε καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος υποστήριζε την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Απογοήτευση στην τουρκική κοινή γνώμη

Η απογοήτευση του τουρκικού πληθυσμού είναι έκδηλη διότι βλέπει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας να απομακρύνεται συνεχώς. Μια Τουρκάλα σε δρόμο της Κων/πολης λέει στο μικρόφωνο της Deutsche Welle: «Για πολύ καιρό τα μέσα ενημέρωσης προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι είμαστε πολύ κοντά στην ένταξη. Τώρα επικρατεί παραίτηση και όλα δείχνουν ότι δεν θα περάσουμε τελικά το ευρωπαϊκό κατώφλι. Οι ελπίδες μας εξανεμίστηκαν».

Oι μεταρρυθμίσεις έχουν χάσει σε ρυθμό…

Δύο είναι βασικοί λόγοι για την απογοήτευση στην Τουρκία: Πρώτον, οι μεταρρυθμίσεις που είχε ξεκινήσει με αισιοδοξία η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν έχουν πλέον χάσει σε ρυθμό τους και έχουν επιβραδυνθεί. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Ερντογάν έχει κάνει περισσότερα βήματα προς την Ευρώπη από οποιαδήποτε προηγούμενη κυβέρνηση. Όμως, οι φιλοδοξίες της Άγκυρας ήταν πριν από μια πενταετία πολύ περισσότερες από ότι σήμερα. Δεύτερον, οι περισσότεροι Τούρκοι αισθάνονται ότι η ΕΕ δεν είναι ειλικρινής. Πολλοί πιστεύουν ότι οι Βρυξέλλες έχουν θέσει αυστηρότερα κριτήρια στην Τουρκία από ότι σε άλλες υποψήφιες χώρες. Κατά την άποψή τους χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία με σημαντικό πρόβλημα διαφθοράς είναι ήδη μέλη της Ένωσης, ενώ από την Τουρκία, η οποία αποδεδειγμένα έχει μειώσει τα φαινόμενα διαφθοράς, οι Βρυξέλλες έχουν πάντα κάτι καινούργιο, κάτι διαφορετικό να ζητήσουν.

Τι έχει η Τουρκία να δώσει στην ΕΕ;

Με αυτό το υπόβαθρο δεν αποτελεί έκπληξη ότι στον Βόσπορο πολλοί αντιδρούν έντονα όταν τους ρωτούν για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας: «Συνεχώς αυτό το μέσα-έξω, μέσα-έξω. Μπαίνουμε μέσα, δεν μπαίνουμε μέσα. Σκέφτεσαι λοιπόν ας κάνει η ΕΕ ότι νομίζει», λέει ένας περαστικός, ενώ ένας άλλος ρωτά: «Τι έδωσε η ΕΕ στην Τουρκία; Τίποτα»!

Αντίθετα πολλοί Τούρκοι πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει να προσφέρει στην ΕΕ. Η τουρκική οικονομία αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 μάλιστα κατά περίπου 11%. Επιπλέον στην Τουρκία δεν υπάρχει -προς το παρόν τουλάχιστον- πρόβλημα υπογεννητικότητας.

Ulrich Pick/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος