30 φορές περισσότερες υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης;

«Πρόκειται μόνον για την κορυφή του παγόβουνου», σχολίαζαν το περασμένο φθινόπωρο επιστήμονες από το Μανχάιμ, το Γκίσεν και τη Χαϊδελβέργη παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα έρευνας που τους είχε αναθέσει η Καθολική Εκκλησία με αντικείμενο τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Νέα έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει τους φόβους τους: σύμφωνα με αυτή, ο αριθμός των κακοποιήσεων είναι έως και κατά 30 φορές μεγαλύτερος από τις εκτιμήσεις που υπήρχαν μέχρι πρότινος.

Στη νέα έρευνα συμμετείχαν 2.516 άνθρωποι οι οποίοι και απάντησαν σε ερωτηματολόγιο σχετικά με τα παιδικά και νεανικά τους χρόνια. Το 0,16% εξ΄ αυτών δήλωσαν ότι έπεσαν θύμα σεξουαλικής κακοποίησης σε χώρους της Καθολικής Εκκλησίας ενώ παρόμοιο ποσοστό κακοποιήθηκε στην Ευαγγελική Εκκλησία. Επί του συνολικού πληθυσμού της Γερμανίας τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σε περίπου 230.000 περιπτώσεις. Ο τρομακτικός αυτός αριθμός δεν φάνηκε να εκπλήσσει τον επικεφαλής της έρευνας Γιεργκ Φέγκερτ:

«Το περίμενα. Εδώ και χρόνια γίνονται έρευνες για τη σεξουαλική κακοποίηση στη Γερμανία. Το πιο συχνό φαινόμενο είναι η ενδοοικογενειακή κακοποίηση. Μεγάλο αριθμό κακοποιήσεων όμως έχουμε σε όλους τους χώρους όπου υπάρχουν σχέσεις και κυρίως σχέσεις εξάρτησης: στον αθλητισμό, σε χορωδίες, σε σχολεία και φυσικά στις δυο εκκλησίες».

Εκτιμήσεις και όχι ασφαλείς αριθμοί

Στη νέα έρευνα ο αριθμός των πιθανών κακοποιήσεων είναι κατά 30 φορές μεγαλύτερος από εκείνον που είχε παρουσιαστεί σε έρευνα των ίδιων των εκκλησιών στη Γερμανία το περασμένο φθινόπωρο. Τότε είχαν μπει στο μικροσκόπιο όμως μόνον οι περιπτώσεις που ήταν καταγεγραμμένες και οι οποίες είχαν διερευνηθεί. Η νεότερη έρευνα περιλαμβάνει και υποθέσεις που δεν καταγγέλθηκαν και δεν καταγράφηκαν ποτέ. Αντικατοπτρίζεται λοιπόν η συνολική εικόνα του φαινομένου;

«Είμαστε πιο κοντά. Θα ήθελα βέβαια να γίνουν πολύ μεγαλύτερες έρευνες από αυτή που κάναμε εμείς με περιορισμένα οικονομικά μέσα. Σε κάθε αντιπροσωπευτική έρευνα μπορείς, βάσει των απαντήσεων, να υπολογίσεις τον πραγματικό αριθμό. Υπάρχει πάντα ένα πλαίσιο ασφαλείας που στην περίπτωσή μας λέει: ο αριθμός των κακοποιήσεων είναι τουλάχιστον 10 φορές, αλλά ενδεχομένως έως και 100 φορές μεγαλύτερος».

Καμία μέριμνα για τα θύματα

Πώς αξιολογεί ο ίδιος τον τρόπο που οι δυο εκκλησίες, η Καθολική και η Ευαγγελική, χειρίζονται το ζήτημα; Έχουν συναίσθηση των τεράστιων διαστάσεων του φαινομένου και κυρίως της ευθύνης που φέρουν;

«Εδώ θα πρέπει να πω κάτι θετικό για την Καθολική Εκκλησία. Μετά τις αποκαλύψεις του 2010 (ιερέας στη Γερμανία είχε αποκαλύψει εκατοντάδες κρούσματα από το παρελθόν) η Καθολική Εκκλησία ξεκίνησε άμεσα να δρομολογεί σχέδια πρόληψης και να εκπαιδεύει το προσωπικό της. Έκανε πολλά για να υπάρξει μια αντίληψη. Αυτό που εξακολουθεί να λείπει όμως είναι η κατάλληλη μεταχείριση των θυμάτων. Το διαπιστώσαμε και στην πρόσφατη σύνοδο. Στο κοσμικό δίκαιο υπάρχουν σαφείς κανόνες προστασίας των θυμάτων αλλά και η δυνατότητα συμμετοχής τους στη δίκη ως πολιτικώς εναγόντων. Οι εκκλησιαστικές διαδικασίες, αντίθετα, εξακολουθούν να είναι αδιαφανείς και στο επίκεντρο τίθενται οι κατηγορούμενοι ιερείς και η εκκλησία. Τι προβλέπεται όμως για τα θύματα […]; Ποια η μέριμνα ώστε τα θύματα να αισθανθούν και πάλι μέρος του συνόλου και να δουν να εκπληρώνονται οι πνευματικές τους ανάγκες; Η εκκλησία πρέπει να κάνει τα πάντα για να υπάρξει στήριξη και θεραπεία. Μπορεί αυτό να μην σβήνει ό,τι προηγήθηκε, αλλά βοηθά […]».

Ραλφ Μπόζεν

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης