2016: η θερμότερη χρονιά στην ιστορία

Ενώ όσοι αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή μετά την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ αισθάνονται δικαιωμένοι, οι επιστήμονες απαντούν με αριθμούς: η θερμοκρασία του πλανήτη διαρκώς αυξάνεται. Έτσι το 2016 φαίνεται πως θα σπάσει κάθε ρεκόρ όσον αφορά τις θερμοκρασίες. Ήδη τα δύο προηγούμενα χρόνια ήταν κατά παγκόσμιο μέσον όρο τα θερμότερα από τότε που άρχισαν να καταγράφονται οι θερμοκρασίες το 1880.

Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ η θερμοκρασία στις ξηρές και τις θάλασσες του πλανήτη από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο κυμαινόταν κατά μέσον όρο στους 14,94 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή 0,06 βαθμούς υψηλότερα από τον προηγούμενο χρόνο. Αλλά και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας θωρεί ότι κατά πάσα πιθανότητα το 2016 θα αποτελέσει το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί με μέσον όρο θερμοκρασίας τους 14,88 βαθμούς. Η τιμή είναι κατά 1,2 βαθμούς υψηλότερη απ' ό,τι τα χρόνια της ακμής της βιομηχανικής επανάστασης στα μέσα του 19ου αιώνα.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί όμως στους ειδικούς η άνοδος της θερμοκρασίας στην Αρκτική, οι πάγοι της οποίας συρρικνώνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ η θερμοκρασία εκεί ήταν φέτος κατά 2,8 βαθμούς υψηλότερη απ' ό,τι στις αρχές του 20ού αιώνα. Ενώ η επιφάνεια του πάγου ήταν πιο μικρή από ποτέ, τουλάχιστον από τότε που ξεκίνησαν οι σχετικές μετρήσεις από δορυφόρους πριν από 38 χρόνια. Σήμερα μιλάμε για μείωση της επιφάνειας του πάγου κατά 18%.

Το γεγονός αυτό έχει επιπτώσεις και στα θαλάσσια ύδατα, αφού η επιφάνεια του πάγου αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία της θάλασσας να κρατιέται σε χαμηλά επίπεδα.

Σε κίνδυνο η συμφωνία για το κλίμα

Αλλά και στην Ευρώπη οι θερμοκρασίες διαρκώς αυξάνονται. Σύμφωνα με τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, το 2016 ήταν θερμότερο κατά ένα βαθμό στη Γερμανία σε σχέση με την περίοδο αναφοράς ανάμεσα στα έτη 1961 και 1990.

Οι ειδικοί ανησυχούν επίσης και για την αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Πριν από την εκβιομηχάνιση οι τιμές του διοξειδίου του άνθρακα βρίσκονταν στα 280 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ενώ σήμερα μιλάμε για 400 ppm.

Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι με τα σημερινά δεδομένα η θερμοκρασία στον πλανήτη θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Εάν δε το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα παραμείνει σταθερό, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος που έθεσε η Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα, η αύξηση της θερμοκρασίας της γης να μην ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

Εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού, τότε τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιθανώς θα αυξηθούν, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα απειληθούν ενώ η επιφάνεια της θάλασσας θα ανέβει έως το 2300 γύρω στο ενάμισι μέτρο. Εάν όμως η αύξηση της θερμοκρασίας φτάσει στους 2 βαθμούς, η επιφάνεια της θάλασσα θα αυξηθεί κατά 2 μέχρι 3 μέτρα. Αυτό θα οδηγούσε ασφαλώς σε αφανισμό πολλές παραθαλάσσιες πόλεις.

Γκέρο Ρίτερ/ Δημήτρης Ελευθεράκης