100 χρόνια Βόρεια Ιρλανδία

O Στέφεν Γκόου, δημόσιος υπάλληλος από το Μπέλφαστ, ήθελε να γιορτάσει οπωσδήποτε αυτή την επέτειο. 100 χρόνια συμπληρώθηκαν από τότε που η Βόρεια Ιρλανδία βρήκε τη θέση της στο Ηνωμένο Βασίλειο ως μια αυτόνομη επαρχία. Στις 7 Ιουνίου του 1921 συνεδρίασε για πρώτη φορά το τοπικό κοινοβούλιο.

Όμως η επέτειος έχει αμαυρωθεί από τις εντάσεις και συγκρούσεις των τελευταίων εβδομάδων, οι οποίες θύμισαν σε πολλούς τον μακρύ αιματηρό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ καθολικών και προτεσταντών. «Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού δεν θέλει να γιορτάσει και εμείς πρέπει να το σεβαστούμε», λέει ο Στέφεν Γκόου εννοώντας τους προτεστάντες, οι οποίοι επιδιώκουν την επανένωση με την Ιρλανδία και επομένως δεν έχουν κανένα λόγο να πανηγυρίζουν. 

Όμως και ο βορειοϊρλανδός υπάλληλος δεν φαίνεται να έχει πια διάθεση να γιορτάσει φέτος. «Για όλα φταίει το Πρωτόκολλο», λέει και εννοεί το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία. Πρόκειται για μια συμβιβαστική λύση ΕΕ και Λονδίνου στο πλαίσιο της συμφωνίας για το Brexit προκειμένου να αποφευχθούν «σκληρά» σύνορα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας. Η Βόρεια Ιρλανδία έχει λοιπόν σήμερα ένα ιδιαίτερο στάτους: Ως μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου έχει αποχωρήσει από την ΕΕ, εξακολουθεί ωστόσο να έχει πρόσβαση στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Για το λόγο αυτό οι νέοι έλεγχοι στο εμπόριο αγαθών δεν διεξάγονται στα χερσαία σύνορα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας, αλλά στην Ιρλανδική Θάλασσα μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Μεγάλης Βρετανίας.

Το Πρωτόκολλο προβληματίζει πολλούς Βορειοϊρλανδούς

Προς το παρόν Βρυξέλλες και Λονδίνο διαπραγματεύονται, εν πολλοίς αγνοώντας τους Βόρειοϊρλανδούς, για τις λεπτομέρειες των νέων κανόνων. Πολλοί στη βρετανική επαρχία είναι εύλογα απογοητευμένοι, αισθάνονται ότι η γνώμη τους δεν εισακούγεται και θα ήθελαν τη κατάργηση του Πρωτοκόλλου πριν καλά καλά αρχίσει να εφαρμόζεται. Πριν μερικές μόλις εβδομάδες η απογοήτευση έγινε οργή σε πολλές περιοχές καταλήγοντας σε βίαια επεισόδια. Για αρκετές νύχτες οι δρόμοι φλέγονταν, πολλοί τραυματίστηκαν. Κυρίως στις καθολικές συνοικίες νεαροί επιτέθηκαν με μπουκάλια και πέτρες στην αστυνομία και έβαλαν φωτιά σε αυτοκίνητα και ένα λεωφορείο

Η 34χρονη Ρόντα Γούλερ δεν θέλει να επαναληφθούν τέτοια ακραία φαινόμενα που επαναφέρουν μνήμες του εμφυλίου πολέμου. Δεν αισθάνεται ότι ανήκει σε κάποιο από τα δύο στρατόπεδα και για αυτό θεωρεί ότι είναι κατάλληλη να διαμεσολαβήσει με σκοπό τη συμφιλίωση. Με τη βοήθεια της ομάδας της η βορειοϊρλανδέζα κατάφερε στη συνοριακή πόλη Λοντοντέρι να διοργανώσει κοινή χριστουγεννιάτικη γιορτή με περισσότερους από 500 καθολικούς και προτεστάντες. Παράλληλα δημιούργησε την πρωτοβουλία Waterside Shared Village, όπου παιδιά καθολικών και προτεσταντών παίζουν μαζί - πότε σε μια καθολική συνοικία και πότε σε μία συνοικία προτεσταντών.

Δεν αποκλείονται νέες βίαιες συγκρούσεις

Δυστυχώς το Brexit έχει επιπτώσεις και στο πρόγραμμα Waterside Shared Village, μιας και επί τρία χρόνια χρηματοδοτούνταν από κοινοτικούς πόρους. Είχε σχεδιαστεί μάλιστα ένα κέντρο συνάντησης, στο οποίο να βρίσκονται γείτονες όμορων συνοικιών, οι οποίοι ζουν σε απόσταση μόλις πέντε λεπτών, αλλά ποτέ δεν έχουν επισκεφθεί μια «αντίπαλη» συνοικία. Η κοινωνική λειτουργός λέει ότι τώρα η χρηματοδότηση βρίσκεται στο χέρι της τοπικής αυτοδιοίκησης, αν βέβαια αυτή θελήσει να προωθήσει το ζήτημα της συμφιλίωσης καθολικών και προτεσταντών.

Μετά τα βίαια επεισόδια του Απριλίου η κατάσταση φαίνεται να έχει εκτονωθεί. Στο Λοντοντέρι επικρατεί πλέον ηρεμία. Κι όμως, η Ρόντα Γούλερ έχει την αίσθηση ότι κάτω από την επιφάνεια κάτι βράζει: «Ελπίζω να μην γίνει τίποτα, μπορώ όμως να φανταστώ να ξεσπούν και πάλι συγκρούσεις μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών».

Λαρίσα Σβέντες

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος