100 χρόνια BBC!

«This is London calling» ακουγόταν η φωνή του ραδιοφώνου του BBC πριν μεταδώσει τα τελευταία νέα εν μέσω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα ο βρετανικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, ο οποίος απέκτησε παγκόσμια φήμη για την ποιότητα των ειδήσεων του ως British Broadcasting Corporation, εορτάζει 100 χρόνια από την ίδρυση του. Οι απαιτήσεις ήταν υψηλές από την αρχή όπως αναφέρει ο καθηγητής ΜΜΕ από το Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ,  Ντέιβιντ Χέντυ, μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Ενημέρωση, Εκπαίδευση, Διασκέδαση» ήταν η οδηγία του πρώτου γενικού διευθυντή του BBC Τζον Ράιθ στην οποία ο μιντιακός οργανισμός παραμένει πιστός μέχρι και σήμερα θέλοντας να δώσει στους ακροατές και τηλεθεατές του το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Η πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή με τίτλο «In town tonight» φιλοξένησε πολλούς αστέρες του κινηματογράφου και της μουσικής ενώ κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε «όπλο» αναπαραγωγής ειδήσεων απέναντι στο προπαγανδιστικό ραδιόφωνο της Γερμανίας. Ο τότε Γάλλος Στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ μέσω του BBC καλούσε το Λονδίνο να αντισταθεί στους Γερμανούς κατακτητές.  

Iστορική σημασία για την Βρετανία η ίδρυση του σταθμού 

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας συγγραφέας Τόμας Μαν από την εξορία του στην Καλιφόρνια απηύθυνε εκκλήσεις προς τους συμπατριώτες του σε μια κασέτα που μεταδόθηκε από το BBC. Οι Γερμανοί ακροατές ήταν μεγάλοι θαυμαστές του σταυμού μέχρι και την δεκαετία του 1980, θεωρώντας το BCC ως ένα από τα καλύτερα μέσα ενημέρωσης στον κόσμο. Το 1936 ξεκίνησε το πρώτο του τακτικό τηλεοπτικό πρόγραμμα. Γεγονότα τεράστιας ιστορικής σημασίας όπως η στέψη του Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’ την επόμενη χρονιά καλύφθηκαν μερικώς ζωντανά, ενώ το 1952 η στέψη της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ προσέλκυσε περισσότερο από 20 εκατομμύρια τηλεθεατές. 

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το BBC αποτέλεσε την βάση για την δημόσια ραδιοτηλεόραση στην Γερμανία εμπνέοντας γενιές δημοσιογράφων. «Το BBC για μένα ως νεαρή δημοσιογράφο ήταν πάντα ο φάρος, το κατεξοχήν πρότυπο» αναφέρει η διευθύντρια του ARD στο Λονδίνο Αννέτ Ντίττερτ σε συνέντευξη της στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Οι πολιτικές συνεντεύξεις των δημοσιογράφων για παράδειγμα ήταν πολλές φορές πιο σκληρές και αδιάλλακτες από ό,τι στη Γερμανία.    

Εν όψει των 100στων γενεθλίων του όμως το BBC βρίσκεται υπό την μεγαλύτερη πίεση που υπέστη ποτέ. Μετά την απόφαση της συντηρητικής κυβέρνησης για πάγωμα του ειδικού τέλους, ο βρετανικός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας προχώρησε σε περικοπές εθνικών και διεθνών προγραμμάτων. Στα σχέδια του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον εντάσσεται και η κατάργηση της χρηματοδότησης του BBC από την κυβέρνηση μέχρι το 2027. Τι μέλλει γενέσθαι είναι ασαφές. Συντηρητικοί πολιτικοί αναφέρουν πως το BBC θα πρέπει να λάβει την μορφή μιας συνδρομητικής υπηρεσίας όπως το Netflix.  

 Αβέβαιο το μέλλον για τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα

Το BBC από την αρχή της λειτουργίας του «είχε μια δύσκολη σχέση με την κυβέρνηση ανεξαρτήτως πολιτικής πλευράς» αναφέρει ο επιστήμονας των μέσων ενημέρωσης Ντέιβιντ Χέντυ. Το 1926 ήδη, ο τότε υπουργός Οικονομικών Ουίνστον Τσώρτσιλ. ήθελε να το μετατρέψει σε επίσημο όργανο της κυβέρνησης. Ο ερευνητής αναφέρει πως η συντηρητική κυβέρνηση τώρα κάνει ανοιχτή επίθεση σε αυτούς τους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου και του BBC. «Υπάρχει η πεποίθηση πως δεν αναζητούν μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης αλλά θέλουν να «κόψουν» το BBC». 

Η πρώην δημοσιογράφος του BBC, Έμιλι Μέιτλις, αναφέρει πως τα πολιτικά τεκταινόμενα όπως το Brexit αλλά και λαϊκίστικά κόμματα όπως του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ, τα οποία έχουν αυταρχικές τάσεις, θέλουν να φιμώσουν τα επικριτικά μέσα ενημέρωσης. «Βλέπουμε τους πολιτικούς να παίρνουν μια επιβλαβή κατεύθυνση για την δημοκρατία». Η ίδια προειδοποιεί για τον κίνδυνο του ψεύδους. Αν η μια πλευρά λέει συνεχώς ψέματα πρέπει να το λες με το όνομά του, σημειώνει η ίδια.  

Η δημοσιογράφος Ανέτ Ντίττερτ αποκαλεί την επικείμενη κατάργηση της χρηματοδότησης  «καταστροφική για τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης που ήδη χαίρουν μικρής εμπιστοσύνης». Η ίδια επισημαίνει ωστόσο πως τίποτα δεν είναι βέβαιο, αναφερόμενη στις κρίσιμες πρώτες εβδομάδες της θητείας της νέας συντηρητικής πρωθυπουργού Λιζ Τρας. 

Κρίστοφ Μάγιερ / Κριστιάν Έρλιχ, dpa 

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου