10 χρόνια αντικαπνιστικός νόμος

Κάθε φορά που ο ηθοποιός Πίτερ Φολκ, υποδυόμενος τον επιθεωρητή Κολόμπο στην ομώνυμη αμερικανική αστυνομική σειρά, έλυνε μια υπόθεση άναβε κι ένα φθηνό τσιγάρο. Στον κινηματογράφο και την τηλεόραση της δεκαετίας του '70 το κάπνισμα ήταν απαραίτητο σκηνοθετικό στοιχείο για τη δημιουργία ατμόσφαιρας. Με τα χρόνια όμως αυτή η μόδα άλλαξε. Σήμερα σπάνια ακόμη και σε αστυνομικές ταινίες βλέπει κανείς τους πρωταγωνιστές να καπνίζουν αρειμανίως. Αυτό ισχύει σίγουρα τουλάχιστον στην περίπτωση της Γερμανίας.

Οι περισσότεροι καπνιστές γνωρίζουν ότι το τσιγάρο βλάπτει

Αυτό δεν σημαίνει ότι σήμερα το ποσοστό των καπνιστών έχει μειωθεί ραγδαία. Σύμφωνα με το γερμανικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ ένας στους τέσσερις άνδρες και μία στις πέντε γυναίκες καπνίζουν καθημερινά ή περιστασιακά. Κάθε χρόνο πεθαίνουν στη Γερμανία περίπου 121.000 άνθρωποι, σύμφωνα με στοιχεία του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας Κατά του Καρκίνου, εξαιτίας των συνεπειών του καπνίσματος. Τα περιστατικά αυτά αποτελούν το 13,5% των θανάτων που καταγράφονται συνολικά στη Γερμανία. Οι πιο συχνές αιτίες θανάτου που συνδέονται με το κάπνισμα είναι τα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, το άσθμα αλλά και ο καρκίνος του πνεύμονα. Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα αναμένεται να φτάσουν τις 57.000 το 2020 –σημειωτέον ότι το 2014 ήταν 53.900.

Ένα βασικό επίσης πρόβλημα του καπνίσματος είναι ότι δεν επιβαρύνει μόνο την υγεία των ίδιων των καπνιστών αλλά και των ανθρώπων που βρίσκονται γύρω τους. «Μακροπρόθεσμα και οι παθητικοί καπνιστές μπορούν να εμφανίσουν τις ίδιες ασθένειες με τους ενεργητικούς, ακόμη και καρκίνο του πνεύμονα» ανέφερε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ο τοξικολόγος Φρίντριχ Βίμπελ από την Ιατρική Ομάδα Εργασίας «Κάπνισμα και Υγεία». Όπως επισημαίνουν ειδικοί, οι περισσότεροι καπνιστές γνωρίζουν μάλιστα ότι με το τσιγάρο βλάπτουν τον εαυτό και τους γύρω τους, ωστόσο δύσκολα μπορούν να το κόψουν. «Σχεδόν τα δύο τρίτα των καπνιστών έχουν προσπαθήσει μια φορά να το σταματήσουν. Ωστόσο η εθιστική δύναμη της νικοτίνης είναι μεγάλη. Η εξάρτηση μπορεί να είναι ψυχική αλλά και σωματική» εξηγεί η Μικαέλα Γκέκε από το Ομοσπονδιακό Κέντρο Εκπαίδευσης για την Υγεία. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντική η πρόληψη κυρίως στους νέους. Όπως λέει η ίδια «όποιος δεν έχει ξεκινήσει το κάπνισμα μέχρι την ηλικία των 18-20 δύσκολα το ξεκινά αργότερα».

Δεκαετία προσπαθειών στη Γερμανία...

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο μεταξύ για τον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών του καπνίσματος είναι πολλά. Το 2014 απαγορεύθηκε για πρώτη φορά η διαφήμιση προϊόντων καπνού στην ΕΕ. Τρία χρόνια αργότερα τέθηκαν έτσι σε ισχύ οι πρώτες γερμανικές αντικαπνιστικές νομοθετικές διατάξεις, με βασικότερη την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους σε όλα τα γερμανικά κρατίδια. Από τον Μάρτιο του 2016 άρχισαν να εμφανίζονται επίσης εικόνες σοκ πάνω στα πακέτα τσιγάρων, με στόχο να αποτρέπονται οι καταναλωτές από την αγορά τους.

«Πολύ γρήγορα ο αριθμός των περιστατικών καρδιακών προσβολών στα νοσοκομεία μειώθηκε», ανέφερε η Κάτριν Σάλερ από το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας κατά του Καρκίνου. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι σε ό,τι αφορά τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα, οι εκτιμήσεις δεν μπορούν ακόμη να είναι ασφαλείς, δεδομένου ότι τα συμπτώματά του αργούν να εμφανιστούν. Σε κάθε περίπτωση πάντως, εκτιμά η Κ. Σάλερ, τα μέτρα που ελήφθησαν στη Γερμανία συνέβαλαν αισθητά στη μείωση του καπνίσματος. «Σήμερα προξενεί έκπληξη σε πολλούς αν σε κάποιο εστιατόριο οι άνθρωποι καπνίζουν. Αυτό έχει βέβαια θετική επίδραση κυρίως στους νέους». Και το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ βλέπει θετικά όλες αυτές τις γερμανικές πρωτοβουλίες.

Από την άλλη πλευρά  όμως η γερμανική καπνοβιομηχανία μέχρι σήμερα ανθίσταται και αντιδρά. Κι όπως ανέφερε στο dpa o Γιαν Μούκε, εκπρόσωπος των Γερμανών Καπνοβιομηχάνων: «Στην προσωπική ελευθερία του καθενός ανήκει και το δικαίωμα της επιλογής να καπνίσει!»

Dpa/ Γιάννε Κίσελμπαχ