«Όχι» σε μια νέα έξαρση του αντισημιτισμού

Η ισλαμιστική τρομοκρατία σπέρνει και πάλι στην Ευρώπη φόβο. Αρχικά στη Γαλλία, τώρα στην Κοπεγχάγη. Όλοι αναρωτιούνται ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος. Ο φόβος όμως του κινδύνου, ο φόβος ενός επόμενου τρομοκρατικού χτυπήματος δεν πρέπει να οδηγήσει στην καταστολή. Η Ευρώπη δείχνει αποφασισμένη να μη γονατίσει, να μην εγκαταλείψει τις ιδέες και αρχές που πρεσβεύει. Η Ευρώπη επιδιώκει τόσο στο επίπεδο του «είναι» όσο και στο επίπεδο του «δέοντος» μία ανοιχτή, φιλελεύθερη κοινωνία, η οποία υπερασπίζεται το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης απέναντι στον όποιο προφήτη ενός κλειστού, θεοκρατικού συστήματος.

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις είχαν ως στόχο τον οποιοδήποτε. Και δύο περιπτώσεις στόχος ήταν ειδικότερα και το εβραϊκό στοιχείο: ένα πολυσύχναστο εβραϊκό σουπερμάρκετ στο Παρίσι και μια συναγωγή στην Κοπεγχάγη. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν οι βανδαλισμοί που καταγράφονται κατά καιρούς σε εβραϊκά νεκροταφεία ανά την Ευρώπη, κυρίως τη Γαλλία. Είναι όμως σημαντικό για την Ευρώπη να συνειδητοποιήσει ότι η εβραϊκή κληρονομιά δεν αποτελεί μόνο ιστορικό στοιχείο του παρελθόντος της, αλλά και συστατικό στοιχείο του παρόντος της. Τα ίχνη της εβραϊκής διασποράς είναι αναπόσπαστα συνυφασμένα με μεγαλειώδεις στιγμές του ευρωπαϊκού πνεύματος – χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Άλμπερτ Αϊνστάιν- αλλά και τη θηριωδία του Ολοκαυτώματος.

Μία ευρωπαϊκή ιστορική δέσμευση

Η ιστορία των εβραίων της Ευρώπης είναι συνώνυμη με την αιώνια καταδίωξη και φυγή, τις διακρίσεις, τον ρατσισμό, τον «εξοστρακισμό», τη μαζική δολοφονία. Για όλους αυτούς τους λόγους η Ευρώπη θα πρέπει να σταθεί δίπλα στους εβραίους, εάν θέλουμε να μην βρεθούμε ενώπιον μιας νέας έξαρσης του αντισημιτισμού. Ήδη πολλοί εβραίοι ανά την Ευρώπη έχουν μεταναστεύσει τελευταία στο Ισραήλ, ενώ πολλοί άλλοι θέλουν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ ή τον Καναδά. Ίσως σημάδι των καιρών που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.

Η Ευρώπη, από την πλευρά της, τηρεί μια έλλογη στάση απέναντι στον τρόμο των ισλαμιστικών επιθέσεων. Δεν μεταβάλλει επί τα χείρω το νομικό της πλαίσιο. Δεν πέφτει στην παγίδα της υστερίας. Ο φόβος του «αόρατου εχθρού» δεν παραλύει την οικονομία. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Εντούτοις η Ευρώπη οφείλει να μεριμνά ενάντια σε μια νέα άνοδο του αντισημιτισμού. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες πρέπει να εμπνεύσουν το αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες τους εβραϊκής καταγωγής. Ήδη το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί τα μέτρα ασφαλείας σε συναγωγές, εβραϊκούς παιδικούς σταθμούς και σχολεία έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Είναι επίσης προφανές σήμερα ότι η όποια κριτική στην επιθετική πολιτική του Ισραήλ (στον πόλεμο της Γάζας για παράδειγμα) δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον αντισημιτισμό. Ωστόσο τόσο η Ευρώπη όσο και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να επαγρυπνούν απέναντι σε ένα ανεξέλεγκτο μίσος προς τους εβραίους. «Ουκ επιστήση εφ' αίμα του πλησίον σου», αναφέρεται στα ιερά κείμενα του Ιουδαϊσμού, με άλλα λόγια «μην μένεις σιωπηλός μπροστά στο αίμα του συνανθρώπου σου». Το ίδιο θα πρέπει να κάνει η Ευρώπη ως σύνολο.

Aλεξάντερ Κουντάσεφ