Φιάσκο η απόφαση για τον Σέσελι
Ήδη από την προτεραία της ετυμηγορίας είχαν αρχίσει οι υποθέσεις: Αν επιβληθεί στον Βόισλαβ Σέσελι ποινή κάθειρξης έως 19 έτη, τότε είναι ελεύθερος! Καθότι όλοι σχεδόν οι καταδικασμένοι έχουν αφεθεί ελεύθεροι μετά την έκτιση δύο τρίτων περίπου της ποινής τους. Εξαλλου η προφυλάκιση πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της δίκης πάντα συμψηφίζεται. Τελικά το δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της αθώωσης!
Ο Βόισλαβ Σέσελι ήταν και παραμένει μέχρι σήμερα ένα κήρυκας του μίσους. Η δημόσια επιρροή και η πολιτική του δράση κινήθηκαν και κινούνται μεταξύ της υποτιμητικής περιφρόνησης των άλλων εθνών και της ρητορικής του μίσους. Ηθικά και πολιτικά ο Σέσελι, ένας από τους πιο μεγαλόστομους ιδεολόγους του σερβικού μεγαλοϊδεατισμού, υπήρξε χωρίς αμφιβολία ένας πρόδρομος των επονομαζόμενων «εθνοκαθάρσεων» κατά τη διάρκεια των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία από το 1991.
13 χρόνια για την έκδοση απόφασης
Το 2003 ο Σέσελι παραδόθηκε στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Για να φτάσουν στη σημερινή ετυμηγορία οι δικαστές χρειάστηκαν 13 ολόκληρα χρόνια. Αν κάνει κανείς τον απολογισμό αυτών των 13 ετών μπορεί να μιλήσει για ένα φιάσκο για τον νόμο και τη δικαιοσύνη. Ο Σέσελι δεν ήταν αντιμέτωπος στη Χάγη με την κατηγορία της υποκίνησης του λαού σε πράξεις μίσους, επειδή το αδίκημα αυτό δεν περιλαμβάνεται. στο Διεθνές Δίκαιο. Αντί αυτού απαγγέλθηκαν κατηγορίες, τις οποίες δεν μπόρεσε να αποδείξει το ασταθές και ασθενές κατηγορητήριο. Δηλαδή το ότι έφερε άμεση ευθύνη για εγκλήματα πολέμου στην Κροατία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μεταξύ 1991 και 1993.
Πριν από σχεδόν 1,5 χρόνο οι δικαστές στη Χάγη, έχοντας φτάσει στα όριά τους, κυριολεκτικά απέλασαν τον Σέσελι στη Σερβία – ελπίζοντας ενδόμυχα να μην τον ξαναδούν ποτέ. Άλλωστε είναι βαριά άρρωστος. Το δικαστήριο της Χάγης δεν απαίτησε καν από τη σερβική κυβέρνηση να στείλει πίσω στην Ολλανδία τον κατηγορούμενο εφόσον παραστεί ανάγκη, δηλαδή εάν επρόκειτο να καταδικαστεί εκεί.
Ο Σέσελι συμμετέχει αυτό το διάστημα ενεργά στον σερβικό προεκλογικό αγώνα, με την Χάγη να αποτελεί μάλιστα τμήμα της προεκλογικής του εκστρατείας. Σε αφίσες με το πορτρέτο του στη Σερβία αναγράφεται η λέξη «Νικητής!». Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Ο Σέσελι έκαμψε την πανίσχυρη δυτική και αντισερβική δικαιοσύνη. Αυτό επιδρά θετικά σε ορισμένους ψηφοφόρους. Γι' αυτό και απείχε άλλωστε από τη σημερινή ανακοίνωση της ετυμηγορίας, η οποία θα δώσει ώθηση στον ίδιο και το εθνικιστικό του κόμμα στις βουλευτικές εκλογές της 24ης Απριλίου.
Νικητές…
Η έκβαση της δίκης-μαμούθ ενδέχεται να χαροποιήσει πολλούς. Περισσότερο από όλους πανηγυρίζουν οι οπαδοί του στη Σερβία, ελπίζοντας ότι το βυθισμένο στην ανυποληψία Σερβικό Ριζοσπαστικό Κόμμα θα μπορούσε να αναδειχθεί ξανά τρίτη δύναμη στη χώρα. Ικανοποιημένοι είναι και οι διεθνείς ομοϊδεάτες του Σέσελι, για παράδειγμα ο Βλάντιμιρ Σιρινόφσκι και ο Ζαν-Μαρί Λεπέν. Παραδόξως χαίρονται και οι κροάτες και άλλοι μη σέρβοι εθνικιστές από χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, διότι η αθώωση του Σέσελι που κηρύττει το μίσος συνιστά για αυτούς την οριστική απόδειξη ότι οι μνήμες του πολέμου μεταξύ Κροατών και Σέρβων τη δεκαετία του 1990 θα παραμείνουν ακόμη ζωντανές.
Ο σέρβος πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της χώρας –αμφότεροι ένθερμοι υποστηρικτές του Σέσελι παλαιότερα- μάλλον θα χαίρονται ενδόμυχα. Το αλλοτινό τους πρότυπο με την έξαλλη ρητορική του κάνει τους ίδιους και τον «πολιτισμένο εθνικισμό» τους να μοιάζουν η μόνη σοβαρή επιλογή στο δεξιό σερβικό πολιτικό φάσμα.
…και ηττημένοι
Χαμένοι είναι βεβαίως όλοι εκείνοι που έζησαν στο πετσί τους την καταστροφική εφαρμογή των κηρυγμάτων μίσους του Σέσελι. Τα θύματα της παραστρατιωτικής του ομάδας «Λευκός Αετός» στη Βοσνία και την Κροατία θα δείξουν προφανώς ελάχιστη κατανόηση για τις λεπτολογίες του Διεθνούς Δικαίου και για τα κενά που αυτό εμφανίζει.
Ο κόσμος έχει πάντως προ πολλού άλλες έννοιες. Ο επιθετικός παλιάτσος Σέσελι δεν πρόκειται να ξαναεμφανιστεί στη σκηνή της Χάγης. Η Σερβία μπορεί να τον κρατήσει σαν «καυτή πατάτα». Η σημερινή ετυμηγορία εγγράφεται στο παθητικό ενός δικαστηρίου που έφτασε στα όριά του. Υπάρχουν προφανώς βαθύτεροι συμβολικοί λόγοι που η Θέμις απεικονίζεται από τον Μεσαίωνα και μετά με δεμένα μάτια.
Ντράγκοσλαβ Ντέντοβιτς