Υπόλογος ο φαρμακευτικός κολοσσός GSK

Επί σειρά ετών η GlaxoSmithKline απολάμβανε τα οφέλη της ραγδαία αναπτυσσόμενης κινεζικής αγοράς. Ωστόσο από τις αρχές του 2013 η δράση του βρετανικού φαρμακευτικού κολοσσού στην Κίνα επισκιάζεται από σκάνδαλα και κατηγορίες. Ανώνυμα e-mail προς τα κεντρικά του ομίλου στο Λονδίνο κατήγγειλαν δωροδοκίες εργαζομένων της GSK στην ασιατική χώρα. Ακολούθησε ένα βίντεο που έδειχνε τον επικεφαλής της εταιρείας στην Κίνα Μαρκ Ράιλι στο κρεβάτι μαζί με την κινέζα σύντροφό του.

Τον περσινό Απρίλιο ανατέθηκε στο βρετανό σύμβουλο Πέτερ Χάμφρεϊ να εντοπίσει τον υπεύθυνο για τις «διαρροές». Αντί να διερευνήσει τις καταγγελίες για διαφθορά, η επιχείρηση προσπαθεί να αποτρέψει παρόμοιες διαρροές, σχολιάζει ο Γιόργκ Σάαμπερ, γνωστός επικριτής των φαρμακευτικών εταιρειών στη Γερμανία. Ο Χάμφρεϊ δεν εντόπισε μεν τον υπαίτιο των διαρροών, ωστόσο έφτασε στα ίχνη ενός κινέζου μάνατζερ. Τον Αύγουστο του 2013 αυτός και η κινεζικής καταγωγής σύζυγός του συνελήφθησαν με την κατηγορία της παράνομης αγοραπωλησίας ιδιωτικών πληροφοριών. Η δίκη τους αναμένεται να διεξαχθεί σήμερα κεκλεισμένων των θυρών.

Ραγδαία αναπτυσσόμενη η κινεζική αγορά φαρμάκων

Τον περασμένο Μάιο είχαν απαγγελθεί κατηγορίες τόσο εναντίον του απολυθέντος στο μεταξύ προέδρου της GSK στην Κίνα όσο και κατά του ζεύγους των κινέζων μάνατζερ. Οι τρεις τους φέρονται να κατέβαλαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως μίζες σε γιατρούς και νοσοκομεία στην Κίνα προκειμένου να αυξήσουν τις πωλήσεις της εταιρείας. Η κινεζική αστυνομία διεξάγει έρευνες εναντίον και άλλων ξένων φαρμακευτικών εταιρειών. Όπως εξηγεί ο Γιόργκ Σάαμπερ, «η Κίνα είναι μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη οικονομία. Μία χώρα με πολύ μεγάλο πληθυσμό και μία ανερχόμενη μεσαία τάξη. Η GSK προφανώς δωροδοκούσε πολύ γενναιόδωρα γιατρούς, προσφέροντας μέχρι και επισκέψεις σε οίκους ανοχής».

Εκτιμάται ότι η Κίνα θα γίνει μέχρι το 2016 η δεύτερη σε μέγεθος αγορά φαρμάκων μετά τις ΗΠΑ. Η ελκυστικότητά της σε συνδυασμό με την απουσία κανόνων επιχειρηματικής δεοντολογίας είχαν ως αποτέλεσμα η δωροδοκία γιατρών στην Κίνα να εξελιχθεί σε διαδεδομένη πρακτική.

Διπλάσια ποσά για διαφήμιση

Ο Γιόργκ Σάαμπερ, γενικός διευθυντής της φαρμακευτικής εκστρατείας της γερμανικής οργάνωσης BUKO, διεκδικεί δίκαιη πρόσβαση των ανθρώπων σε φάρμακα. Κάτι που στερούνται συχνά φτωχοί άνθρωποι σε αναπτυσσόμενες χώρες. Όπως εξηγεί ο κ. Σάαμπερ, «όλο το επιχειρηματικό μοντέλο της βιομηχανίας φαρμάκων βασίζεται στην αύξηση των τιμών, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τα πραγματικά έξοδα παραγωγής, αλλά δικαιολογούνται από πλευράς των εταιρειών με επιχείρημα τις ερευνητικές δαπάνες».

Πάντως, έρευνα από τις ΗΠΑ και τον Καναδά έδειξε ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες δαπανούν κατά μέσο όρο διπλάσια ποσά για διαφημίσεις και μάρκετινγκ συγκριτικά με τα χρήματα που ξοδεύουν για έρευνα.

Σε κάθε περίπτωση, αν το δικαστήριο που εξετάζει την υπόθεση στη Σανγκάη αποφανθεί ότι τα κεντρικά της GSK στο Λονδίνο γνώριζαν και ανέχονταν το σύστημα δωροδοκιών στην Κίνα, τότε ο βρετανικός κολοσσός θα απειληθεί ενδεχομένως με υψηλότερα πρόστιμα στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία.

Zhang Danhong / Άρης Καλτιριμτζής