Το μελλοντικό ΕΝΤ μικρός αδελφός του ΔΝΤ;

Η πατρότητα της ιδέας ανήκει στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Επί χρόνια προσπαθούσε να πείσει τη γερμανίδα καγκελάριο ότι οι Ευρωπαίοι χρειάζονται ένα δικό τους Νομισματικό Ταμείο. Το επιχείρημά του ήταν ότι το ΔΝΤ έχει υποστεί «κόπωση» με την Ευρώπη και έχει αναλάβει ούτως ή άλλως πολλές υποχρεώσεις διεθνώς.

Ανήκουν στο παρελθόν οι λεκτικές διαμάχες

Στην φετινή Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ στη θέση του Σόιμπλε κάθεται ο Όλαφ Σολτς και στις σχέσεις ΔΝΤ και Ευρώπης παρατηρείται μια σημαντική μεταστροφή, όπως τουλάχιστον αναφέρουν κοινοτικοί διπλωμάτες στην εφημερίδα Handelsblatt. Το κλίμα αποξένωσης φαίνεται να έχει εξανεμιστεί και ο μετασχηματισμός του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο ΕΝΤ να έχει μετατοπιστεί στο μακρινό μέλλον. Φαίνεται, όπως υποστηρίζουν πηγές από τις Βρυξέλλες, ότι μελλοντικά η ευρωζώνη δεν θέλει να αποχωριστεί το ΔΝΤ αλλά και το ΔΝΤ αφήνει να εννοηθεί από την πλευρά του ότι είναι έτοιμο να δραστηριοποιηθεί μελλοντικά στην ευρωζώνη. Οι συμφιλιωτικοί τόνοι αποτυπώνονται και στην ετοιμότητα του Ταμείου να συμμετάσχει με 1,6 δις ευρώ στο τρίτο πρόγραμμα.

Στο παρελθόν φαίνεται να ανήκουν πλέον το ψυχρό κλίμα και οι λεκτικές διαμάχες ανάμεσα στην επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ευρωπαίους αξιωματούχους που έγιναν ιδιαίτερα αισθητοί το περασμένο φθινόπωρο, όταν η κυρία Λαγκάρντ υποδέχθηκε τους ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών στη Ουάσιγκτον με ψυχρότητα. Σε τετ α τετ συναντήσεις μαζί τους εξέφραζε τότε πόσο δυσαρεστημένη είναι. Ήταν και το σημείο καμπής που έκανε τους υπουργούς να σκεφτούν ότι το ΔΝΤ δεν είχε πια ενδιαφέρον να τα βρει με την Ευρώπη και να συμφωνήσει μαζί της για το ελληνικό πρόγραμμα. 

«ΔΝΤ και Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο συμπληρώνονται»

Αλλά σε τι οφείλεται η μεταστροφή; Αφενός, η οικονομική συμβολή του ΔΝΤ στα προγράμματα προσαρμογής, τη στιγμή που όλα τα μέλη του Eυρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης είναι μέλη του ΔΝΤ. Αφετέρου, οι Ευρωπαίοι διαπίστωσαν στο μεταξύ πόσο δύσκολο είναι το στήσιμο ενός νομισματικού ταμείου κυρίως λόγω διαφωνιών, όπως εάν το πρόσταγμα θα το έχουν οι υπουργοί Οικονομικών ή θα ελέγχεται από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Στο μεταξύ, υπάρχει ομοφωνία και στο ό,τι σε ένα μελλοντικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει να συμμετάσχει το ΔΝΤ για να μπορεί να λύνει τα μεγάλα προβλήματα λόγω της τεχνογνωσίας του. Η εξάρτηση βέβαια είναι αμφίδρομη όπως εκτιμούν κοινοτικοί αξιωματούχοι. Η Ουάσινγκτον διαπίστωσε ότι χρειάζεται την Ευρώπη και αυτό ισχύει ιδιαίτερα από τότε που στο Λευκό Οίκο είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Ο νέος αμερικανός πρόεδρος δεν έκρυψε ποτέ την άπωσή του στο μέχρι τώρα ισχύον πολυμερές σύστημα προς μεγάλη ανησυχία του ΔΝΤ και της ΕΕ.

«Νομίζω ότι τελικά το ΔΝΤ και το μελλοντικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα υπάρχουν το ένα δίπλα στο άλλο και θα αλληλοσυμπληρώνονται» δηλώνει ο Άξελ Ντρέχερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαιδελβέργη και εμπειρογνώμων σε θέματα ΔΝΤ. «Το ΔΝΤ χρειάζεται την Ευρώπη ως υπολογίσιμος εταίρος και χρηματοδότης και η Ευρώπη χρειάζεται το ΔΝΤ σε περίπτωση μεγάλης κρίσης ως πυροσβέστης». Για τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Όλαφ Σολτς όλα αυτά είναι ένα δώρο. Μπορεί  να ταξιδέψει πιο χαλαρός στη Ουάσιγκτον στην πρώτη του συνεδρίαση στο ΔΝΤ. Η ατμόσφαιρα κατά την άφιξή του θα είναι καλύτερη από εκείνη όταν αναχώρησε από τη Ουάσιγκτον ο προκάτοχός του Σόιμπλε το περασμένο φθινόπωρο.

Ειρήνη Αναστασοπούλου