Σχεδίαζε το Κρεμλίνο προσάρτηση της Λευκορωσίας;

Τι σχεδίαζε η Μόσχα το 2021 για τη Λευκορωσία του Αξεξάντερ Λουκασένκο, λίγους μόλις μήνες δηλαδή πριν από την εισβολή στην Ουκρανία; Στο ερώτημα αυτό φέρεται να δίνει απάντηση μυστικό έγγραφο του Κρεμλίνου, το οποίο φέρνουν στο φως μετά από μακρά δημοσιογραφική έρευνα διεθνή δίκτυα, μεταξύ αυτών και τρία γερμανικά μέσα, τα δίκτυα NDR και WDR και η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.

Σύμφωνα με το επίμαχο έγγραφο η Μόσχα και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται ότι σχεδίαζαν κάτι πολύ μεγαλύτερο από την απλή στήριξη του Λευκορώσου ηγέτη το 2020,  όταν οι πολίτες είχαν βγει μαζικά στους δρόμους για να διαδηλώσουν με κάθε τίμημα κατά του αυταρχικού καθεστώτος του.

Στρατηγικό σχέδιο σταδιακής προσάρτησης στο «Ενιαίο Κράτος»

Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό έγγραφο των 17 σελίδων από το καλοκαίρι του 2021, η Μόσχα φέρεται να είχε καταστρώσει ένα εξονυχιστικό «στρατηγικό σχέδιο» για τη σταδιακή προσάρτηση της Λευκορωσίας ως το 2030 με βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. Χωρίζεται μάλιστα σε δύο βασικές ενότητες. Πρώτον στους στρατηγικούς στόχους, με τρεις βασικούς σταθμούς το 2022, το 2025 και το 2030. Δεύτερον, στους κινδύνους που συνδέονται με την επίτευξη των στόχων αυτών.

Ύστατος όμως στόχος του συνολικού ρωσικού εγχειρήματος, φέρεται να είναι η δημιουργία ενός ιδιότυπου «Ενιαίου Κράτους», μιας διευρυμένης με άλλα λόγια Ρωσίας, αναπόσπαστο μέρος της οποίας θα ήταν η ενσωματωμένη πλέον Λευκορωσία. Η διαδικασία σταδιακής προσάρτησης βάσει του εγγράφου προβλέπει χρήση οικονομικών και στρατιωτικών μέσων αλλά και εκτεταμένη διείσδυση στους κρατικούς θεσμούς και κρίσιμους τομείς της λευκορωσικής κοινωνίας. Μάλιστα η Μόσχα φαίνεται να εξέταζε την βασική ιδέα του σχεδίου ήδη από το 1999.

Ο δρόμος προς τη «Μεγάλη Ρωσία» 

Το ρωσικό έγγραφο του 2021 προέρχεται, βάσει της έρευνας, από ένα διοικητικό τμήμα της λεγόμενης Προεδρικής Διεύθυνσης για τη Διασυνοριακή Συνεργασία. Δυτικές μυστικές υπηρεσίες το αξιολογούν το έγγραφο αυτό ως αυθεντική και αξιόπιστη πηγή.

Προβλέπει μεταξύ άλλων τη ριζική συνταγματική αναθεώρηση καθ’ υπαγόρευση του Κρεμλίνου -η οποία ήδη είχε ξεκινήσει από την κυβέρνηση Λουκασένκο το 2022-, τη σταδιακή ενοποίηση των ενόπλων δυνάμεων Λευκορωσίας και Ρωσίας καθώς και τη διασφάλιση πλήρους ρωσικής επιρροής στην οικονομία, την πολιτική, την επιστήμη, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και βέβαια στον έλεγχο της ροής πληροφοριών μέσω των σύγχρονων δικτύων επικοινωνίας. Ταυτόχρονα η «νέα» Λευκορωσία θα ήταν πλήρως αποκομμένη από τη Δύση και θα αποκλειόταν κάθε επαφή με χώρες του ΝΑΤΟ.

Πηγές από δυτικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν μάλιστα ότι το 17σέλιδο έγγραφο αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου του Κρεμλίνου για τη δημιουργία της λεγόμενης «Μεγάλης Ρωσίας», η οποία, εκτός από τη Λευκορωσία και βέβαια την Ανατολική Ουκρανία, θα μπορούσε μελλοντικά να περιλαμβάνει και άλλες περιοχές όπως την αυτόνομη Αμπχαζία στη Γεωργία.

Η έκβαση όμως του πολέμου στην Ουκρανία μέχρι τώρα φέρεται να έχει παγώσει τουλάχιστον τους βραχυπρόθεσμους στόχους για τη Λευκορωσία, που αφορούσαν το 2022 -για τους τομείς της πολιτικής, της άμυνας, της κοινωνίας και της οικονομίας- χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται πλήρη ανατροπή του συνολικού σχεδίου του Κρεμλίνου για το «αδελφό» κράτος της Λευκορωσίας.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο (SZ, NDR, WDR, tagesschau.de)