Πόσο οικολογικά είναι τα «πράσινα» δώρα;

Ολοένα και περισσότερα δώρα φιλικά προς το περιβάλλον κυκλοφορούν στην αγορά: από παγούρια χωρίς πλαστικό μέχρι ρούχα από βιολογικά υφάσματα και οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς από μπαμπού. Πριν όμως αποφασίσουμε θα πρέπει να διερωτηθούμε που έχει παραχθεί το δώρο, από που προέρχεται και τι διάρκεια ζωής έχει.

Πολλές εταιρίες ρουχισμού χρησιμοποιούν υλικά όπως βαμβάκι και μαλλί αντί για συνθετικές ίνες από πετρέλαιο που βλάπτουν το περιβάλλον. Καθοριστικό είναι αν η παραγωγή των ρούχων έγινε με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αν περιορίστηκαν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με έκθεση της εταιρίας McKinsey η βιομηχανία της μόδας εκπέμπει περίπου 2,1 δις τόνους CO2 κάθε χρόνο.

Στο αποτύπωμα άνθρακα παίζει σημαντικό ρόλο η εφοδιαστική αλυσίδα στην παραγωγή ενός ρούχου. Ένα πουλόβερ που πλέχτηκε στην άλλη άκρη της γης προκαλεί φυσικά μεγαλύτερες εκπομπές CO2 από ένα πουλόβερ τοπικής παραγωγής. Είναι αυτονόητο ότι τα μεταχειρισμένα δώρα είναι ιδιαίτερα βιώσιμα, διότι έχουν μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα.

Σκελετοί γυαλιών, κούπες, χαρτομάντηλα ή ακόμα και ποδήλατα: Το μπαμπού αποτελεί μια οικολογική εναλλακτική επιλογή για προϊόντα, επειδή αναπτύσσεται γρήγορα και είναι βιοδιασπώμενο. Αν όμως τα δάση κοπούν και χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα στις φυτείες μπαμπού ή η παρασκευή των προϊόντων περιλαμβάνει χημικά και είναι ενεργοβόρα, - τότε το μπαμπού κάθε άλλο παρά βιώσιμο μπορεί να θεωρηθεί.

Οι υπηρεσίες ροής υπόσχονται μεγάλες απολαύσεις χωρίς συσκευασία. Χρησιμοποιούν όμως σημαντικές ποσότητες ρεύματος. Έρευνα του 2019 δείχνει ότι το 4% των συνολικών εκπομπών CO2 προέκυψαν από το streaming και την ψηφιακή υποδομή. Οι υπηρεσίες ροής είναι φιλικές στο περιβάλλον μόνο όταν το ρεύμα που χρησιμοποιούν προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Γιατί να μην χαρίσουμε γλυκά ή τρόφιμα; Και εδώ όμως θα πρέπει να δούμε προσεκτικά το αποτύπωμα CO2. Όχι μόνο σε σχέση με τη μεταφορά του προϊόντος, αλλά και την παραγωγή τους. Τυριά και σοκολάτες ευθύνονται για μέχρι και 20 φορές περισσότερες εκπομπές ρύπων από μια ποικιλία φρούτων ή ξηρών καρπών.

Σχετικά μικρό αποτύπωμα άνθρακα έχουν δώρα όπως εισιτήρια για το σινεμά ή μια συναυλία, ένα γεύμα ή ένα ταξίδι. Αρκεί βέβαια το ταξίδι να γίνει με το τραίνο και όχι το αεροπλάνο και το ξενοδοχείο να μην βρίσκεται στην άλλη άκρη της γης. Η προσφορά σε οικολογικά ξενοδοχεία μεγαλώνει ολοένα. Εδώ παίζει ρόλο η διεθνής πιστοποίηση βιωσιμότητας και όχι τόσο όσα υποστηρίζουν τα ίδια τα ξενοδοχεία.

Όποιος θέλει να μειώσει τις εκπομπές CO2 θα μπορούσε να δωρίσει μια αναδοχή για δέντρα, κοράλλια, βάλτους, ηλιακά έργα σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές ή ακόμη και δικαιώματα εκπομπής ρύπων από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων της ΕΕ. Στόχος η παραγωγή με όσο το δυνατόν χαμηλότερους ρύπους. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει ωστόσο να επιλέξουν με ιδιαίτερη προσοχή εκείνους που προσφέρον τέτοια προϊόντα.