Πόλεμος στην Ουκρανία: 100 ημέρες μετά

Ότι ο κόσμος δεν πρόκειται να είναι ποτέ ίδιος όπως πριν από την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, σε αυτό δεν υπάρχει πια καμιά αμφιβολία. Αλλά για πως θα διαμορφωθεί η νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων αφότου τελειώσει ο πόλεμος, κανείς δεν τολμά να κάνει προβλέψεις. Στην πολιτική και την οικονομία οι αλλαγές είναι ήδη οφθαλμοφανείς. Στη γερμανική πολιτική ο καγκελάριος Σολτς έκανε μια ιστορικών διαστάσεων στροφή με το ειδικό Ταμείο 100 δις ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων. Για πρώτη φορά η Γερμανία στέλνει όπλα σε μια πολεμική διένεξη σε εξέλιξη και μάλιστα εναντίον μιας πυρηνικής δύναμης στην καρδιά της Ευρώπης. Στον τομέα ενέργειας οι προσπάθειες απεξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι γιγαντιαίες. Ήδη έχουν ληφθεί αποφάσεις, δύσκολες αποφάσεις.

10.000 κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας

Αλλά και ο ευρύτερος κόσμος είναι αντιμέτωπος με ανακατατάξεις. Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ οι χώρες είναι διαιρεμένες. Αρχές Μαρτίου 141 χώρες καταδίκασαν τον πόλεμο, 5 όμως απέρριψαν το ψήφισμα, 35 απείχαν, ανάμεσά τους οι χώρες με τον περισσότερο πληθυσμό, Κίνα και οι Ινδίες. Όταν τον ερχόμενο Νοέμβριο η ομάδα των 7 πιο ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου και εκείνη των Brics με αναδυόμενες οικονομίες καθίσουν στο ίδιο τραπέζι στην Ινδονησία, θα μπορέσει κανείς ίσως να πάρει κάποια γεύση προς ποια κατεύθυνση οδηγείται η παγκόσμια τάξη. Προς την κατεύθυνση της αντιπαράθεσης ή της συνεργασίας; Ο Πούτιν κατάφερε, τουλάχιστον προσωρινά, να συσπειρώσει τη Δύση. Η ΕΕ κατήγγειλε με μια φωνή τον πόλεμο στην Ουκρανία και συμφώνησε στη λήψη κυρώσεων κατά της Ρωσίας. ΤΟ ΝΑΤΟ, για το οποίο ο πρόεδρος Μακρόν είχε διαπιστώσει «εγκεφαλικό θάνατο», ανένηψε. Αλλά μετά προκλήθηκαν βαθιά ρήγματα. Η Τουρκία δεν θέλει να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και την Φινλανδίας. Και στη συζήτηση για το εμπάργκο πετρελαίου η Ουγγαρία στήλωσε τα πόδια της. Η επόμενη δοκιμασία θα μπορούσε να έρθει τον Ιούνιο, σε περίπτωση που στο τραπέζι πέσει η υποψηφιότητα της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Από τις 24 Φεβρουαρίου, πριν 100 ημέρες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Πούτιν βλέπει τον πόλεμο και ως μάχη κατά της Δύσης για τη σωτηρία του «κόσμου των Ρώσων». Αλλά επέτυχε το αντίθετο. Ο ρωσόφωνος πληθυσμός στην Ουκρανία απομακρύνεται από τον ισχυρό γείτονα. Ακόμη και Ρώσοι καλλιτέχνες και αθλητές διαμαρτύρονται στο εξωτερικό για αποκλεισμό και ρωσοφοβία. Οι αθλητές αποκλείονται από διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις.Μια άνευ προηγουμένου «πλημμύρα» 10.000 κυρώσεων της Δύσης προκαλεί κλυδωνισμούς στη ρωσική οικονομία. Καμιά άλλη χώρα στον κόσμο δεν έχει δεχθεί τόσες πολλές. Εκατοντάδες δυτικές επιχειρήσεις έφυγαν από τη χώρα, μεταξύ αυτών και η Siemens μετά από 170 χρόνια.

Τιμές στα ύψη, πληθωρισμός, πείνα

Η Δύση βλέπει τη Ρωσία να έχει μπει στο καβούκι της και να έχει απομονωθεί, αλλά η Μόσχα δεν το παραδέχεται και κοιτά με αυταρέσκεια προς την Κίνα και την Ινδία. Αλλά και ως χώρα με δικαίωμα βέτο βλέπει να είναι παρούσα στην παγκόσμια σκηνή. Από τη Ρωσία προ πολέμου προέρχονταν τα 35% του αργού πετρελαίου, το 55% της γερμανικής κατανάλωσης φυσικού αερίου και το 55% της γερμανικής κατανάλωσης άνθρακα. Στο μεταξύ τα ποσοστά έχουν μειωθεί σημαντικά, κυρίως λόγω των νέων συμβολαίων με άλλους προμηθευτές. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ το ποσοστό του ρωσικού πετρελαίου βρίσκεται τώρα στο 12%. Μειώσεις στις εισαγωγές έχουν επιτευχθεί και στις άλλες πηγές ρωσικής ενέργειας. Τα ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα στις δεξαμενές αποθήκευσης αερίου πυροδότησαν ανησυχίες τον περασμένο χειμώνα ότι η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom ενδέχεται να σταματήσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου. Νέοι φόβοι τροφοδοτήθηκαν από δηλώσεις του Πούτιν τέλος Μαρτίου για αλλαγές τρόπων πληρωμής και εξαγγελίες ότι θα σταματήσει τις παραδόσεις σε «μη φιλικές» χώρες.

Σήμερα, η Ρωσία σταμάτησε την τροφοδοσία της Πολωνίας, της Βουλγαρίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας και της Δανίας, γιατί αρνούνται να πληρώσουν σε ρούβλια. Στις επιπτώσεις του πολέμου συγκαταλέγεται και αυξημένος πληθωρισμός σε επίπεδα που αγγίζουν αυτά της δεκαετίας του 70. Οι τιμές τροφίμων έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, επειδή μεταξύ άλλων ο «σιτοβολώνας» Ουκρανία με το εύφορο έδαφός της δεν είναι πλέον σημαντικός προμηθευτής σιτηρών και ηλιέλαιου. Στα ύψη έχουν εκτοξευτεί και οι τιμές λιπασμάτων και ζωοτροφών. Όλες αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να έχουν χειρότερες επιπτώσεις στις φτωχές χώρες. Οι ειδικοί φοβούνται και προειδοποιούν ότι οι διαστάσεις του λιμού θα σπρώξουν εκατομμύρια κατοίκων του πλανήτη στην μεγαλύτερη ανθρωπιστή κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/ dpa