Προβληματισμός για τη στρατηγική του Ντράγκι

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT) χαλάρωσε σήμερα εκ νέου τη νομισματική της πολιτική. Οι ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες μείωσαν το βασικό επιτόκιο για πρώτη φορά στο μηδέν (από 0,05%), αυξάνοντας παράλληλα τον όγκο των μηνιαίων αγορών ομολόγων (στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης) από 60 σε 80 δις ευρώ. Επιπλέον αυξήθηκε το τιμωρητικό επιτόκιο αποδοχής τραπεζικών καταθέσεων από την ΕΚΤ από 0,3% σε 0,4%.

Οι αποφάσεις του προέδρου της ευρωτράπεζας Μάριο Ντράγκι προκάλεσαν κατά κύριο λόγο προβληματισμό στη Γερμανία. «Η πολιτική του φθηνού χρήματος καταστρέφει την εμπιστοσύνη. Είμαστε μίλια μακριά από το ενδεχόμενο αποπληθωρισμού. Δεν υπάρχει σπιράλ πτωτικών τιμών και μισθών», σχολίασε στην DW ο Βόλφγκανγκ Στάιγκερ, γενικός γραμματέας του οικονομικού συμβουλίου του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, ο οποίος προειδοποιεί ότι «όταν ένα φάρμακο είναι λανθασμένο δεν ωφελεί να αυξάνουμε τη δόση».

Από την πλευρά του ο Άντον Μπέρνερ, πρόεδρος του Συνδέσμου Χονδρικού και Εξαγωγικού Εμπορίου (BGA), εκτίμησε ότι οι ανακοινώσεις του Μάριο Ντράγκι «είναι μια καλή είδηση για τους χρηματιστές και για τις χρεωμένες χώρες του Νότου». Αντίθετα, τόνισε, «για τους πολίτες στη Γερμανία είναι καταστροφικές. Οι καταθέτες υφίστανται απαλλοτρίωση. Αυτό είναι μια γιγάντια ανακατανομή από τον Βορρά προς τον Νότο. Και δεν θα φέρει κανένα αποτέλεσμα», εκτιμά ο Άντον Μπέρνερ, υπογραμμίζοντας ότι κατ' αυτόν τον τρόπο τα κράτη με υψηλά χρέη παραμελούν τις μεταρρυθμίσεις και η παραγωγικότητά τους παραμένει στάσιμη. Ως εκ τούτου «το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου γίνεται μεγαλύτερο».

Απογοητευτικός απολογισμός των μέτρων

Σύμφωνα με τον Ότμαρ Λανγκ, επικεφαλής οικονομολόγο της Targobank, «η μεγάλη δέσμη μέτρων καταδεικνύει τεράστια νευρικότητα εκ μέρους των κεντρικών τραπεζιτών. Διότι ακόμη και αυτοί θα πρέπει να ομολογήσουν ότι η νομισματική τους πολιτική δεν είχε επίδραση έως τώρα». Ο ίδιος κάνει λόγο για απογοητευτικό απολογισμό των προσπαθειών της ΕΚΤ για αύξηση του πληθωρισμού, ενώ ταυτόχρονα η τιμή του ευρώ έχει μάλλον αυξητική παρά πτωτική τάση. Όπως παρατηρεί ο Ότμαρ Λανγκ, και η επιδιωκόμενη τόνωση του τραπεζικού δανεισμού στην Ευρώπη προχωρά αργά.

Πάντως η ακολουθούμενη στρατηγική από την ΕΚΤ ήταν επίμαχη και πριν από τη σημερινή απόφαση του Μάριο Ντράγκι. Πολλοί κεντρικοί τραπεζίτες εφιστούν εδώ και αρκετό διάστημα την προσοχή στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική κινείται στο όριο. Το πρόβλημα είναι εμφανές. Η ΕΚΤ διοχετεύει εδώ και έναν χρόνο εκατοντάδες δις ευρώ στην αγορά χωρίς όμως αποτέλεσμα είτε στο πεδίο της ανάπτυξης είτε σε αυτό του πληθωρισμού. Η ευρωτράπεζα παραπέμπει στα «κόκκινα δάνεια» που επιβαρύνουν τις τράπεζες κυρίως στον ευρωπαϊκό Νότο, με αποτέλεσμα αυτές να μην χορηγούν νέα δάνεια σε συχνά χρεωμένες επιχειρήσεις και ιδιώτες. Η ΕΚΤ ελπίζει ότι οι τράπεζες και οι πελάτες τους θα εξισορροπήσουν την κατάσταση σε βάθος χρόνου, γεγονός που -με τη βοήθεια των χαμηλών επιτοκίων- θα δώσει αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία.

Ωστόσο, οι ελπίδες του Μάριο Ντράγκι ενδέχεται να μην εκπληρωθούν, εκτιμά ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank Γέργκ Κράμερ. Όπως επισημαίνει, «αντ' αυτού θα ήταν ώρα για παραδοχή των λαθών, να αφουγκραστεί κανείς τους εκπροσώπους της οικονομίας». Όπως διευκρινίζει ο γερμανός οικονομολόγος, οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες υπακούουν στα κελεύσματα των πολιτικών και φοβούνται (σ.σ. οι επιχειρηματίες) ότι η ΕΚΤ δεν επιλύει τα προβλήματα της νομισματικής ένωσης, αλλά απλά τα καταπραΰνει ή εξαγοράζει χρόνο. Σύμφωνα με τον Γεργκ Κρέμερ, ορισμένοι επιχειρηματίες θεωρούν μάλιστα ότι διακυβεύεται η ύπαρξη της ευρωζώνης.

Ρολφ Βένκελ / Άρης Καλτιριμτζής