Περισσότεροι δικαιούχοι, λιγότερα χρήματα

Το Ταμείο ιδρύθηκε το 2006 με προϋπολογισμό 500 εκ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει δράσεις επανένταξης στην αγορά εργασίας για όσους χάνουν τη δουλειά τους, όταν η εταιρία στην οποία εργάζονταν έκλεισε ή μετέφερε την έδρα της σε χώρα χαμηλού εργατικού κόστους. Εν μέσω κρίσης η ΕΕ αποφάσισε να επεκτείνει τη δράση του Ταμείου μέχρι το 2020, περιορίζοντας ωστόσο τον προϋπολογισμό του στο 1 δισ. ευρώ, ενώ η αρχική πρόταση της Κομισιόν προέβλεπε 3 δισ.

Ο λόγος είναι απλός, δηλώνει η εισηγήτρια του Ευρωκοινοβουλίου Μάριαν Χάρκιν: πολλές από τις πλούσιες χώρες είχαν εκφράσει αντιρρήσεις, τις οποίες ανακάλεσαν όταν μειώθηκε ο προϋπολογισμός- κάτι ανεξήγητο, αν αναλογιστεί κανείς ότι έχουν λάβει μέχρι σήμερα μεγαλύτερη βοήθεια από τις φτωχότερες χώρες της ΕΕ όπως η Ελλάδα. Όπως λέει η Μάριαν Χάρκιν στην Deutsche Welle: «Ειδικά για την Ελλάδα δεν έχω συγκεκριμένη εξήγηση, αλλά μπορώ να σας πω ότι είχαμε πολλές δράσεις χρηματοδότησης στην Ισπανία, είχαμε επτά διαφορετικές δράσεις στην Ιρλανδία. Είχαμε όμως και στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Ολλανδία. Γι’ αυτό ήταν δύσκολο για μένα να βλέπω ότι ειδικά αυτές οι χώρες πρωτοστατούσαν στην αναστέλλουσα μειοψηφία που μπλοκάρει το Ταμείο» λέει η ευρωβουλευτής από την Ιρλανδία.

Πλούσιοι και φτωχοί στο Ταμείο Παγκοσμιοποίησης

Μόνο αυτήν την εβδομάδα εγκρίθηκαν 18,4 εκ. ευρώ από το Ταμείο Παγκοσμιοποίησης για χιλιάδες απολυμένους στη Γερμανία, στη Δανία και στη Φινλανδία. Ωστόσο, πολλές χώρες του Βορρά εκφράζουν επιφυλάξεις για το Ταμείο, γιατί διαθέτουν ήδη αντίστοιχους εθνικούς θεσμούς κοινωνικής πρόνοιας. Όπως δηλώνει στην Ολομέλεια ο Γερμανός ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών Τόμας Μαν, «το Ταμείο δεν μπορεί να υποκαταστήσει, παρά μόνο να συμπληρώσει την υποχρέωση των κρατών-μελών να ασκούν κοινωνική πολιτική. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερες πρωτοβουλίες στον τομέα της εκπαίδευσης σε εθνικό επίπεδο. Γιατί σήμερα στην Ευρώπη έχουμε πάνω από δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας που παραμένουν κενές, μόνο και μόνο γιατί δεν παρουσιάζονται υποψήφιοι με τα κατάλληλα προσόντα».

Διαφορετική προσέγγιση από το Γερμανό σοσιαλδημοκράτη Γενς Γκάιερ, ο οποίος δεν συγκρίνει χώρες, αλλά γεωγραφικές περιφέρειες: «Στην πατρίδα μου, τη Γερμανία, έχουμε περιφέρειες όπου η ανεργία φτάνει το 20% και άλλες, όπου υπάρχει σχεδόν πλήρης απασχόληση. Το Ταμείο δίνει τη δυνατότητα να αντιδράσουν οι περιφέρειες σε μία ξαφνική άνοδο της ανεργίας, αλλά οι διαδικασίες είναι υπερβολικά χρονοβόρες. Πρέπει να επιταχύνουμε και να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες» τονίζει ο Γερμανός ευρωβουλευτής.

Οι αυστηρές προϋποθέσεις ίσως να είναι ο λόγος που αποθαρρύνεται να συμμετάσχει στις δράσεις του Ταμείου η Ελλάδα. Μέχρι σήμερα ζήτησε και έλαβε βοήθεια σε μία και μοναδική περίπτωση, για να ενισχυθούν με 2,9 εκ. ευρώ οι εκατοντάδες απολυμένοι της γερμανικής εταιρίας ALDI το 2010. Το σχόλιο από την εισηγήτρια του Ευρωκοινοβουλίου: «Νομίζω ότι ένα από τα προβλήματα που έχει μία χώρα σαν την Ελλάδα είναι το υψηλό ποσοστό συγχρηματοδότησης. Το Κοινοβούλιο προσπάθησε να ανεβάσει την κοινοτική χρηματοδότηση για τις χώρες της κρίσης, αλλά δυστυχώς δεν μπορέσαμε να ανέβουμε πάνω από το 60%. Αλλά και αυτό το ποσοστό είναι καλύτερο από το 50% που είχαμε μέχρι σήμερα» λέει η Μάριαν Χάρκιν.

Περισσότεροι δικαιούχοι από το 2014

Σχεδόν απαγορευτική προϋπόθεση για την Ελλάδα ήταν και η αρχική πρόβλεψη ότι μία χώρα μπορεί να ζητήσει ενίσχυση μόνο αν καταγράφει περισσότερες από 500 απολύσεις σε μία επιχείρηση. Αλλά η σημερινή πρακτική του Ταμείου είναι διαφορετική, λέει η Μάριαν Χάρκιν: «Υπάρχουν τρεις εναλλακτικές προϋποθέσεις για να συμμετάσχει μία χώρα: είτε να έχει 500 εργαζόμενους που χάνουν τη δουλειά τους μέσα σε τέσσερις μήνες σε μία και μόνη επιχείρηση. Είτε να έχει 500 εργαζόμενους που χάνουν τη δουλειά τους μέσα σε εννέα μήνες σε διαφορετικές επιχειρήσεις, που ανήκουν όμως στον ίδιο κλάδο, για παράδειγμα στο λιανικό εμπόριο. Είτε τέλος να έχει λιγότερες από 500 απολύσεις, οι οποίες όμως προκαλούν σωρευτική επιβάρυνση για μία ολόκληρη γεωγραφική περιφέρεια».

Επιπλέον, για πρώτη φορά προβλέπεται ότι μπορούν να επωφεληθούν εργαζόμενοι σε καθεστώς μερικής απασχόλησης ή ακόμα και αυτοαπασχολούμενοι. Οι ακριβείς προϋποθέσεις δεν ορίζονται στις Βρυξέλλες, αλλά από τα κράτη-μέλη.

Το Ταμείο για την Παγκοσμιοποίηση είναι μία από τις πολλές πτυχές της συζήτησης για την ανεργία στην Ευρώπη, μία συζήτηση που τις τελευταίες μέρες επισκιάζεται από αντιευρωπαϊκές κορώνες στη Βρετανία. Με αφορμή το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας για τους πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας από το 2014, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον προτείνει να επιβληθούν περιορισμοί στις μετακινήσεις εργαζομένων εντός της ΕΕ. Η πρόταση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Ζοζέφ Ντολ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γάλλος πολιτικός, «δεν είναι διαπραγματεύσιμη η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Πρέπει να πω στον κ.Κάμερον ότι οι κανόνες ισχύουν για όλους, ακόμα και για το Ηνωμένο Βασίλειο».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής