Ο Έμπολα αλλάζει τη φιλοσοφία της Παγκόσμιας Τράπεζας

Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Τζιμ Γιονγκ Κιμ είναι ο ίδιος γιατρός. Με αυτή του την ιδιότητα αγωνιζόταν στο παρελθόν για την καταπολέμηση μολυσματικών ασθενειών στις φτωχές περιοχές του πλανήτη. Ο Τζιμ Γιονγκ Κιμ γνωριζει πολύ καλά τι λέει όταν προειδοποιεί για την απειλή μιας πανδημίας από τον ιό Έμπολα. «Είναι οδυνηρό να βλέπει κανείς να επαναλαμβάνονται τα σφάλματα του παρελθόντος», υπογράμμισε κατά την ομιλία του στο προοίμιο της ετήσιας συνόδου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει ήδη διαθέσει 105 εκατομμύρια δολάρια στη Γουϊνέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Το ζήτημα που τίθεται είναι εάν και με ποιον τρόπο οι πόροι αυτοί αξιοποιούνται σωστά, με δεδομένο πως σε αυτές τις χώρες η επιδημία απειλεί με καταστροφή τις κρατικές δομές.

Όπως υπογράμμισε ο Γιμ Γιονγκ Κιμ: «Η μάχη κατά του ιού Εμπόλα είναι μια μάχη σε πολλά μέτωπα. Είναι κατ' αρχάς μια μάχη που δίνουν οι γιατροί και οι εθελοντές. Αλλά είναι και ένας αγώνας ενάντια στην ανισότητα. Οι γνώσεις και οι υποδομές για την περίθαλψη των ασθενών και την αναχαίτιση του ιού υπάρχουν ήδη στις ανεπτυγμένες χώρες. Αλλά για πολλά χρόνια αμελήσαμε να διαθέσουμε όλη αυτή την τεχνογνωσία σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπως είναι η Σιέρα Λεόνε, η Γουϊνέα και η Λιβερία».

Χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν επειδή γεννήθηκαν στη λάθος πλευρά

Κυρίως στη Σιέρα Λεόνε η επιδημία είναι πλέον εκτός ελέγχου. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, μόνο το προηγούμενο σαββατοκύριακο έχασαν τη ζωή τους στη χώρα αυτή 120 άνθρωποι. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων αγγίζει πλέον τους χίλιους. Η μετάδοση της νόσου μοιάζει ασταμάτητη.

Μακροπρόθεσμα, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας θέλει να αντιμετωπίσει στα θεμέλιά του το πρόβλημα των επιδημιών. Αυτό σημαίνει αποφασιστική καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας. «Χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στις αναπτυσσόμενες χώρες μόνο και μόνο επειδή στη λοταρία της ζωής γεννήθηκαν στην λάθος πλευρά. Εάν η πανδημία εξαπλωθεί πέρα από τα κρατικά σύνορα και τις ηπείρους, οι απώλειες για την οικονομική ανάπτυξη θα φτάσουν σε διψήφιο ποσό δισεκατομμυρίων δολαρίων, ίσως και να το ξεπεράσουν», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Στήριξη της κοινής ευημερίας»

Ο νέος διακηρυγμένος στόχος του διεθνούς οργανισμού συνοψίζεται στη φράση «Στήριξη της κοινής ευημερίας» (Boosting shared Prosperity). Πίσω από αυτή τη φράση είναι η πεποίθηση πως χάνεται ένα τεράστιο αναπτυξιακό δυναμικό, αποκλείοντας το ασθενέστερο 40% του πληθυσμού από τη συμμετοχή στην ευημερία. Η Παγκοσμια Τραπεζα είναι πεπεισμένη ότι θα πρέπει και τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα να αναπτύξουν αγοραστική δύναμη προκειμένου μια οικονομία να αναπτυχθεί βιώσιμα.

Πρόκειται για αυτό που αποκαλούμε «αλλαγή παραδείγματος». Παγκόσμια Τράπεζα και ΔΝΤ προσανατολίζονται σε διαφορετικά μοντέλα. Η «αναδιανομή» και η «κρατική παρέμβαση» δεν θεωρούνται πλέον ανασταλτικοί παράγοντες για την ανάπτυξη. Οι συνταγές της «φιλελευθεροποίησης» και της «απορρύθμισης» αλλά και η προσήλωση στην «ελεύθερη αγορά» δεν είναι σε θέση να επιλύσουν κάθε πρόβλημα. Η προσανατολισμένη στην προσφορά αναπτυξιακή πολιτική διεύρυνε το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Σήμερα, οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου κατέχουν μια περιουσία ίση με εκείνη του φτωχότερου μισού του πλανήτη. Με αυτά τα δεδομένα δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως ακόμη και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ υπογραμμίζει τώρα ότι απαιτείται «καλύτερη ισορροπία» μεταξύ μιας πολιτικής προσανατολισμένης στην προσφορά και μιας προσανατολισμένης στην ζήτηση.

Rolf Wenkel/Σταμάτης Ασημένιος