«Ολοταχώς προς απόσχιση η Κριμαία»

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην Ουκρανία με αιχμή του δόρατος τη χερσόνησο της Κριμαίας δρομολογούν νέα δεδομένα στο γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής. Κατά την άποψη του Αντρέας Ούμλαντ, που διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες στην Ακαδημία Mohyla του Κιέβου ο πρόεδρος Πούτιν επιδιώκει τη διεύρυνση του χώρου ρωσικής επιρροής.

"Ευρωασιατική ζώνη"

«Πριν από δύο χρόνια ο ρώσος πρόεδρος είχε την ιδέα μιας λεγόμενης ευρωασιατικής ζώνης, στην οποία η Ουκρανία θα ήταν τμήμα της, πρόκειται για μια ρωσική εκδοχή της ΕΕ», υποστηρίζει ο γερμανός καθηγητής. «Με τα γεγονότα στο Κίεβο έγινε σαφές ότι η χώρα δεν θέλει να συμμετάσχει στα σχέδια του Πούτιν. Ενδεχόμενη προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία θα ήταν για το Κρεμλίνο κάτι σαν κίνηση εξισορρόπησης για την αποτυχία του εγχειρήματος στα μάτια της ρωσικής κοινής γνώμης». Ο Αντρέας Ούμλαντ απορρίπτει το επιχείρημα περί επαπειλούμενου κινδύνου των ρωσόφωνων κατοίκων της Κριμαίας. Το θεωρεί ως ένα πρόσχημα, μια δικαιολογία για να ξεκινήσει η όλη επιχείρηση.
«Οι ρωσόφωνοι δήθεν κινδυνεύουν, αυτό υποστηρίζει ο Πούτιν, παρά το ότι η Κριμαία διέπεται από ειδικό καθεστώς μέσα στο ουκρανικό κράτος και είναι η μοναδική αυτόνομη δημοκρατία. Οι ρωσόφωνοι μπορούν να ασκούν ανεμπόδιστα τα δικαιώματά τους. Τώρα όμως στήνεται ένα φανταστικό σενάριο ανάληψης της Κριμαίας από εθνικιστικές και μάλιστα από φασιστικές δυνάμεις, από τις οποίες η Ρωσία θα πρέπει να προστατεύσει του ρωσόφωνους», σημειώνει ο Αντρέας Ούμλαντ.
Το ερώτημα είναι πώς αντιδρά ο ίδιος ο λαός σε όλα αυτά. Σε δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία έβρισκε πολλούς υποστηρικτές. Υπάρχει όμως και μια σημαντική μειονότητα, οι Τάταροι, που έχουν επανειλημμένα κάνει σαφές ότι επιθυμούν να παραμείνουν στην Ουκρανία.

«Καλλιεργήθηκαν φόβοι από τα ρωσικά ΜΜΕ»

«Άρα υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα και αιτίες για συγκρούσεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα, οι εξελίξεις στη Κριμαία τα τελευταία 25 χρόνια ήταν ειρηνικές, μέχρι την τελευταία εβδομάδα που η κατάσταση άρχισε να κλιμακώνεται», διαπιστώνει ο Αντρέας Ούμλαντ. Κατά την άποψή του η απόσχιση της Κριμαίας από τον ουκρανικό ιστό φαίνεται να έρχεται όλο και περισσότερο. Είναι βέβαια ακόμη ασαφής ο νομικός της μανδύας, εάν δηλαδή αποκτήσει νομική οντότητα ανεξάρτητης χώρας ή θα γίνει τμήμα της Ρωσικής Συνομοσπονδίας. Με ορατό αυτόν τον κίνδυνο έγιναν λάθη, που μπορούν να αποδοθούν στην νέα ουκρανική κυβέρνηση;
Το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι η ρωσική τηλεόραση ξεσήκωσε τόσο τους Ρώσους όσο και τους ρωσόφωνους της Κριμαίας εναντίον των διαδηλωτών της πλατείας Μαιντάν», επισημαίνει ο γερμανός επιστήμονας «Εμφανίστηκαν τα γεγονότα ως μια επιχείρηση ανατροπής από φασιστικές δυνάμεις υποκινούμενες από τη Δύση. Έτσι καλλιεργήθηκαν φόβοι και στη Ρωσία και στην Κριμαία».
Σε κάθε περίπτωση κρίσιμο μέγεθος των εξελίξεων το δημοψήφισμα που θα γίνει στις 30 Μαρτίου. Εάν η Κριμαία κόψει τον ομφάλιο λώρο με την Ουκρανία, τότε θα έχουμε μπροστά μας μια σημαντική τομή στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας μετά τον τερματισμό του Β΄ Παγκοσμίου Πόλέμου.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/Stephanie Höppner
Υπεύθ. Σύνταξης Σπύρος Μοσκόβου