Οι κίνδυνοι για την παγκόσμια ανάπτυξη

Ήδη πριν από καιρό η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ παραδέχθηκε ότι τα προγνωστικά του Ιουλίου για την παγκόσμια ανάπτυξη ύψους 3, 3% για το τρέχον έτος δεν ευσταθούν. Ο Μορίς ΄Ομπστφελντ, διάδοχος του Μορίς Μπλανσάρ στο αξίωμα του επικεφαλής οικονομολόγου του θεσμού, κατεβάζει το αντίστοιχο ποσοστό στο 3,1%, αλλά για του χρόνου προβλέπει αύξηση που θα αγγίξει το 3,5%.

Κίνα και ΗΠΑ

«Οι προβλέψεις μας για φέτος καταγράφουν μια ελαφρά ανάκαμψη των ανεπτυγμένων οικονομιών σε σύγκριση με πέρυσι και επιβράδυνση της ανάπτυξης στις γοργά αναπτυσσόμενες οικονομίες», δηλώνει ο ΄Ομπστφελντ. «Αλλά και για τις δύο κατηγορίες κρατών προβλέπουμε για το 2016 ανάκαμψη. Ωστόσο, από τις προβλέψεις του περασμένου Ιουλίου θα πρέπει να κάνουμε κάποιες διορθώσεις προς τα κάτω, διότι έχουν αυξηθεί οι κίνδυνοι ύφεσης».

Κατά την άποψή του, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα πεδίο αναμέτρησης διαφορετικών δυνάμεων. «Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να βρίσκεται μέσα σε δυο ποταμούς, από τη μια η κινεζική οικονομία σε φάση αναδιάρθρωσης, και από την άλλη, οι ΗΠΑ με τη νομισματική τους πολιτική να οδηγείται σε ομαλοποίηση. Εάν συναντηθούν οι δύο ποταμοί, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη πλημμύρα».

Για την ώρα πάντως η κινεζική οικονομία βρίσκεται σε διαδικασία μεταμόρφωσης από την οποία επωφελείται η ίδια η Κίνα αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος. «Η Κίνα έχει μεταμορφωθεί από μια εξωστρεφή, επενδυτική οικονομία σε μιαν οικονομία παροχής υπηρεσιών με προσανατολισμό την εσωτερική ζήτηση», υποστηρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ. «Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας καταγράφονται χαμηλά ποσοστά ανάπτυξης κάτι που ήταν προβλέψιμο. Αυτή η επιβράδυνση της ανάπτυξης όμως έχει συνέπειες στους εμπορικούς της εταίρους, δεδομένου ότι μειώθηκαν οι εισαγωγές της και η ζήτηση σε πρώτες ύλες με αποτέλεσμα να μειωθούν και οι τιμές τους παγκοσμίως».

Διαφορετικές συνταγές

Ο διαπρεπής οικονομολόγος υποστηρίζει ότι η μείωση της τιμής πρώτων υλών δεν έχει επιπτώσεις μόνο στις χώρες παραγωγής τους, όπως την Αυστραλία, τον Καναδά ή τη Νορβηγία, αλλά και στις ανεπτυγμένες και γοργά αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες συνολικά παράγουν πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας οικονομίας και κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στην παγκόσμια ανάπτυξη. Για τον Όμπστφελντ ο δεύτερος μεγάλος παράγων αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία είναι η μελλοντική απομάκρυνση της FED από την πολιτική του φθηνού χρήματος, καθώς τα οικονομικά δεδομένα επιτρέπουν άμεσα την αύξηση των βασικών επιτοκίων. Η αλλαγή νομισματικής πολιτικής θα επιδράσει και στις γοργά αναπτυσσόμενες χώρες και αυτή η διάδραση εντάσσεται ανάμεσα στις αβεβαιότητες και τους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία.

«Τυχόν συνταγές παραλλάσσουν από χώρα σε χώρα», απαντά ο Όμπστφελντ στην ερώτηση τι πρέπει να γίνει. «Γενικά πάντως μπορούμε να πούμε ότι οι γοργά αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις και να βελτιώσουν το επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα για ξένους επενδυτές. Επίσης μια προσεκτική δημοσιονομική πολιτική μπορεί να είναι πολύ βοηθητική, όπως και μια ευλύγιστη πολιτική νομισματικών ισοτιμιών». Για τις αναπτυγμένες οικονομίες οι συμβουλές του Όμπσφελντ λίγες μέρες πριν την έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΔΝΤ από κοινού με την Παγκόσμια Τράπεζα στη Λίμα, είναι συνήθεις. «Πολλές χώρες φέρουν ακόμη παλαιά βάρη από τη χρηματοπιστωτική κρίση, ο δρόμος είναι μακρύς. Εκεί που δεν υπάρχουν πιέσεις ύφεσης και επικρατεί κίνδυνος αποπληθωρισμού, θα πρέπει να χαλαρώσει η νομισματική πολιτική. Η ευρωζώνη και η Ιαπωνία είναι οι πρώτοι υποψήφιοι για τέτοιες συστάσεις».

Ρολφ Βένκελ / Ειρήνη Αναστασοπούλου