Μακρόν, ο οραματιστής της Ευρώπης

Εμφανίστηκε ξαφνικά στη γαλλική πολιτική ως σύμβουλος του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Ολάντ, το 2014 έγινε υπουργός Οικονομικών και μόλις τρία χρόνια αργότερα πρόεδρος της Γαλλίας. Στις ευρω-εκλογές του 2019 «υιοθέτησε» την πολιτική οικογένεια των Φιλελευθέρων, την οποία μετονόμασε «Renew Europe», διεμβολίζοντας τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις. Απρόσμενα εντυπωσιακή ήταν η πορεία του Εμανουέλ Μακρόν, το ίδιο θα είναι - εκτός εξαιρετικού απροόπτου - και η επανεκλογή του στις προεδρικές εκλογές του Απριλίου. Ως κύριος αντίπαλός του, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, προβάλλει για μία ακόμη φορά ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν.

Η Σοφί Ινετφέλτ, ευρωβουλευτής του ολλανδικού φιλελεύθερου και παραδοσιακά φιλοευρωπαϊκού κόμματος D66, είναι ένα από τα πιο έμπειρα στελέχη της πολιτικής ομάδας Renew Europe. «Ένα από τα στοιχεία που εκτιμώ ιδιαίτερα στον πρόεδρο Μακρόν», λέει η ίδια στην Deutsche Welle, «είναι ότι αυτή τη στιγμή είναι ο μόνος ευρωπαίος ηγέτης που μιλάει με πάθος για την Ευρώπη. Και αυτό πρέπει να το παραδεχθείς, είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς μαζί του. Ο τρόπος που ένας ηγέτης μιλάει για την Ευρώπη δημιουργεί και το πλαίσιο του διαλόγου για τους απλούς πολίτες, για την κοινή γνώμη».

«Αλλαγή παραδείγματος» η παρουσία Μακρόν

Για τη Μαρία Σπυράκη η Γαλλία, αλλά και η Ευρώπη έχει ανάγκη το «υπόδειγμα Μακρόν» για να κάνει το επόμενο βήμα. Η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. σημειώνει ότι ο γάλλος πρόεδρος σηματοδοτεί μία «αλλαγή παραδείγματος» στην πολιτική, για πολλούς λόγους. «Πρώτα απ' όλα είναι ένα πρόσωπο που δεν προέρχεται από το βαθύ κομματικό σύστημα», επισημαίνει. «Δεύτερον, είναι ένα πρόσωπο το οποίο εμφανίστηκε στη δημόσια ζωή βάζοντας ταυτόχρονα και την ατζέντα του, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων προκλήσεων, είτε αυτό αφορά την κλιματική αλλαγή, είτε το μεταναστευτικό, είτε την αμυντική αυτονομία της ΕΕ. Τρίτον, είναι ένα πρόσωπο που προχωρά στην αλλαγή παραδείγματος γιατί με τη συμπεριφορά του, με τα λάθη και τις παραλείψεις του, συγκρούεται μετωπικά με τον λαϊκισμό».

Στα τέλη του 2021 το κεντροδεξιό κόμμα των Ρεπουμπλικανών ανακοίνωσε την υποψηφιότητα της Βαλερί Πεκρές, η οποία για λίγο φάνηκε να απειλεί τον Μακρόν στις δημοσκοπήσεις, φιλοδοξώντας να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Γαλλίας. Κάποιες εκλάμψεις είχε και ο ευφραδής πρώην δημοσιογράφος Ερίκ Ζεμούρ. Αλλά όπως έδειξε και το «μίνι ντιμπέιτ» Πεκρές-Ζεμούρ την περασμένη Πέμπτη και οι δύο δεν έχουν το ειδικό βάρος που θα χρειαζόταν, για να απειλήσουν τον Μακρόν. Μπορεί ο γάλλος πρόεδρος, με την επανεκλογή του, να ορθώσει ανάχωμα στις λαϊκιστικές, αντι-ευρωπαϊκές δυνάμεις;

«Ο Μακρόν έχει προβάδισμα σε σχέση με τους αντιπάλους του λαϊκιστές, κυρίως γιατί εκείνοι στερούνται γνώσης, στερούνται σοβαρής πολιτικής πρότασης και εμπειρίας και βασίζονται σε θεωρίες συνωμοσίας και σε στερεότυπα που δεν δίνουν λύση στον σύγχρονο κόσμο», λέει η Μαρία Σπυράκη στην Deutsche Welle. «Το θέμα είναι πώς θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της μεσαίας τάξης και της αγροτικής τάξης. Και βεβαίως το δεύτερο ζήτημα είναι πώς θα κατορθώσει το όραμά του, το σχέδιό του για τη Γαλλία να το καθιερώσει και συνολικά στην ΕΕ. Τον ευνοεί το γεγονός ότι η γαλλική προεδρία στην ΕΕ συμπίπτει με την εκλογική αναμέτρηση. Δεν τον ευνοεί το γεγονός ότι καλείται ως προεδρεύων του Συμβουλίου να διαχειριστεί μία πρωτοφανή κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχοντας απέναντί του έναν μη αξιόπιστο συνομιλητή, όπως είναι ο Πούτιν».

Κριτική στις εθνικές κυβερνήσεις

Λίγοι γνωρίζουν ότι στην πρώτη του υπηρεσιακή αποστολή ως υπουργός Οικονομικών, το 2014, ο Εμανουέλ Μακρόν βρέθηκε στις εγκαταστάσεις της Airbus στο Αμβούργο και εκεί είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον σημερινό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος την εποχή εκείνη ήταν δήμαρχος στο «μεγάλο λιμάνι» της Γερμανίας. Οκτώ χρόνια αργότερα Μακρόν και Σολτς επιχειρούν να αναβιώσουν τον γαλλογερμανικό άξονα, προωθώντας τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ. Η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής Σοφί Ινετφέλτ δηλώνει αισιόδοξη: «Η προηγούμενη γερμανική κυβέρνηση ήταν ουσιαστικά στα τελευταία της και απλώς διαχειριζόταν την κατάσταση», λέει. «Επιπλέον είχαμε να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις του Brexit. Τώρα έχουμε μία νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, την οποία βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Και αυτό δεν το λέω μόνο επειδή συμμετέχει σε αυτή το αδελφό κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP), αλλά γιατί πράγματι ακολουθεί μία έντονα φιλοευρωπαϊκή πολιτική».

Κι όμως, οι περισσότερες εξαγγελίες από την περίφημη «ομιλία της Σορβόννης» του Εμανουέλ Μακρόν, τον Σεπτέμβριο του 2017, παραμένουν εξαγγελίες. Τι διαφορετικό προμηνύει μία επανεκλογή Μακρόν το 2022; «Κοιτάξτε, είμαι ευρωβουλευτής 18 χρόνια και έχω μάθει ότι οι μύλοι της ευρωπαϊκής ενοποίησης αλέθουν πολύ αργά», τονίζει η Σοφί Ινετφέλτ. «Πρέπει όμως να προτείνεις κάτι, να έχεις ένα όραμα για την Ευρώπη, να θέτεις έναν στόχο για να ξέρεις που πηγαίνεις. Αυτό ακριβώς κάνει ο Μακρόν. Την ίδια στιγμή βέβαια, ως πρόεδρος της Γαλλίας, είναι και μέρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πρέπει να παραδεχθούμε ότι πολλές φορές το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν είναι ικανό να χαράξει στρατηγική. Γιατί οι ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να κρατήσουν την Ευρώπη όσο το δυνατόν μικρότερη και πιο ανίσχυρη».

Ελλάδα-Γαλλία-συνεργασία

Ελλάδα και Γαλλία ανέπτυξαν ιδιαίτερα στενές σχέσεις στη διάρκεια της πρώτης θητείας Μακρόν, οι οποίες επισφραγίστηκαν με την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών «Ραφάλ» από την Ελλάδα. Ακολουθούν και άλλα εξοπλιστικά προγράμματα. Κάποιοι κάνουν λόγο για έναν πρόδρομο μίας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής συμμαχίας, άλλοι επικρίνουν το γεγονός ότι η Ελλάδα δαπανά δισεκατομμύρια, που ασφαλώς δεν της περισσεύουν, για εξοπλισμούς.

Το σχόλιο από την ευρωβουλευτή Μαρία Σπυράκη: «Η αύξηση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας μας με την προμήθεια των Ραφάλ και την ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να αυξήσει τον ρόλο της ως δύναμη σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Το γεγονός ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μία τόσο ισχυρή προσωπική και πολιτική σχέση με τον Εμανουέλ Μακρόν δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να διευρύνει σε όλα τα πεδία τις σχέσεις της με τη Γαλλία και ταυτόχρονα, πολιτικά, να γίνει μέρος του μεγάλου ευρωπαϊκού project που σχεδιάζει η Γαλλία και η Γερμανία, προκειμένου η Ελλάδα να περάσει στην επόμενη πίστα».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο