Μέρκελ: «Αλληλεγγύη είναι η υπέρβαση εθνικών εγωισμών»

Τρεις προτεραιότητες σκιαγράφησε η Άγκελα Μέρκελ μιλώντας στην Ολομέλεια του Στρασβούργου: Εξωτερική πολιτική με τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφαλείας και ενιαίου ευρωπαϊκού στρατού, ο οποίος πάντως δεν θα ανταγωνίζεται το ΝΑΤΟ. Οικονομική ατζέντα με κοινές γαλλογερμανικές προτάσεις- μέχρι τον Δεκέμβριο- και έμφαση στη βασική αρχή ότι «ευθύνη και έλεγχος πάνε μαζί». Κοινός «δρόμος» για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος με ενιαία ρύθμιση των κανονισμών ασύλου (χωρίς συγκεκριμένη αναφορά σε αναθεώρηση του «Δουβλίνου»).

Σχετικά με τα επόμενα βήματα για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η Άγκελα Μέρκελ τόνισε ότι η πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων θα έρθει μόνον όταν οι εθνικές κυβερνήσεις μειώσουν «τα εθνικά ρίσκα». Σε άλλο απόσπασμα της ομιλίας της, η καγκελάριος ανέφερε ότι «αλληλεγγύη σημαίνει υπέρβαση των εθνικών εγωϊσμών» και «αποτελεί κεντρικό κομμάτι των συνθηκών και μέρος του ευρωπαϊκού DNA». Ως παράδειγμα ανέφερε τα προγράμματα διάσωσης στην περίοδο της ευρω-κρίσης, για να προσθέσει ωστόσο: «Το κοινό μας νόμισμα μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν το κάθε κράτος-μέλος διασφαλίζει βιώσιμα οικονομικά στο εσωτερικό του». Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της σοσιαλιστικής ομάδας Ούντο Μπούλμαν άσκησε κριτική στη τρόικα που «δεν είχε δημοκρατική νομιμοποίηση γιατί ήταν αποτέλεσμα τεχνοκρατικών αποφάσεων», ενώ ο ευρωβουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛ. Νίκος Ανδρουλάκης ρώτησε την καγκελάριο εάν έχει μετανιώσει για την πολιτική που ακολούθησε στο ελληνικό ζήτημα.

Αυτοκριτική και αποδοκιμασίες ευρωσκεπτικιστών

Ιδιαίτερα οι αναφορές Μέρκελ σε έναν μελλοντικό ευρωπαϊκό στρατό προκάλεσαν αποδοκιμασίες από την πτέρυγα των ευρωσκεπτικιστών, οι οποίες γίνονταν όλο και πιο έντονες. Η καγκελάριος φάνηκε να το αντιμετωπίζει ψύχραιμα λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν με ταράζετε, από κοινοβούλιο έρχομαι κι εγώ...». Μετά το τέλος της ομιλίας πολλοί από τους ευρωβουλευτές των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων χειροκροτούσαν όρθιοι, ωσάν να ήθελαν να καλύψουν μεμονωμένες φωνές, οι οποίες θύμιζαν μάλλον άναρθρη κραυγή παρά αποδοκιμασία. Σαν γυμνασιάρχης ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι παρενέβη με αποφασιστικότητα, αλλά και ανατρεπτικό χιούμορ, ζητώντας «να έρθει παρακαλώ ένας κτηνίατρος στην αίθουσα» και αποφορτίζοντας την κατάσταση.

Επί της ουσίας: Αναφερόμενη στον ρόλο της Γερμανίας ως ηγετικής δύναμης στην ΕΕ, η καγκελάριος, κατά τη δευτερολογία της, δήλωσε ότι ναι μεν θέλει να είναι «πρώτη σε όραμα μαζί με τη Γαλλία», αλλά ταυτόχρονα να εγγυηθεί ότι οι στόχοι που τίθενται μπορούν και να εκπληρωθούν. Γι' αυτό, επεσήμανε, «κάποιες φορές μπορεί να είμαι συγκρατημένη στη διατύπωση στόχων, αλλά το κάνω αυτό με επίγνωση, γιατί ο κόσμος θέλει να υλοποιούμε κιόλας αυτά που εξαγγέλλουμε». Με διάθεση αυτοκριτικής η καγκελάριος υπενθύμισε ότι η Γερμανία έχει το τελευταίο διάστημα 90 καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για να προσθέσει ωστόσο ότι «τις αποδέχθηκε όλες».

Υπόδειγμα χιούμορ από Γιούνκερ

Στη δική του τοποθέτηση, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ εκφράστηκε με θετικά σχόλια για την πολιτική Μέρκελ, ιδιαίτερα στο προσφυγικό, ζητώντας ωστόσο από την καγκελάριο να στηρίξει «λίγο περισσότερο» τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε μία επίδειξη υψηλού χιούμορ δεν παρέλειψε να απευθύνει αιχμές, πιθανότατα προς κάποιους ευρωβουλευτές, σημειώνοντας ότι «το χειροκρότημα σήμερα ήταν ισχυρότερο από την υποστήριξη προς τις προτάσεις αυτές...». Από την άλλη πλευρά «το χειροκρότημα της CSU θα μπορούσε να είναι και λιγότερο συγκρατημένο», ανέφερε ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ- σαφής αιχμή για τη σκληρή γραμμή των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών και κυβερνητικών εταίρων της Μέρκελ στο προσφυγικό ζήτημα.

Το πόσο δυσδιάκριτα γίνονται κάποτε τα όρια ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό φάνηκε στον τελευταίο ομιλητή της συζήτησης. Τον λόγο πήρε ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής και γνωστός στη Γερμανία κωμικός Μάρτιν Ζόνεμπορν, για να αναφέρει με έκδηλη αμηχανία τα εξής: «Δεν έχω ετοιμάσει λόγο, απλώς ζήτησα χρόνο ομιλίας, γιατί διαφορετικά θα πήγαινε στον Ούντο Φόιγκτ (του νεοναζιστικού κόμματος NPD). Οπότε δεν έχω πολλά να πω, τα ειπαμε την τελευταία φορά κατά την αποχώρηση του Χέλμουτ Κολ, τα λέμε και τώρα κατά τη δική σας αποχώρηση και όσο περισσότερα στελέχη του κόμματος σας ακολουθούν σε αυτή, τόσο πιο συμπαθής μου γίνεστε...»

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο