Λαϊκή οργή για την εξόρυξη χρυσού

«Μας παίρνουν το χρυσό και μας δίνουν κυάνιο» φωνάζουν οι διαδηλωτές. «Προδοσία για μια χούφτα χρυσό» γράφουν τα πλακάτ. Οι διαδηλώσεις πληθαίνουν στο κέντρο του Βουκουρεστίου. Συμμετέχουν οικολόγοι ακτιβιστές, φοιτητές, αλλά και οικογένειες με παιδιά, συνταξιούχοι και καλοβαλμένοι αστοί. Τους ενώνει ο κοινός φόβος για μία οικολογική καταστροφή, που θα μπορούσε να προκαλέσει η εξόρυξη χρυσού με χρήση κυανίου στον οικισμό Roșia Montana της Τρανσυλβανίας.

Οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν με πρωτοβουλία οικολογικών οργανώσεων όταν η κυβέρνηση του Βίκτορ Πόντα, μετά από πολλούς δισταγμούς, έδωσε το «πράσινο φως» για μία επένδυση δισεκατομμυρίων με στόχο την εξόρυξη χρυσού στην περιοχή Roșia Montana. Το σχετικό νομοσχέδιο πρόκειται να κατατεθεί προς έγκριση στο κοινοβούλιο της χώρας. Ο πρόεδρος της χώρας Τράιαν Μπασέσκου, ο οποίος μέχρι πρότινος υποστήριζε την επένδυση αυτή, δήλωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου ότι θεωρεί δίκαιες τις κινητοποιήσεις και εξετάζει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την τελική έγκριση της επένδυσης.

Αμφιταλαντευόμενος …πρωθυπουργός

Αντιφατική στάση και από τον πρωθυπουργό της Ρουμανίας Βίκτορ Πόντα: ως πρωθυπουργός είναι υποχρεωμένος να προωθήσει την επένδυση αυτή, δηλώνει, αλλά ο ίδιος προσωπικά δεν συμφωνεί, γι αυτό και θα καταψηφίσει το σχετικό νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο. Παράλληλα ο Πόντα καλεί τους βουλευτές του να ψηφίσουν «κατά συνείδηση». Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό, πότε θα γίνει η σχετική ψηφοφορία.

Την επένδυση χρηματοδοτεί η εταιρία καναδικών και ρουμανικών συμφερόντων Roșia Montana Gold Corporation με στόχο την εξόρυξη 300 τόνων χρυσού και 1600 τόνων αργύρου με χρήση κυανίου στην Τρανσυλβανία. Η περιοχή αυτή διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στην Ευρώπη, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επενδυτών. Η εξόρυξη αναμένεται να αρχίσει το 2016 και να αποφέρει κέρδη συνολικού ύψους 2,3 δισ. δολαρίων. Κύριοι επενδυτές είναι οι αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι Τζων Πώλσον και Τόμας Κάπλαν, καθώς και ο Ισραηλινός έμπορος διαμαντιών Μπένυ Στάινμετς. Για να υλοποιηθεί το σχέδιό τους, θα πρέπει να εκκενωθεί ολόκληρη η κατοικημένη περιοχή στον οικισμό Roșia Montana, ώστε να κατασκευαστούν δεξαμενές, όπου θα αποθηκεύονται λύματα της εξόρυξης, τα οποία περιέχουν κυάνιο και βαρέα μέταλλα.

Ο φόβος της οικολογικής καταστροφής

«Πρόκειται για μία τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή» υποστηρίζει ο Όιγκεν Νταβίντ, επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Alburnus Maior, που καλεί σε κινητοποιήσεις εναντίον της εξόρυξης χρυσού. «Πρόκειται για μία επένδυση χωρίς τεχνική τεκμηρίωση, το σχετικό νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό και επιπλέον υπάρχουν και υποψίες διαφθοράς» δηλώνει ο φιλελεύθερος βουλευτής και πρώην υπουργός Πολιτισμού Τεοντόρ Παλεολόγκου. Η εταιρία Roșia Montana Gold Corporation διαψεύδει ότι έχει δωροδοκήσει πολιτικούς. Το σίγουρο είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε μία δαπανηρή καμπάνια δημοσίων σχέσεων, ώστε να πείσει την κοινή γνώμη για τη σκοπιμότητα της επένδυσης.

Παρόλα αυτά η πλειονότητα των Ρουμάνων παραμένει αντίθετη στην επένδυση και έχουν σοβαρούς λόγους γι' αυτό: θυμούνται ακόμη την τεράστια οικολογική καταστροφή που προκάλεσε στο Μπάια Μάρε της βόρειας Ρουμανίας η διαρροή στον Δούναβη 100.000 τόνων λάσπης, μολυσμένης με κυάνιο και βαρέα μέταλλα.

Keno Verseck / Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ.σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής