«Κλειδί» η ευρωπαϊκή πολιτική στη νέα κυβέρνηση Μέρκελ

Χριστιανοδημοκράτες, Χριστιανοκοινωνιστές, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι εκφράζουν την προσήλωσή τους στην ευρωζώνη και γενικότερα στην Ευρώπη. Από εκεί επέλεξαν να αρχίσουν, την Τρίτη στο Βερολίνο, τις θεματικές διαβουλεύσεις για τη νέα κυβέρνηση, χωρίς πάντως να βρίσκονται κοντά σε συμφωνία. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο ο επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Μάνφρεντ Βέμπερ φάνηκε καθησυχαστικός, επικρίνοντας ταυτόχρονα με διακριτικό τρόπο την αυξανόμενη επιρροή των ευρω-σκεπτικιστών. «Αυτό που μπορώ να πω για τις δικές μας πολιτικές δυνάμεις είναι ότι αποδεχόμαστε την πρόκληση να διαμορφώσουμε την Ευρώπη. Αυτό που χρειάζεται στη Γερμανία δεν είναι μία συζήτηση για το τί δεν θέλουμε, αλλά για το τί μπορούμε να βελτιώσουμε. Υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία: Θέλουμε ένα ισχυρό ευρώ, καθώς και την περαιτέρω σταθεροποίηση και επέκταση της ευρωζώνης. Θέλουμε μία ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας. Και θέλουμε να ελέγξουμε τις μεταναστευτικές ροές» λέει ο Γερμανός πολιτικός. 

Εκ των πραγμάτων το Κόμμα των Πρασίνων θα έχει κομβικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Έχει κοινωνικό προφίλ, επιμένει στην αναδιανομή εισοδήματος και στην κοινοτικοποίηση ευθύνης στην ευρωζώνη, άρα ίσως δεχθεί πιέσεις για μεγαλύτερες υποχωρήσεις. Η συμπροεδρεύουσα των Ευρωπαίων Πρασίνων Σκα Κέλερ ξεκαθαρίζει πάντως ότι δεν βλέπει το κόμμα της σε ρόλο κομπάρσου. «Για εμάς είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να υλοποιήσουμε στόχους στην προστασία του κλίματος, αλλά και στην ευρωπαϊκή πολιτική» δηλώνει η Σκα Κέλερ στην Deutsche Welle. «Λέμε ότι ναι, πρέπει να προχωρήσουμε σήμερα και όχι αργότερα για τις αλλαγές στην Ευρώπη, αλλά λέμε επίσης ότι πρέπει να προτάξουμε θέματα κοινωνικής πολιτικής. Δεν θέλουμε να γίνουμε ένας συνασπισμός των υψηλόμισθων, χρειάζεται κοινωνική δικαιοσύνη και εξισορρόπηση».

Δύσκολη η σύγκληση «επί του συγκεκριμένου»

Θεωρητικά όλοι οι ενδιαφερόμενοι δηλώνουν ότι θέλουν να προχωρήσουν μαζί. Αλλά τί κάνουν γι αυτό; Μέχρι στιγμής όχι πολλά. Παράδειγμα: οι προεκλογικές υποσχέσεις για κατάργηση της «εισφοράς αλληλεγγύης» και για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό δεν μπορούν να υλοποιηθούν ταυτόχρονα, γιατί πολύ απλά δεν βγαίνουν τα νούμερα. Άλλο παράδειγμα: οι υποσχέσεις για εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων για το κλίμα και για διατήρηση σε λειτουργία λιγνιτωρυχείων στην ανατολική Γερμανία επίσης δεν μπορούν να τηρηθούν ταυτόχρονα, πάλι δεν βγαίνουν τα νούμερα.

Επιπλέον στο κομμάτι της ευρωπαϊκής πολιτικής αίσθηση προκάλεσαν οι μετεκλογικές αιτιάσεις των Φιλελευθέρων προς τους Πράσινους ότι δείχνουν υπερβολική ανοχή στις υπερχρεωμένες χώρες της νότιας Ευρώπης. Η Σκα Κέλερ το αντιμετωπίζει ωστόσο με ψυχραιμία. «Μα ναι, ισχύει αυτό», λέει. «Και πραγματικά βλέπω μεγάλο πεδίο αντιπαραθέσεων στην ευρωπαϊκή πολιτική. Στο ελληνικό ζήτημα για παράδειγμα δεν συμφωνούμε με τη θέση των Φιλελευθέρων, αλλά και μεμονωμένων βουλευτών από τα χριστιανικά κόμματα. Θα είναι ένα από τα κύρια θέματα στη μεταξύ μας διαπραγμάτευση, το αποτέλεσμα της οποίας δεν μπορεί να είναι λιγότερη, αλλά μεγαλύτερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη...»

Στα ίχνη του Σόιμπλε;

Η αποχώρηση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε από το υπουργείο Οικονομικών προκαλεί περισσότερα ερωτήματα απ΄όσα ξεδιαλύνει. Θεωρητικά το υπουργείο μπορεί να αναλάβει ένας Φιλελεύθερος, ένας Πράσινος, αλλά και ένα στέλεχος από το κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ. Ωστόσο, υποστηρίζει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς Γκάμπι Τσίμερ, οι πρώτες ενδείξεις δεν προοιωνίζονται σημαντικές αλλαγές. «Μου φαίνεται προβληματικό το γεγονός ότι κανείς δεν εκπέμπει μηνύματα αλλαγής για την πολιτική απέναντι στην Ελλάδα ή άλλες χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρέους. Όπως και το γεγονός ότι ο κ. Σόιμπλε, αν και ήταν σαφές ότι δεν θα παρέμενε στο υπουργείο, συμμετείχε στην τελευταία σύνοδο του Γιούρογκρουπ για να εκφράσει εν είδη παρακαταθήκης μία προειδοποίηση ότι παραμένουν τα δημοσιονομικά κριτήρια και αποκλείεται κάθε είδους κοινοτικοποίηση του χρέους...» λέει η Γκάμπι Τσιμερ στην Deutsche Welle.

Πάγια αρχή για τις μετεκλογικές διαπραγματεύσεις στη Γερμανία είναι ότι πρώτα γίνεται η συζήτηση για τα προγράμματα και μετά για πρόσωπα ή αξιώματα. Απαντώντας λοιπόν στο ερώτημα, αν οι Πράσινοι διεκδικούν με αξιώσεις το υπουργείο Οικονομικών, η Σκα Κέλερ δεν παραβαίνει τον κανόνα, αλλά επισημαίνει τα εξής: «Ασφαλώς, η βασική αρχή είναι ότι στο τέλος ορίζονται τα πρόσωπα που θα αναλάβουν υπουργεία. Αλλά για εμάς το υπουργείο Οικονομικών έχει κομβική θέση στη νέα κυβέρνηση. Κι αν αναλογιστούμε την ισχύ που διέθετε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε γίνεται σαφές ότι το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να κινηθεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να δρομολογήσει αλλαγή κατεύθυνσης, μακριά από την πολιτική της λιτότητας...»   

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο