Η νέα ηγεσία της ΕΕ: Η πρόεδρος συναντά την καγκελάριο

Ακόμη κι αν είχε διαφύγει σε ορισμένους, το αργότερο χθες το απόγευμα έγινε σαφές ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ τα ηνία κρατούν δύο γυναίκες, και οι δύο από τη Γερμανία. Η πρώτη, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βρίσκεται στην αρχή της θητείας της ως προέδρου της Κομισιόν και η δεύτερη, η Άγκελα Μέρκελ, διανύει τον τελευταίο χρόνο της πολυετούς θητείας της ως καγκελαρίου της Γερμανίας, χώρας που προεδρεύει της ΕΕ μέχρι το τέλος του χρόνου, για τελευταία φορά με την ίδια καγκελάριο.

Και οι δύο μαζί θα πρέπει να οδηγήσουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα την ΕΕ μέσα από τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση στην ιστορία της. Τα χαμόγελα που αντάλλαξαν στην χθεσινή κοινή διαδικτυακή συνέντευξη τύπου ήταν εμφαφή. «Liebe Angela, liebe Ursula» (Αγαπητή Άγκελα, αγαπητή Ούρσουλα): έτσι απευθύνθηκαν η μια στην άλλη, στον ενικό, δείχνοντας την οικειότητα που έχουν μεταξύ τους.

«Θα τα καταφέρουμε και ως γυναίκες»

Η οπτική σημειολογία (στις Βρυξέλλες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τη μια πλευρά του τηλεοπτικού κάδρου και στο Βερολίνο η Άγκελα Μέρκελ από την άλλη), ώθησε τον ανταποκριτή της DW στις Βρυξέλλες Μπερντ Ρίγκερντ να ρωτήσει, στην κοινή συνέντευξη τύπου, αν το γεγονός ότι και οι δύο είναι Γερμανίδες σε αυτά τα υψηλά αξιώματα στην Ένωση των 27, μπορεί αφυπνίσει κάποια ανακλαστικά που σχετίζονται με το παρελθόν. Η απάντηση ήταν άμεση. «Είμαστε και οι δύο βαθιά ευρωπαΐστριες, γνωριζόμαστε από καιρό και πολύ καλά, έχουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Κι όταν συμβαίνουν αυτά μπορεί κανείς να μιλήσει με καθαρή γλώσσα, να εμβαθύνει και να επιτύχει πολλά» είπε χαμογελώντας η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «έτσι δεν είναι Άγκελα;». 

«Φυσικά δεν πρόκειται να ξεχάσω τα γερμανικά συμφέροντα, που πρέπει να τα θέσουμε στις διαπραγματεύσεις» έσπευσε να τονίσει η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία μέχρι το περασμένο καλοκαίρι ήταν προϊστάμενη της φον ντερ Λάιεν, η οποία ήταν τότε υπουργός Άμυνας της Γερμανίας. «Το ότι (επικεφαλής της ΕΕ) είναι δύο γυναίκες με χαροποιεί. Παλαιότερα δύο άνδρες τα κατάφερναν, τώρα πρέπει να τα καταφέρουν και δύο γυναίκες, διαπνεόμαστε από αυτοπεποίθηση ότι κι εμείς θα τα καταφέρουμε, έτσι δεν είναι Ούρσουλα;». Τόση αρμονία σε μια συνέντευξη τύπου ανώτατων αξιωματούχων στην ΕΕ είναι σπάνιο φαινόμενο. Όμως η αρμονία δεν είναι μόνο φαινομενική.

Σε πολλά βασικά θέματα οι δύο ηγέτιδες πρεσβεύουν τις ίδιες απόψεις. Μέχρι τέλος Ιουλίου επείγονται να διαπραγματευτούν σε χρόνο ρεκόρ λόγω πανδημίας και με αποτέλεσμα το Ταμείο Ανάκαμψης και τον μακροπρόθεσμο (2021-2027) προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 1,8 δις ευρώ. «Θα πρέπει να φροντίσουμε, ώστε την 1η Ιανουαρίου να μην βρισκόμαστε ενώπιον του απόλυτου τίποτα» συνόψισε τον στόχο η Μέρκελ. «Η ΕΕ θα αποφασίσει τους επόμενους 6 μήνες πώς θα βγούμε από την κρίση» είπε από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η απάντηση στην κορωνοκρίση πρέπει να είναι μαζική» πρόσθεσε η Γερμανίδα καγκελάριος. «Φυσικά τα ταξίδια το καλοκαίρι κρύβουν κινδύνους (...)  παρόλα αυτά οι χώρες προορισμού κάνουν το παν για να τηρήσουν τους υγειονομικούς κανόνες».

Κλίμα, ψηφιοποίηση αλλά πάνω απόλα το Ταμείο Ανάκαμψης

Η πρόεδρος της Κομισιόν υπενθύμισε ότι οι προκλήσεις που αντιμετώπιζε η ΕΕ πριν εμφανιστεί η πανδημία, παραμένουν και μετά την υγειονομική κρίση. Προστασία του κλίματος, ψηφιοποίηση της οικονομίας και η θέση της ΕΕ στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, είναι θέματα στην ατζέντα προτεραιοτήτων του επόμενου εξάμηνου. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε σαφές ότι η οικονομική ανάκαμψη μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελεί ευκαιρία και για άλλα θέματα, όπως για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. «Μεγάλα βήματα προόδου θα μπορούσε να κάνει ένα οικονομικό μοντέλο απηλλαγμένο από τον άνθρακα» είπε υπενθυμίζοντας ότι η Κομισιόν μέχρι τέλος τους χρόνου θα καταθέσει σχέδιο που θα ανοίξει τον δρόμο για μια οικονομία με ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέχρι το 2050. Και οι δύο πολιτικοί επιθυμούν να γίνει η συνάντηση κορυφής ΕΕ-Κίνας, που είχε προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο στη Λειψία, αλλά αναβλήθηκε. «Ο διάλογος με την Κίνα ως εταίρου και συστημικού ανταγωνιστή πρέπει να συνεχιστεί» ανέφερε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό είναι λογικό ότι ένα τόσο τεράστιο κεφάλαιο δεν μπορεί να κλείσει επί γερμανικής προεδρίας. «Ελπίδες για ένα νέο δίκαιο ασύλου και λύσεις μετά από διαφωνίες χρόνων, δεν μπορεί να υπάρξουν, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε να ζήσουμε κάποιες προόδους» είπε η Μέρκελ. Το μπαλάκι πέφτει στον υπουργό Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ, ο οποίος θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί προς την κατεύθυνση ενός κοινού ευρωπαϊκού δικαίου ασύλου και δημιουργία καταυλισμών και αιτούντες άσυλο στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Συγκεκριμένες προτάσεις θα κάνει η Κομισιόν, μόνο όταν λυθούν τα προβλήματα με τον κοινοτικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης. «Χρειαζόμαστε πρώτα από όλα το Ταμείο» είπε η ρεαλίστρια Άγκελα Μέρκελ, «ειδάλλως δεν χρειάζεται να σπαζοκεφαλιάζουμε με άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα, οι συνθήκες κράτους δικαίου στην Πολωνία και την Ουγγαρία».

Μπερντ Ρίγκερντ/ dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου