Η Ευρώπη και το δίλημμα της ηλεκτροκίνησης

Η είδηση έσκασε σαν βόμβα στις αρχές Σεπτεμβρίου: Μεγάλες γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες απειλούν με «λουκέτο» εργοστασίων και μαζικές απολύσεις σε όλη την Ευρώπη, καθώς αδυνατούν να ανταποκριθούν στο γιγαντιαίο κόστος που συνεπάγεται η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, αλλά και στον επιθετικό ανταγωνισμό της Κίνας. Τώρα οι Βρυξέλλες απειλούν το Πεκίνο με τιμωρητικούς δασμούς λόγω των κρατικών επιδοτήσεων στην κινεζική αυτοκινητοβιμηχανία, αλλά αυτό προφανώς δεν αρκεί.

Θεωρητικά η μετάβαση της Ευρώπης στην ηλεκτροκίνηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός δεκαετίας, καθώς ήδη τον Μάρτιο του 2023 οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ είχαν ψηφίσει νόμο, με τον οποίο από το 2035 απαγορεύεται η κυκλοφορία νέων αυτοκινήτων με συμβατικό κινητήρα εσωτερικής καύσης. Το Βερολίνο επιχείρησε να ανατρέψει εκ των υστέρων την απόφαση, αλλά δεν τα κατάφερε. Τί μέλλει γενέσθαι; Εξαιρετικά διαφωτιστική ήταν η συζήτηση που έγινε αυτήν την εβδομάδα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο.

Την άποψη της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας εκφράζει ο ευρωβουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Γιενς Γκίζεκε. «Οι αγορές εξασθενούν, οι πωλήσεις ηλεκτροκίνητων οχημάτων μειώνονται, οι υποδομές δεν επαρκούν» τονίζει ο Γερμανός πολιτικός στην Ολομέλεια του Στρασβούργου. «Οι περιβαλλοντικοί στόχοι είναι δύσκολο να εκπληρωθούν και από το 2025 μας απειλούν πρόστιμα. Γι αυτό πρέπει να δράσουμε. Πρώτον, να αποτρέψουμε τα πρόστιμα. Καλύτερα να επενδύσουμε αυτά τα χρήματα για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Δεύτερον, να αρθεί η απαγόρευση συμβατικών κινητήρων από το 2035. Τρίτον, χρειάζεται μεγαλύτερη διαφοροποίηση. Η αποκλειστική εστίαση στην ηλεκτροκίνηση μας οδηγεί σε αδιέξοδο».

Αρκεί η «κλιματική ουδετερότητα»;

«Κλιματική ουδετερότητα» είναι το σύνθημα εκείνων που από τη μία πλευρά διστάζουν να δεσμευθούν στον αποκλειστικό στόχο της ηλεκτροκίνησης, αλλά από την άλλη δεν θέλουν να ανακαλέσουν τους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Ο Πέτερ Λίζε, επίσης χριστιανοδημοκράτης και από τους πλέον έμπειρους ευρωβουλευτές σε θέματα προστασίας του καταναλωτή, εκτιμά ότι «δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τους οικολογικούς στόχους, ιδιαίτερα εκείνους που αφορούν το 2030 και το 2050, οι οποίοι άλλωστε περιλαμβάνονται και στο πολιτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ)».

Ωστόσο, θεωρεί ο Γερμανός ευρωβουλευτής, «πρέπει να ανακαλέσουμε την κατάργηση του κινητήρα εσωτερικής καύσης και να επιβάλουμε ένα καθεστώς 'κλιματικής ουδετερότητας'. Μπορούμε να λειτουργήσουμε και έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης με 'κλιματικά ουδέτερο' τρόπο, για παράδειγμα με e-fuels. Ας μετρήσουμε στην εξάτμιση του οχήματος ποιες είναι οι εκπομπές CO2…»

Με απλά λόγια, οι θιασώτες της «κλιματικής ουδετερότητας» λένε το εξής: Γιατί να πληρώσουμε το τεράστιο κόστος της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση, εάν αποδειχθεί ότι μπορούμε να επιτύχουμε την ίδια μείωση ρύπων με άλλα καύσιμα, όπως το «πράσινο υδρογόνο»; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Πάντως, πολλοί εκτιμούν ότι οι αντιρρήσεις εκφράζονται «κατόπιν εορτής». Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις επισημαίνει στην Ολομέλεια του Στρασβούργου ότι «ο κλάδος διέθετε επαρκή χρόνο για να προετοιμαστεί για τη μετάβαση στις μελλοντικές ανάγκες». Η Μόνικα Σνίτσερ, καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και επικεφαλής του «Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων» της γερμανικής οικονομίας, δηλώνει στη Βαυαρική Ραδιοφωνία (BR) ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες «είχαν δώσει το παρών στις διαπραγματεύσεις για την απαγόρευση του κινητήρα εσωτερικής καύσης». Οπότε, προς τί οι όψιμες αντιρρήσεις;

«Τα κινεζικά οχήματα είναι πιο φθηνά»

Ο Μωχάμεντ Σαχίμ, ευρωβουλευτής του ολλανδικού Εργατικού Κόμματος (Partij van de Arbeid) και αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, εκφράζει την άποψη που επικρατεί στις πολιτικές δυνάμεις αριστερά του Κέντρου: «Τα κινεζικά ηλεκτροκίνητα οχήματα είναι πολύ φθηνότερα και, για να είμαστε ειλικρινείς, κυριαρχούν στη συγκεκριμένη τεχνολογία - μία τεχνολογία που, όπως και να το κάνουμε, καθορίζει το μέλλον της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας» λέει ο Ολλανδός ευρωβουλευτής στην Ολομέλεια του Στρασβούργου. «Αυτό είναι το θέμα που θα έπρεπε να συζητάμε σήμερα. Και ναι, πρέπει να δούμε τις απαραίτητες λύσεις για να βοηθήσουμε τη βιομηχανία μας, αλλά όταν η βιομηχανία ή κάποιοι συνάδελφοι κάνουν λόμπι για να καθυστερήσουμε ή και για να επιστρέψουμε στην παλαιά νομοθεσία, αυτό σημαίνει ότι σκέπτονται το βραχυπρόθεσμο κέρδος και όχι το μέλλον των εργαζομένων ή των Ευρωπαίων καταναλωτών».