Η αδύναμη αριστερά ενισχύει την ακροδεξιά;

Στην αρχή δεν κατάφερε να περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και αργότερα δεν κατάφερε να δώσει μια σαφή κατεύθυνση στους ψηφοφόρους του για το εάν θα έπρεπε να επιλέξουν τον φιλελεύθερο αντίπαλό του, Εμανουέλ Μακρόν. Ο λόγος για τον αριστερό Ζαν-Λυκ Μελανσόν. «Μην κάνετε το φοβερό λάθος να ψηφίσετε το Εθνικό Μέτωπο» δήλωσε πάντως στη γαλλική τηλεόραση TF1.

H Γαλλία δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα. Η αδυναμία της αριστεράς να διατυπώσει έναν πειστικό λόγο φαίνεται πως ενισχύει την ακροδεξιά σε πολλές χώρες. Στις ΗΠΑ η δύναμη του Τραμπ υποτιμήθηκε και στη Βρετανία ο πρόεδρος των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν δεν κατάφερε να πείσει τους συμπατριώτες του ώστε να μην ψηφίσουν υπέρ του Brexit. Μέχρι και σήμερα η στάση του δεν είναι σαφής ενώ τα ποσοστά του κόμματος του ενόψει των πρόωρων βουλευτικών στις 8 Ιουνίου έχουν συρρικνωθεί δραματικά.

«Η αριστερά έχει ένα πρόβλημα» δηλώνει η συγγραφέας Σιμόνε Ρόζα Μίλερ. «Το αργότερο με τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ διαπιστώθηκε η αποτυχία της αριστεράς και η συμβολή της στην άνοδο της ακροδεξιάς στη Δύση» γράφει σε ένα δοκίμιό της στην εφημερίδα DIE ZEIT. H αριστερά ασχολήθηκε πολύ με τις περιθωριοποιημένες ομάδες και έχασε την επαφή της με ένα ευρύτερο κομμάτι της κοινωνίας, υποστηρίζει. 

Απογοήτευση από την αριστερά

Το παράδοξο είναι ότι τα επιχειρήματα των αριστερών πολλές φορές συμπίπτουν με αυτά των ακροδεξιών. Με τον υποτιθέμενο «αντισυστημικό» λόγο τους η Λεπέν, ο Τραμπ, αλλά και οι Γερμανοί πολιτικοί του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, θυμίζουν ίσως και λίγο Μάη του 1968. Όπως υποστηρίζει ο πολιτικός επιστήμονας Πέτερ Γκροτιάν υπάρχουν κάποια «κοινά» μεταξύ του Εθνικού Μετώπου και των Σοσιαλιστών στη Γαλλία. «Και οι δυο θέλουν να απομυθοποιήσουν τους ισχυρούς» λέει και συμπληρώνει πως «στη Γαλλία πολλοί ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να μεταπηδήσουν από την αριστερά στη δεξιά και να βάλουν τρικλοποδιά στους κρατούντες».

Η απογοήτευση από την αριστερά είναι μεγάλη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ισπανία, την Ιρλανδία, την Πολωνία, την Ολλανδία και την Ελλάδα τα ποσοστά των αριστερών κομμάτων έχουν καταποντιστεί. Στις βουλευτικές εκλογές στην Ιρλανδία το 2016 το Εργατικό Κόμμα από 18% έπεσε στο 6,6%. Στην Ισπανία το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, επίσης από το 2016, είναι βαθιά διχασμένο. Στην Πολωνία μετά τις βουλευτικές εκλογές τον Οκτώβριο του 2015 δεν υπάρχει πλέον αριστερό κόμμα στη βουλή και στην Ελλάδα τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ έχουν και αυτά συρρικνωθεί μια και η απογοήτευση είναι μεγάλη από την πολιτική λιτότητας του Αλέξη Τσίπρα.

Ωστόσο δεν σημαίνει πάντα πως ο κατακερματισμός των σοσιαλιστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων ευνοεί την ακροδεξιά. Στις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία οι Πράσινοι κατάφεραν να συγκεντρώσουν 14% και πρώτο κόμμα αναδείχθηκαν οι συντηρητικοί του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε. Όπως και να έχουν όμως τα πράγματα η αριστερά φαίνεται να αντιμετωπίζει πλέον ένα σοβαρό θέμα στο να πείσει τους ψηφοφόρους ότι είναι σε θέση να κυβερνήσει αποτελεσματικά.

Άστριντ Πράνγκε / Μαρία Ρηγούτσου