ΗΠΑ: Πόσο καθοριστική είναι η ψήφος των expats;

Το συγκεκριμένο phone-banking είναι διαφορετικό από τα άλλα: δεν αφορά το άνοιγμα ενός λογαριασμού ή την εκτέλεση μίας τραπεζικής συναλλαγής. «Φέρτε το λάπτοπ και τα ακουστικά σας και ελάτε να απαντήσουμε μαζί στα τηλέφωνα», αναφέρει η πρόσκληση σε τηλεφωνικό πάρτι των Democrats Abroad Βερολίνου. Διότι ο αμερικανικός προεκλογικός αγώνας διεξάγεται και στο εξωτερικό, εν προκειμένω και στη Γερμανία. Σε λιγότερο από έναν μήνα οι ΗΠΑ θα έχουν νέο ή νέα πρόεδρο στον Λευκό Οίκο – και κάθε ψήφος μετράει.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία κατά την περίοδο των εκλογών του 2020 ζούσαν στη Γερμανία 141.000 Αμερικανοί με δικαίωμα ψήφου, οι λεγόμενοι “expats”. Πρόκειται για έναν αριθμό σαφώς αμελητέο σε σύγκριση με τα 155 εκατομμύρια κατοίκων των ΗΠΑ που συμμετείχαν στις εκλογές. Παρ’ όλα αυτά η έκβαση των αναμετρήσεων σε πολλές πολιτείες κρίθηκε στο νήμα. Και οι φετινές εκλογές ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και την Κάμαλα Χάρις πιθανώς να είναι ακόμη πιο αμφίρροπες.

Λίγες χιλιάδες ψήφοι η διαφορά στις swing states

Θα μπορούσαν επομένως να είναι οι Αμερικανοί του εξωτερικού αυτοί που θα κρίνουν το αποτέλεσμα; «Φυσικά», δηλώνει η Κόνστανς Τσουκολόφσκι, διευθύντρια του παραρτήματος των Democrats Abroad στο Βερολίνο. «Στις εκλογές του 2020 έπαιξαν επίσης καθοριστικό ρόλο». Η ίδια ψηφίζει στο Ουισκόνσιν – μία πολιτεία όπου ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε τότε για 20.467 ψήφους – και σε άλλες πολιτείες η διαφορά ήταν ακόμη μικρότερη, όπως στην Τζόρτζια (14.000 ψήφοι) και την Αριζόνα (10.000 ψήφοι).

Ο Μπέντζαμιν Βολφμάιερ των Republicans Overseas Germany πάντως δεν είναι τόσο βέβαιος πως οι Αμερικανοί του εξωτερικού θα επηρεάσουν καθοριστικά το εκλογικό αποτέλεσμα. «Μου φαίνεται αρκετά απίθανο, είναι πολύ λίγοι», δηλώνει ο Βολφμάιερ.

Η περίπλοκη επιστολική ψήφος

Το Federal Voting Assistance Program (FVAP), το αμερικανικό πρόγραμμα για τις ψήφους των Αμερικανών του εξωτερικού, υπολογίζει πως υπάρχουν συνολικά 2,9 εκατομμύρια Αμερικανοί με δικαίωμα ψήφου εκτός των ΗΠΑ. Στις εκλογές του 2020 όμως η συμμετοχή αυτών ανήλθε μόλις στο 7,8% - όσον αφορά τους Αμερικανούς της Γερμανίας, το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε περίπου στο 25%.

Η Τσουκολόφσκι είναι σίγουρη πως όσο περισσότεροι συμμετέχουν στις εκλογές, τόσο πιθανότερο είναι να βοηθήσουν τον υποψήφιο της επιλογής τους να κερδίσει στην πολιτεία, στην οποία καταμετρώνται οι ψήφοι τους. «Θέλουμε να ψηφίσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι και φυσικά να διασφαλίσουμε πως οι ψήφοι τους θα καταμετρηθούν», λέει η 33χρονη υποστηρίκτρια των Δημοκρατικών, η οποία γεννήθηκε στη Χαϊδελβέργη και μεγάλωσε στην Καλιφόρνια.

Η διαδικασία της επιστολικής ψήφου είναι εξαιρετικά περίπλοκη και το κανονιστικό πλαίσιο διαφέρει από πολιτεία σε πολιτεία. Εδώ και εβδομάδες καταφτάνουν χιλιάδες ερωτήματα όπως «πού βρίσκουμε τα έγγραφα;», «πώς πρέπει να τα διπλώσω;» και «μέχρι πότε πρέπει να τα στείλω;». Ιδίως το τελευταίο φαίνεται να αποτελεί τεράστιο εμπόδιο για τους περισσότερους: σύμφωνα με τα στοιχεία του FVAP το 2020 το 82% όσων είχαν παραλάβει τα απαραίτητα έγγραφα δεν ολοκλήρωσε ποτέ τη διαδικασία.

Τα αμερικανικά κόμματα βέβαια θέλουν πρωτίστως ψήφους για τον δικό τους υποψήφιο. Οι Democrats Abroad χρηματοδοτούνται από το Δημοκρατικό Κόμμα – και με τα χρήματα αυτά καλύπτουν τα έξοδα για παράδειγμα για το στήσιμο περιπτέρων σε μεγάλες εκδηλώσεις ή για τη βραδιά phone-banking στο Βερολίνο, κατά την οποία τα μέλη δέχονται τηλεφώνημα παρότρυνσης για να συμμετάσχουν στις εκλογές. «Αυτό δεν αποτελεί απλώς παράδοση στις ΗΠΑ, αλλά και μία πολύ σημαντική προεκλογική στρατηγική», εξηγεί η Τσουκολόφσκι, «αυτή είναι η κινητοποίηση λίγο πριν τις εκλογές».

Η ανησυχία των Ρεπουμπλικάνων

Οι Republicans Overseas δεν διεξάγουν με τόσο προφανή τρόπο τον προεκλογικό τους αγώνα στη Γερμανία, όπως επιβεβαιώνει και ο Βαλφμάιερ. Η οργάνωση δεν αποτελεί παρακλάδι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ούτε χρηματοδοτείται από αυτό – και γνωρίζουν επιπλέον πως ο υποψήφιός τους δεν είναι και πολύ δημοφιλής εδώ: σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση μόλις το 10% των Γερμανών δηλώνει πως θα ψήφιζε τον Τραμπ, εάν είχε τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις αμερικανικές εκλογές. Το 77% των ερωτηθέντων δήλωσε πως θα στήριζε την Κάμαλα Χάρις.

«Τα μέλη μας δεν θέλουν να βρίσκονται στα φώτα της δημοσιότητας», λέει ο Βολφμάιερ. Αυτό έχει να κάνει και με μία ανησυχία για ζητήματα ασφαλείας. Η κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης οδηγεί «τους αριστερούς να πιστέψουν πως θα έπρεπε να κινηθούν εναντίον των Ρεπουμπλικάνων».

Ο 47χρονος Γερμανός, ο οποίος δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στις αμερικανικές εκλογές, λέει πως «δεν εκφοβίζομαι εύκολα». Του αρέσει να φορά ένα καπέλο του Τραμπ και μάλιστα δέχεται και επιδοκιμαστικά σχόλια από περαστικούς που συναντάει. Ο Βολφμάιερ είναι ακόμη σίγουρος πως κατά το τελευταίο διάστημα η υποστήριξη προς τους Ρεπουμπλικάνους και τον Ντόναλντ Τραμπ έχει αυξηθεί αρκετά στη Γερμανία.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς