Ζωντανή η ιδέα της μεγάλης Αλβανίας

Το παλαιότερο όνειρο της ένωσης του Κοσσυφοπεδίου με την Αλβανία επανήλθε στην επικαιρότητα μετά την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου το 2008. Η εθνικιστική κίνηση Vetevendosja (Αυτοδιάθεση), είναι σήμερα το τρίτο σε ισχύ κόμμα στο κοινοβούλιο στην Πρίστινα. Ο Γκλάουκ Κονούφκα, κορυφαίο στέλεχος του κόμματος υποστηρίζει, επικαλούμενος την εκατονταετή ανεξαρτησία της Αλβανίας ότι «η εθνική ένωση Κοσσυφοπεδίου και Αλβανίας είναι αναμφισβήτητο δικαίωμα των Αλβανών, οι οποίοι άδικα χωρίστηκαν από την ιστορία». Το κόμμα του επιδιώκει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ένωση. Μέχρι σήμερα όμως το αίτημα δεν είχε επιτυχία στο κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου.

Στόχος η ένωση με την «μητέρα» Αλβανία

Η Vetevendosja δεν είναι η μόνη κίνηση με αλυτρωτικές ιδέες. Παρόμοιους στόχους θέτει και το αλβανικό κόμμα Aleanca Kuq e Zi (Κοκκινόμαυρη Συμμαχία), που ιδρύθηκε το περασμένο καλοκαίρι. Παράλληλα υπάρχουν εθνικιστικές ομάδες Αλβανών, που ζουν στην ΠΓΔΜ, τη νότια Σερβία και το Μαυροβούνιο, που επιθυμούν το ταχύτερο δυνατό την ένωση με το αλβανικό κράτος.

«Η ίδρυση του αλβανικού κράτους πριν από 100 χρόνια ήταν περισσότερο αποτέλεσμα συγκυριών παρά ενός μακρόπνοού σχεδιασμού της αλβανικής εθνικής κίνησης», λέει στην DW ο γερμανός καθηγητής Ιστορίας Όλιβερ Σμιτ. «Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το γεγονός ότι στρατεύματα από τη Σερβία, την Ελλάδα και το Μαυροβούνιο προέλαυναν γρήγορα σε περιοχές όπου ζούσαν Αλβανοί, ανάγκασαν τις μεγάλες δυνάμεις και κυρίως την Αυστροουγγαρία και την Ιταλία να παρέμβουν επειδή ανησυχούσαν ότι η Σερβία, στενός σύμμαχος της Ρωσίας, θα επέκτεινε τα σύνορά της μέχρι την Αδριατική μετατοπίζοντας την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Και έτσι αναγνώρισαν το 1913 στη διάσκεψη του Λονδίνου το νέο αλβανικό κράτος με αποτέλεσμα να μείνουν εκτός των συνόρων του νέου κράτους Αλβανοί, οι οποίοι ζούσαν σε περιοχές της μετέπειτα Γιουγκοσλαβίας».

Η ιδέα της μεγάλης Αλβανίας

Στην ουσία υπάρχουν σήμερα δύο κράτη με κυρίαρχο το αλβανικό στοιχείο και πολλές περιοχές σε γειτονικές χώρες όπου στην πλειοψηφία τους ζουν Αλβανοί. Για τους εθνικιστές η ιδέα της μεγάλης Αλβανίας είναι ακόμα ζωντανή. Κυρίως στην ΠΓΔΜ και τη νότια Σερβία σημειώνονται συχνά εντάσεις ή ακόμα και βίαια επεισόδια μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων.

Ο γερμανός ιστορικός Ολιβερ Σμιτ πιστεύει ωστόσο ότι παρά τις διάφορες συναισθηματικές συζητήσεις δεν υπάρχουν, προς το παρόν τουλάχιστον, συγκεκριμένα σχέδια για τη δημιουργία ενός μεγάλου αλβανικού κράτους.

Ο Βέτον Λαρίφι καθηγητής διεθνούς δικαίου στην ΠΓΔΜ εκτιμά ότι «επισήμως» ούτε στην Αλβανία, ούτε και εκτός αλβανικών συνόρων υπάρχουν σχέδια ή ατζέντα για την μεγάλη Αλβανία. «Επισήμως υπάρχει μόνο ένας στόχος. Η ενσωμάτωση των Βαλκανίων στην ΕΕ». Η πλειονότητα των Αλβανών πολιτικών υποστηρίζει ότι μόνο μέσα στους κόλπους της ΕΕ θα μπορέσουν όλοι οι Αλβανοί να ζήσουν μαζί, διότι μια μετατόπιση συνόρων στην περιοχή θα είχε απρόβλεπτες επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων θα μπορούσε και πάλι να εκραγεί.

Vilma Filaj-Ballvora / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθυνη σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης