Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου: Εκδήλωση για τον Λόρδο Βύρωνα

«Δεν ήταν καν η πρόθεση του Λόρδου Βύρωνα να βρεθεί στην Ελλάδα», δήλωσε η Τζένιφερ Ουάλας, Διευθύντρια Αγγλικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. «Ήθελε να κάνει μια εξερεύνηση στη Mεσόγειο: Λισαβόνα, Μάλτα, Σαρδηνία, Κωνσταντινούπολη, μα κάτι τον σταμάτησε στο λιμάνι της Πάτρας», συνεχίζει. Είναι μια έκπληξη για το κοινό που βρέθηκε στην εκδήλωση του Αγγλοελληνικού Συνδέσμου (Anglo-Hellenic League) για την κληρονομιά του φιλέλληνα ποιητή, εν όψει της επετείου των 200 χρόνων από τον θάνατό του.

Όμως είναι το σύμβολο φιλελληνισμού και ηρωισμού που πιστεύουμε ή απλά ήθελε με οποιοδήποτε τρόπο να μπει στην σελίδα της ιστορίας; Αυτά ήταν κάποια από τα ερωτήματα που τέθηκαν στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου (The Hellenic Centre) προσπαθώντας να ξετυλίξουν την πολυσχιδή προσωπικότητα του νεαρού Άγγλου ευγενή.

«Κατά το δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα και τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ο Λόρδος Βύρωνας είχε δηλώσει την απογοήτευσή του για τους Έλληνες λέγοντας κάποια αρκετά προσβλητικά πράγματα για εκείνους», επισημαίνει ο Ιωάννης Χουντής ντε Φάμπρι, υποψήφιος διδάκτωρ Ιστορίας των Ιδεών στο Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν και σύμβουλος στη Βουλή των Λόρδων. «Οι Έλληνες πολλές φορές ξεχνούν την "άσχημη" αυτή πλευρά καθώς δεν είναι έτοιμοι να ακούσουν το αντίθετο».

Παρόλα αυτά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Βύρωνας συνέβαλε στη δημιουργία ενός γενικότερου φιλελληνικού κινήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο, που επηρέασε μετέπειτα τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Μάλιστα, η στενή συνεργασία του Λόρδου Βύρωνα με τον επαναστάτη Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο συνέβαλε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους όπως γνωρίζουμε σήμερα.

Και δεν στάθηκε μόνο σε αυτό ο Ρόντρικ Μπίτον, ομότιμος καθηγητής της Έδρας «Κοραή» στο King’s College London. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας ήταν πρωτοπόρα για την ανεξαρτητοποίηση και άλλων ευρωπαϊκών κρατών που γνωρίζουμε σήμερα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Το Βέλγιο ανεξαρτητοποιήθηκε έναν χρόνο μετά, η δημιουργία της Γερμανίας ήρθε αρκετά χρόνια αργότερα, της Ιταλίας, και ο κατάλογος συνεχίζει με πολλές ακόμα χώρες.

Μνεία και στα Γλυπτά του Παρθενώνα

Όποια και αν είναι η θέση του Λόρδου Βύρωνα στη σημερινή εποχή, οι ελληνοβρετανικές σχέσεις συνεχίζουν να έχουν μακρά ιστορία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο σύνδεσμος Anglo-Hellenic League ιδρύθηκε στον απόηχο των Βαλκανικών Πολέμων το 1912-1913 για να αντιμετωπίσει την ανθελληνική προπαγάνδα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αν και ακόμα υπάρχουν μεμπτά σημεία σε αυτή τη σχέση και την αμοιβαία κατανόηση Βρετανών και Ελλήνων, η προσπάθεια να επιλυθούν συνεχίζεται.

Με αφορμή αυτό, στην εκδήλωση έγινε για ακόμα μια φορά αναφορά στα Γλυπτά του Παρθενώνα. Άλλωστε, ο Λόρδος Βύρωνας δεν είχε αφήσει ασχολίαστη την κλοπή των μαρμάρων από τον Έλγιν. Στο ποίημά του "Η Κατάρα της Αθήνας" είχε μάλιστα κατηγορήσει ως «απολίτιστο» τον Σκωτσέζο Έλγιν και όχι συμπατριώτη του – καθότι Άγγλος – σε μια συνομιλία που οραματίστηκε να έχει με τη θεά Αθηνά.

Το εν λόγω ποίημα δυσαρέστησε αρκετούς Βρετανούς, υποστηρικτές της παντοδύναμης τότε βρετανικής αυτοκρατορίας και αρκετοί αναγνώστες του άρχισαν να τον εγκαταλείπουν. Ο ίδιος όμως δεν σταμάτησε και η ιστορία του ξαναγεννάται. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Byron Society, Ρόμπιν Λόρντ Μπάιρον, ο οποίος και παραβρέθηκε στην εκδήλωση, γίνονται προσπάθειες ώστε το άγαλμα του Λόρδου Βύρωνα το οποίο είχε δοθεί ως δώρο της ελληνικής στη βρετανική κυβέρνηση το 1882, να μεταφερθεί σε μια πιο περίοπτη θέση, αυτή των Kensington Gardens, καθώς αυτήν τη στιγμή βρίσκεται σε μια μη προσβάσιμη τοποθεσία στην Park Lane. Ο Λόρδος Βύρωνας πέθανε μετά από πολυήμερο πυρετό στο Μεσολόγγι, στις 19 Απριλίου του 1824.