Ελληνική προεδρία εν μέσω κρίσης

Η αλήθεια είναι ότι μετά την καθιέρωση της «μόνιμης προεδρίας» υπό τον Χέρμαν φαν Ρομπέι το 2009, ο θεσμός της κυλιόμενης προεδρίας έχει αποδυναμωθεί. Διατηρεί ωστόσο σημαντικές αρμοδιότητες για τον συντονισμό της ευρωπαϊκής ατζέντας και την αναζήτηση κοινού παρονομαστή στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Φροντίζουν γι αυτό και οι ευαίσθητες «ισορροπίες ισχύος» στο εσωτερικό της ΕΕ, που δεν θέλουν έναν πρόεδρο με υπερεξουσίες εις βάρος της Κομισιόν ή των εθνικών κυβερνήσεων.

Ποιες είναι όμως οι βασικές προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας για το πρώτο εξάμηνο του 2014; Μία καταγραφή από τον υφυπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Κούρκουλα: «Έχουμε βάλει σαν πρώτη προτεραιότητα την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή, ιδίως την απασχόληση των νέων. Δεύτερη προτεραιότητα είναι η θωράκιση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης. Η τραπεζική ένωση στα πλαίσια αυτά είναι πολύ σημαντική. Τρίτη προτεραιότητα είναι η καλύτερη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και μία πιο συνεκτική, αν θέλετε, ευρωπαϊκή προσέγγιση του όλου φαινομένου της μετανάστευσης. Τέταρτη οριζόντια προτεραιότητα είναι η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική» λέει ο κ. Κούρκουλας στην Deutsche Welle.

Την ατζέντα της προεδρίας παρουσίασε ο ίδιος ο υφυπουργός Εξωτερικών σε συνάντησή με τους προέδρους όλων των Επιτροπών του Ευρωκοινοβουλίου πριν από λίγες μέρες στο Στρασβούργο.

Προεδρία στη σκιά της κρίσης

Πολλοί ευρωβουλευτές φαίνεται πάντως να αγωνιούν- όχι τόσο για τον κατάλογο προτεραιοτήτων της προεδρίας, όσο για το αν η οικονομική κρίση στην Ελλάδα θα επισκιάσει τον ρόλο της στον συντονισμό της ευρωπαϊκής ατζέντας. Μπορεί ωστόσο να συμβεί και το αντίθετο, υποστηρίζει ο επικεφαλής των ευρωπαίων σοσιαλιστών Χάνες Σβόμποντα, δηλαδή η κρίση στην Ελλάδα να αναδείξει στην πιο κατάλληλη στιγμή, ενόψει ευρωεκλογών, τον ρόλο και τη σπουδαιότητα της Ευρώπης.

«Νομίζω ότι η Ελλάδα εκπληρώνει όλες τις προϋποθέσεις για να μας θυμίσει πόσο σημαντική είναι η Ευρώπη για την επίλυση των προβλημάτων. Γιατί ναι μεν η ίδια η Ελλάδα πρέπει να κάνει πολλά για να προωθήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, αλλά από την άλλη πλευρά είναι ξεκάθαρο ότι χωρίς την Ευρώπη, χωρίς την οικονομική ανάπτυξη και το κοινωνικό πρότυπο της Ευρώπης, δεν πρόκειται να λυθεί το πρόβλημα της Ελλάδας, όπως δεν θα λυθεί και το πρόβλημα της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας ή της Ιταλίας» τονίζει ο αυστριακός ευρωβουλευτής.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ζόζεφ Ντολ εκτιμά ότι η ελληνική διπλωματία έχει αποκτήσει πλέον ρουτίνα στον χειρισμό των ευρωπαϊκών θεμάτων, καθώς η Αθήνα αναλαμβάνει για πέμπτη φορά την κυλιόμενη προεδρία. Όσο για την κρίση, και σε αυτό το μέτωπο τα τελευταία νέα είναι ευχάριστα, δηλώνει στην Deutsche Welle ο επικεφαλής της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου, επισημαίνοντας την καταγραφή πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό.

«Η ελληνική προεδρία έρχεται σε μία στιγμή κρίσιμη, γιατί συμπίπτει με τον προεκλογικό αγώνα για τις ευρωεκλογές. Ήμουν πρόσφατα στην Ελλάδα και αυτό που με χαροποίησε ιδιαίτερα ήταν ότι ο προϋπολογισμός για πρώτη φορά έχει εξισορροπηθεί και υπάρχει μάλιστα ένα μικρό πλεόνασμα. Αν μη τι άλλο, η Ελλάδα δεν συσσωρεύει καινούρια χρέη και αυτό μας δείχνει ότι η προσπάθεια αποδίδει. Από κει και πέρα, η Ελλάδα αναλαμβάνει για πέμπτη φορά την προεδρία, οπότε γνωρίζει περί τίνος πρόκειται…»

Ανοιχτό το «μέτωπο» της τρόικας

Η ελληνική προεδρία συμπίπτει όμως και με τη διαδικασία αξιολόγησης της τρόικας από την αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες η επιτροπή ασκεί αυστηρή κριτική στην τρόικα για λανθασμένους χειρισμούς και ανεπαρκή «λογοδοσία».

Τι συνέπειες μπορεί να έχει η κριτική αυτή για τα επόμενα βήματα απέναντι στην Ελλάδα; Η παράδοση λέει ότι μία χώρα που ασκεί την προεδρία δεν εκμεταλλεύεται τη θέση της για να προωθήσει τη δική της πολιτική. Αλλά η επικεφαλής των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ρεμπέκα Χαρμς έχει μία δική της προσέγγιση: «Ελπίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να διορθώσει τις ασυμμετρίες του μεταρρυθμιστικού προγράμματος στη διάρκεια της προεδρίας. Ξέρω ότι είναι αισιόδοξη αυτή η προσδοκία, αλλά η επιμονή αποκλειστικά και μόνο στη βιωσιμότητα του χρέους έχει οδηγήσει την Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την εκπλήρωση δημοσιονομικών στόχων, αλλά και πολύ μεγαλύτερη βοήθεια για την υπέρβαση της ύφεσης. Πρέπει να παρέμβουμε πιο ενεργά στην οικονομία και στην αγορά εργασίας και ελπίζω να αποτελέσει και αυτό προτεραιότητα της ελληνικής προεδρίας».

Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα θέλει να δώσει ένα παράδειγμα συνετής διαχείρισης, τηρώντας έναν «λιτό» προϋπολογισμό προεδρίας, ο οποίος δεν πρόκειται να ξεπεράσει τα 50 εκατομ. ευρώ, δηλώνει στην Deutsche Welle ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας:

«Έχουμε μάλλον τον μικρότερο προϋπολογισμό από όλες τις προηγούμενες προεδρίες. Χρησιμοποιούμε κατά 99% ανθρώπους από τη δημόσια διοίκηση, υπάρχει μεγάλη εμπειρία στο ελληνικό Δημόσιο. Ελάχιστους έχουμε προσλάβει από την ελεύθερη αγορά και, επίσης, σχεδόν όλες οι συναντήσεις, θα γίνουν στην Αθήνα, στο Ζάππειο για λόγους οικονομίας. Θέλουμε να δώσουμε το μήνυμα ότι αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι περισσότερη Ευρώπη, αλλά και καλύτερη Ευρώπη».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη