Εκτοξεύεται ο νέος δανεισμός λόγω πανδημίας

Στη Γερμανία ένα προσχέδιο προϋπολογισμού εν μέσω εκλογικής χρονιάς θυμίζει ναρκοπέδιο, μιας και πρέπει να εξυπηρετεί δύο κυβερνήσεις. Το κυβερνητικό σχήμα που θα το εγκρίνει και τη νέα κυβέρνηση που θα κληθεί μετά τις εκλογές να το ψηφίσει. Και σαν μην έφθαναν αυτά, για τον υπουργό Οικονομικών Όλαφ Σολτς ο προϋπολογισμός για το 2022 έχει μια επιπλέον δυσκολία: Ουδείς γνωρίζει πως θα εξελιχθεί η πανδημία φέτος και πόσο μάλλον του χρόνου. 

Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών κατέθεσε την Τετάρτη στο υπουργικό συμβούλιο. το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το οποίο προβλέπεινέο δανεισμό 81,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Το ποσό μοιάζει μεγάλο είναι όμως σχετικά μικρό, αν συγκρίνουμε με την αύξηση του νέου δανεισμού κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς, ο οποίος αυξήθηκε με συμπληρωματικό προϋπολογισμό κατά 60 δις φθάνοντας συνολικά τα 240,2 δις.

Για δεύτερη συνεχή χρονιά ο Όλαφ Σολτς διορθώνει προς τα πάνω τον προϋπολογισμό. Ο σχεδιασμός για το 2022 κάθε άλλο παρά απλός είναι. Μετά την ιστορική ύφεση του 2020 όλοι θεώρησαν ότι η Γερμανία θα ξεπεράσει γρήγορα τη κρίση της πανδημίας και θα επιστρέψει σε κανονικούς ρυθμούς. Το λοκντάουν διαρκείας, οι καθυστερήσεις στον εμβολιασμό του πληθυσμού και το τρίτο κύμα της πανδημίας διέλυσαν ωστόσο κάθε ελπίδα για μια γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας.

Επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα μέσα του 2022

Το υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι στα μέσα του 2022 η γερμανική οικονομία θα επιστρέψει στους καθιερωμένους της ρυθμούς. Ανοιχτό παραμένει όμως πόσες επιχειρήσεις θα χρειαστούν το επόμενο διάστημα τη στήριξη του δημοσίου. Οι ειδικοί του υπουργείου Οικονομικών εμφανίζονται αισιόδοξοι και βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ της πανδημίας. Για τη στήριξη επιχειρήσεων έχουν προβλεφθεί 3 δις, και 10 δις επιπλέον για παν ενδεχόμενο. Συνολικά πάντως ο προϋπολογισμός του 2022 αναμένεται να είναι μικρότερος από του 2021.

Μια ακόμα αβεβαιότητα για τον γερμανό υπουργό Οικονομικών σχετίζεται με τις βουλευτικές εκλογές στις 26 Σεπτεμβρίου. Ο προϋπολογισμός θα πρέπει να πάρει πράσινο φως από την τωρινή κυβέρνηση και να εξυπηρετεί τις ανάγκες της επομένης. Ο Όλαφ Σολτς ελπίζει ότι θα νικήσει στις εκλογές και θα διαδεχθεί την Άγκελα Μέρκελ στη καγκελαρία. Έχει μάλιστα ήδη εκπονήσει σχέδιο για το πως θα χρηματοδοτήσει τον προϋπολογισμό του 2022.

Η κορυφαία διαφορά μεταξύ των κομμάτων στη δημοσιονομική πολιτική είναι ο τρόπος χειρισμού του λεγόμενου χρεόφρενου, το οποίο προβλέπει ότι ο νέος δανεισμός δεν πρέπει να ξεπερνά το 0,35% του ονομαστικού ΑΕΠ. Οι Σοσιαλδημοκράτες τάσσονται υπέρ του ορίου, θεωρούν ωστόσο ότι τα υπάρχοντα περιθώρια θα πρέπει να εξαντλούνται. ΟΙ Πράσινοι προτείνουν τη μεταρρύθμιση του «χρεόφρενου» και ζητούν να εξαιρεθούν ορισμένες δημόσιες επενδύσεις, η Αριστερά θέλει την κατάργησή του, ενώ Χριστιανοδημοκράτες και Φιλελεύθεροι επιμένουν στην απαρέγκλιτη τήρησή του.

Το «χρεόφρενο» διχάζει τα κόμματα

Σύμφωνα με τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, από το 2025 και πέρα η Γερμανία θα αρχίσει και πάλι να εφαρμόζει το «χρεόφρενο» μετά την εξαίρεση των ετών της πανδημίας περιορίζοντας το νέο δανεισμό στα 8 με 11,5 δις ευρώ το πολύ. Για τα επόμενα 4 χρόνια έχουν προβλεφθεί 20 επιπλέον δις ευρώ, για τα οποία ουδείς γνωρίζει από που θα προέλθουν ή από που μπορούν να εξοικονομηθούν. Ο Όλαφ Σολτς ποντάρει προφανώς στην επιστροφή στην ανάπτυξη και κατά συνέπεια αυξημένα δημόσια έσοδα. Εν τέλει όμως είναι η επόμενη γερμανική κυβέρνηση εκείνη που θα κληθεί να τα βρει. Θα μπορούσε πχ. να αυξήσει τη φορολογία, να προσφύγει σε νέο δανεισμό παρακάμπτοντας το «χρεόφρενο» ή να προσφύγει στην προσφιλή μέθοδο της λιτότητας.

Τερέζα Μινχ, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος