ΕΕ: "Οδικός χάρτης" για μείωση των τιμών ενέργειας

Σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στα κράτη μέλη της ΕΕ αποτελεί η πολιτική συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών, η οποία επιτεύχθηκε στη χθεσινή σύνοδο κορυφής μετά από δύσκολες συζητήσεις διάρκειας περίπου 10 ωρών.

Η συμφωνία έχει μορφή οδικού χάρτη και θα συγκεκριμενοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πρόκειται να παρουσιάσει λεπτομερή νομική πρόταση προς τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ. Η συνεδρίαση των υπουργών έχει προγραμματιστεί για την Τρίτη στις Βρυξέλλες, με σκοπό να λάβουν τότε και τις οριστικές αποφάσεις. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδέχθηκαν στον σύνολό της την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά πήγαν και ακόμη παραπέρα, κυρίως σε σχέση με το πώς θα μειωθούν οι τιμές του φυσικού αερίου, ώστε να διευκολυνθεί το έργο των υπουργών ενέργειας κατά την οριστικοποίηση της συμφωνίας.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του χθεσινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ πρέπει να κινηθεί το επόμενο διάστημα ταυτόχρονα σε τρεις κατευθύνσεις: στις κοινές αγορές φυσικού αερίου υπό την υψηλή εποπτεία της Κομισιόν, στην εισαγωγή σειράς μηχανισμών που θα οδηγήσουν στη μείωση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών στην προμήθεια φυσικού αερίου, ώστε καμία χώρα να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα ελλείψεων μέσα στο χειμώνα.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες χαρακτήρισαν επίσης ως άμεση προτεραιότητα την προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ενώ δεσμεύθηκαν ρητώς στην κινητοποίηση όλων των σχετικών εργαλείων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών. Η δέσμευση αυτή στην ουσία αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο αν χρειαστεί να υπάρξει νέος κοινός δανεισμός, όπως έγινε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Τα συμπεράσματα των ηγετών

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υποβάλουν επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις σχετικά με τα ακόλουθα πρόσθετα μέτρα:

-Την εθελοντική από κοινού αγορά αερίου, πλην της δεσμευτικής συγκέντρωσης της ζήτησης για όγκο ισοδύναμο του 15 % των αναγκών πλήρωσης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης,

-την εισαγωγή νέου συμπληρωματικού δείκτη αναφοράς, έως τις αρχές του 2023, που θα αποτυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά αερίου,

-την πρόβλεψη ενός προσωρινού δυναμικού διαδρόμου τιμών στις συναλλαγές φυσικού αερίου, ούτως ώστε να περιορίζονται αμέσως τα περιστατικά υπερβολικών τιμών αερίου,

-προσωρινό πλαίσιο της ΕΕ για να τεθεί ανώτατο όριο στην τιμή του αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας,

-βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας, ώστε να αυξηθεί η διαφάνειά τους, να αμβλυνθεί η πίεση ρευστότητας και να εξαλειφθούν οι παράγοντες που οξύνουν την αστάθεια των τιμών του αερίου,

-επίσπευση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης, προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των δικτύων,

-μέτρα για την ενεργειακή αλληλεγγύη σε περίπτωση διαταραχών του εφοδιασμού με αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή κοινοτικό επίπεδο,

-ενισχυμένες προσπάθειες για την εξοικονόμηση ενέργειας,

-προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, καθώς και κινητοποίηση σχετικών εργαλείων σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των οικονομιών των κρατών μελών.

Νίκος Μπέλλος, Βρυξέλλες