Είναι η Γερμανία «εμπόλεμο μέρος» στην Ουκρανία;

Με μια δωδεκασέλιδη γνωμοδότηση του Μαρτίου, η οποία αν και δεν είναι δεσμευτική έχει βαρύνουσα σημασία, η Επιστημονική Υπηρεσία της Γερμανικής Βουλής έρχεται να ταράξει τα νερά σχετικά με τη γερμανική στροφή στην εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας  αλλά και την ολοένα μεγαλύτερη συνδρομή της στην εμπόλεμη Ουκρανία.

Η γνωμοδότηση φέρει τον τίτλο «Νομικά Ζητήματα σχετικά με την στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία νατοϊκών κρατών. Μεταξύ ουδετερότητας και συμμετοχής στη σύγκρουση» και υπενθυμίζει τη βασική αρχή της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών -την οποία αναγνωρίζει και η Ρωσία-, σύμφωνα με την οποία ένα κράτος μπορεί να υποστηρίξει άλλο κράτος που δέχεται επίθεση «χωρίς να χρειάζεται να γίνει και το ίδιο μέρος της σύγκρουσης». 

Κατά συνέπεια, υπάρχει συναίνεση στην Επιστημονική Υπηρεσία ότι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η δυτική στήριξη στην Ουκρανία με προμήθειες όπλων δεν λογίζεται ως συμμετοχή στον πόλεμο – με την προϋπόθεση βέβαια ότι η Δύση δεν συμμετέχει στις εχθροπραξίες. Αυτό ισχύει «ανεξάρτητα από το εύρος των στρατιωτικών προμηθειών» και επίσης ανεξάρτητα από το αν τα όπλα είναι «επιθετικής» ή «αμυντικής» φύσης.

Εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτών επί γερμανικού εδάφους

Ως προς την παράδοση βαρέος οπλισμού συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων και γερμανικών αρμάτων μάχης, η Επιστημονική Υπηρεσία θεωρεί ότι κάτι τέτοιο δεν αντίκεται συνεπώς στο διεθνές δίκαιο και δεν συνιστά συμμετοχή σε πόλεμο, εφόσον βέβαια δεν συμμετέχει και η χώρα που αποστέλλει όπλα στις επιχειρήσεις. Η γνωμοδότηση αυτή ολοκληρώθηκε πριν από το ψήφισμα της προηγούμενης εβδομάδας στην Ολομέλεια της Μπούντεσταγκ, το οποίο δίνει το πράσινο φως στην παράδοση περαιτέρω, σύνθετων οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο και με την εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτών επί γερμανικού εδάφους. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση κάτι τέτοιο σημαίνει στην ουσία εμπλοκή της Γερμανίας στον πόλεμο. Η γνωμονόδηση παρατηρεί: «Μόνο εάν, εκτός από την προμήθεια όπλων, δίνονται οδηγίες σε μέρος της σύγκρουσης ή εκπαιδεύονται στρατιώτες στη χρήση όπλων, τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι κανείς φεύγει από την ασφαλή περιοχή της μη διεξαγωγής πολέμου» αναφέρει η γνωμοδότηση.

O εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Χεμπεστράιτ, πάντως, κληθείς να σχολιάσει τη γνωμοδότηση στο χθεσινό κυβερνητικό μπρίφινγκ, ανέφερε απλώς ότι η γερμανική κυβέρνηση είναι πεπεισμένη ότι η εκπαίδευση στρατιωτών, δεν σημαίνει άμεση εμπλοκή στον πόλεμο. 

Πρέπει να σημειωθεί τέλος, ότι η γνωμοδότηση αυτή συντάχθηκε τον Μάρτιο, πριν από τις ανακοινώσεις των υπουργείων Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας για εκπαίδευση 100 περίπου Ουκρανών στρατιωτων στη χρήση σύνθετων όπλων πχ. αυτοκινούμενων οβιδοβόλων επί γερμανικού εδάφους και συγκεκριμένα στην αμερικανική βάση του Ραμστάιν στο κρατίδιο της Ρηνανίας- Παλατινάτου.

Δήμητρα Κυρανούδη, Βερολίνο