Δυτική Γερμανία - Η γενιά του 2010: χαλαρά και με αυτοπεποίθηση

Όταν ο Ματέο Μπροσέτ σηκώνεται το πρωί από το κρεβάτι πρέπει να βιαστεί. Ντους, ντύσιμο, καφές στα γρήγορα και μετά δρόμο! Συνήθως το κουδούνι του σχολείου χτυπά την ώρα που περνά το κατώφλι της εξώπορτας. «Ευτυχώς που το σχολείο απέχει μόλις 20 μέτρα από το σπίτι. Όση απόσταση διανύει και ο καθηγητής για να έρθει από το γραφείο του στην τάξη».

Ο Ματέο πηγαίνει στο Γυμνάσιο «Αγία Ιρμγκάρντις» στην Κολωνία. Το σχολείο του βρίσκεται στο προάστιο Μπάγενταλ στα νότια της πόλης όπου κατοικούν συνήθως οικογένειες με μεσαία εισοδήματα.

Για τους μαθητές όλα αυτά είναι πια κομμάτι της ιστορίας

Η Πέτρα Λίνσεν είναι καθηγήτρια ιστορίας. Θέμα του σημερινού μαθήματος είναι η πρόσφατη γερμανική ιστορία. Ρωτά αν κάποιος έχει επισκεφθεί το τείχος του Βερολίνου. «Περίπου οι μισοί ή ένα τρίτο», διαπιστώνει. «Πριν την επανένωση από την πλευρά του δυτικού Βερολίνου το τείχος ήταν σχεδόν όλο καλυμμένο με κάθε είδους ζωγραφιές. «Μπορείτε να φανταστείτε πως ήταν το τείχος από την ανατολική πλευρά της πόλης», ρωτά τους μαθητές; «Δεν ήταν βαμμένο», απαντά ένας μαθητής. Και μια συμμαθήτριά του συμπληρώνει «εκεί ήταν η νεκρή ζώνη και τα φυλάκια με τους συνοριοφύλακες».

Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, πτώση τείχους, επανένωση. Οι σημερινοί νέοι των 17 και 18 μαθαίνουν τα γεγονότα από ταινίες. Η ενοποιημένη Γερμανία είναι ωστόσο για εκείνους μια πραγματικότητα, την οποία βιώνουν καθημερινά. «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ακόμα ένα τείχος στο μυαλό των ανθρώπων. Μεγάλωσα με τη συνείδηση ότι πλέον είμαστε ένα σε ανατολική και δυτική Γερμανία», λέει ένας μαθητής και οι συμμαθητές του συμφωνούν.

Ελάχιστες διαφορές σε ανατολή και δύση

Ο Τόμας Γκενσίκε είναι κοινωνιολόγος στο ινστιτούτο ΤΝΣ Ίνφρατεστ Κοινωνικής Έρευνας στο Μονάχο και ειδικεύεται σε ζητήματα νεολαίας. Λέει ότι 20 χρόνια μετά την επανένωση η νεολαία σε δύση και ανατολή αποτελεί πλέον μια ομογενή ομάδα. Γεγονός που οφείλεται στο ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες μεγάλωσαν και κοινωνικοποιήθηκαν οι νέοι είναι λίγο πολύ οι ίδιες. Υπάρχουν ωστόσο και διαφορές. Οικονομικά η νεολαία στη δυτική Γερμανία βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα. Οι νέοι στην ανατολική Γερμανία βλέπουν με περισσότερη ανησυχία το μέλλον. Ο Τόμας Γκενσίκε δεν εκπλήσσεται: «Στο ανατολικό τμήμα της χώρας καταγράφεται η διπλάσια ανεργία μεταξύ των νέων».

Ο Ματέο πάντως δεν έχει τέτοιου είδους προβλήματα. Η οικογένειά του ζει με σχετική οικονομική άνεση. Ο νεαρός μαθητής θέλει να τελειώσει το σχολείο με καλό βαθμό, να σπουδάσει αρχιτεκτονική και να ζήσει κάποτε στην αγαπημένη του πόλη, τη Μαδρίτη.

Όλα στρέφονται γύρω από τη μουσική

Το απόγευμα έρχεται από το σπίτι η Ζοζεφίν. Πηγαίνουν μαζί στο γκαράζ όπου ο Ματέο έχει το μουσικό του εργαστήρι, με μίκτη, πλατό και υπολογιστή. Παίζει μουσική σε κλάμπ της Κολωνίας. Κάνει μάλιστα και δικές του παραγωγές. Μια μίξη μινιμαλιστικού techno και house. Παρουσιάζει στη φίλη του τα νέα του κομμάτια.

Στη ζωή του Ματέο όλα στρέφονται γύρω από τη μουσική. Ενδιαφέρεται για την πολιτική, δεν συμμετέχει όμως ενεργά στα κοινά. Του έκανε εντύπωση όταν σε μια συναυλία στη Λειψία είδε τους ανατολικογερμανούς συνομήλικούς του να φορούν μπλουζάκια με συνθήματα όπως «Ρέιβ κατά της ακροδεξιάς» και «Κάντε έρωτα, όχι πόλεμο». «Εμείς φορούμε τέτοια μπλουζάκια μόνο σε διαδηλώσεις. Εκεί όμως εκδηλώνουν όπως φαίνεται δημόσια τα πολιτικά τους πιστεύω», λέει.

Παρόμοια είναι και η εμπειρία της Ζοζεφίν. «Όταν ήμουν σε ένα μικρό χωριό στο νησί Ούζεντομ διαπίστωσα ότι όλοι άκουγαν μουσική του ακροδεξιού συγκροτήματος Böhze Onkelz (στα ελληνικά «κακοί θείοι»). Σχεδόν όλοι φορούσαν T-shirt συγκροτημάτων που λένε τραγούδια με ακροδεξιούς στίχους. Είναι κάτι που σίγουρα δεν το περίμενα».

Η νεολαία στη δυτική πιο κοντά στο «σύστημα Ομοσπονδιακή Δημοκρατία»

«Οι ακροδεξιοί είναι και στη δυτική Γερμανία μειονότητα», λέει ο κοινωνιολόγος Τόμας Γκενσίκε. Διαπιστώνει ωστόσο ότι οι ανατολικογερμανοί νέοι αμφισβητούν συχνότερα την πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία της δυτικής Γερμανίας. Ο λόγος είναι ότι στη δυτική Γερμανία η οικογένεια, το σχολείο και τα μέσα ενημέρωσης μεταφέρουν στους νέους μια πιο αυτονόητη και θετική στάση απέναντι στο κράτος από ότι συμβαίνει στην ανατολική Γερμανία.

Ο Ζοζεφίν μπορεί παρόλα αυτά να φανταστεί να μένει μόνιμα στην ανατολική Γερμανία. «Μόνο όμως σε μεγάλη πόλη», συμπληρώνει. Οι περισσότεροι νέοι στην δυτική Γερμανία έχουν παρόμοια γνώμη για το ανατολικό τμήμα της πατρίδας τους. Είναι πεπεισμένοι ότι η δυτική Γερμανία διασφαλίζει καλύτερες προοπτικές εκπαίδευσης και εργασίας. Το ίδιο πιστεύουν ωστόσο και οι νέοι στην ανατολική Γερμανία. Και εκείνοι «βλέπουν» το μέλλον τους στη δύση, όπου το οικονομικό σύστημα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας λειτουργεί καλύτερα.

Birgit Görtz/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης