Δικαστικό «όχι» σε σκωτικό δημοψήφισμα ανεξαρτησίας

Στις 18 Μαΐου του 2022 βγήκε το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών της Σκωτίας. Τότε, η Νίκολα Στέρτζιον, με το Εθνικό Σκωτικό Κόμμα (SNP), κέρδισε με διαφορά την πλειοψηφία της σκωτικής βουλής (Holyrood). Και είναι αλήθεια πως η Νίκολα Στέρτζιον κατέκτησε για τρίτη συνεχή θητεία την πρωθυπουργία της χώρας με το επίκεντρο της προεκλογικής της εκστρατείας την άμεση διεξαγωγή δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας. Η πιθανή ημερομηνία μάλιστα είχε οριστεί στις 19 Οκτωβρίου του 2023. Όμως σήμερα, η ίδια και η πλειοψηφία του Holyrood δέχτηκαν ένα ισχυρό «χαστούκι». Στις 9:45 τοπική ώρα ο Σκωτσέζος δικαστής Λόρδος Ριντ αποφάνθηκε: «Το δικαστήριο ομόφωνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εν λόγω νομοσχέδιο σχετίζεται σε θέματα κατοχυρωμένα στο Γουέστμινστερ. (…) η σκωτική βουλή δεν έχει την αρμοδιότητα να νομοθετήσει για δημοψήφισμα ανεξαρτησίας της Σκωτίας».

Η απάντηση της Νίκολα Στέρτζιον μέσω του προσωπικού της λογαριασμού στο Τwitter ήταν άμεση. «Απογοητευμένη, αλλά σέβομαι την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου», το οποίο όπως τόνισε «δεν γράφει νόμους, απλά τους ερμηνεύει» πετώντας έτσι το μπαλάκι στο Γουέστμινστερ. Και συνέχισε επικρίνοντας έντονα το καθεστώς κατά το οποίο συνυπάρχουν τα έθνη του Ην. Βασιλείου: «Ο νόμος που δεν επιτρέπει στη Σκωτία να επιλέξει μόνη της το δικό της μέλλον χωρίς την έγκριση του Γουέστμινστερ αποδεικνύει ότι είναι μύθος η αντίληψη του Ηνωμένου Βασίλειου για μια εθελοντική συνεργασία».

Μάλιστα, στις 11:30 τοπική ώρα, η πρωθυπουργός επέλεξε να κάνει επίσημο διάγγελμα για την απόφαση με βασικό μήνυμα της ομιλίας να είναι ότι «η σκωτική δημοκρατία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί». Υπογράμμισε δε ότι οι επόμενες εκλογές θα είναι ένα ντε φάκτο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας.

Η σημασία της απόφασης

Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, η οποία ήρθε μετά από ακροάσεις τον προηγούμενο μήνα της σκωτικής και βρετανικής κυβέρνησης αντίστοιχα, ενισχύει τη θέση του Λονδίνου. Σύμφωνα με τον νόμο είναι μόνο στο χέρι της βρετανικής κυβέρνησης να δώσει το «πράσινο φως» για τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας οποιουδήποτε άλλου έθνους της χώρας καθώς εκείνη δημιούργησε τις «παράλληλες» βουλές. Υπενθυμίζεται ότι το Γουέστμινστερ είχε νομοθετήσει μόλις το 2014 να γίνει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας στη Σκωτία, όμως οι Σκωτσέζοι αποφάσισαν με 55% να παραμείνει η χώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κύριο «χαρτί» για την Σκωτία σχετικά με την αναγκαιότητα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος το γεγονός ότι το ερώτημα τέθηκε στον λαό πριν την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου - και κυρίως της Αγγλίας - να φύγει από τους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πλευρά του Λονδίνου επέλεξε σήμερα να κατευνάσει τα πνεύματα. Ο υπουργός της βρετανικής κυβέρνησης για θέματα της Σκωτίας, Άλιστερ Τζακ, δήλωσε ότι «όπως ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε εποικοδομητικά με την κυβέρνηση της Σκωτίας, ώστε να αντιμετωπίσουμε όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και μοιραζόμαστε». Η απάντησή του βέβαια έρχεται μετά από μια καθησυχαστική απόφαση για τη βρετανική κυβέρνηση. Είναι αλήθεια πως το Γουέστμινστερ κερδίζει λίγο χρόνο, καθώς πλέον δεν μπορεί να δεχτεί την ίδια θεσμική πίεση. Όμως η πολιτική αντιπαράθεση παραμένει και αναμένεται να συνεχιστεί.

Η Στέρτζιον έχει ως υπεράσπισή της τη νίκη της στις προηγούμενες εκλογές, ενώ η πλευρά της Αγγλίας έχει πια την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Ο παλμός της αντίδρασης του σκωτικού λαού θα φανεί εντονότερα τις επόμενες ημέρες, ενώ είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Σεπτεμβρίου, οι Σκωτσέζοι παραμένουν διχασμένοι με οριακά μεγαλύτερο ποσοστό να τάσσεται υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο