Γερμανία 2021: Μεταξύ πανδημίας και αντίο στη Μέρκελ

Τίποτα δεν είναι για την ώρα πιο σημαντικό από τον κορωνοϊό και δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε του χρόνου. Η πανδημία κυριαρχεί στην κοινωνία από τον περασμένο Μάρτιο σχεδόν ολοκληρωτικά. Το ενδεχόμενο μαζικών εμβολιασμών δεν αλλάζει κάτι. Μέχρι τέλος του χρόνου οι πολιτικοί έχουν κατεβάσει σχεδόν πλήρως τους ρυθμούς στην κοινωνική ζωή. “Εάν τώρα τα Χριστούγεννα έχουμε περισσότερες επαφές από τις επιτρεπόμενες και ίσως εκ των υστέρων αποδειχθεί ότι ήταν τα τελευταία Χριστούγεννα που περάσαμε με τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, τότε χάνουμε την ευκαιρία να τους έχουμε κοντά μας και του χρόνου. Δεν θα πρέπει λοιπόν να το κάνουμε” τόνισε η ΄Αγκελα Μέρκελ στις 9 Δεκεμβρίου σε μια ιδιαίτερα συγκινητική αποστροφή του λόγου της στην ολομέλεια της Βουλής.

Αντίο Μέρκελ

Εκείνη την ημέρα ο αριθμός των νεκρών σε 24 ώρες ήταν 600. Τις επόμενες ημέρες ο αριθμός αυξήθηκε σημαντικά. Ωστόσο, η αντίσταση στην περιστολή των ατομικών ελευθεριών μεγαλώνε, κυρίως από ομάδες διαδηλωτών που αντιτίθενται στα περιοριστικά μέτρα. “Συγκροτείται από ένα κοινωνικό κίνημα αποτελούμενο από ακραία στοιχεία από το δεξιό και αριστερό πολιτικό φάσμα, αλλά και από εσωτεριστές και αρνητές της επιστήμης” λέει στη DW ο πολιτικός επιστήμων Φλόριαν Χάρτλεμπ. Η ισορροπία ανάμεσα στην προστασία της υγείας και των ελευθεριών θα επηρεάσει μετά πάσης βεβαιότητας και τις εκλογές στη νέα χρονιά. Μετά από ένα φτωχό σε εκλογικές αναμετρήσεις 2020, του χρόνου θα διεξαχθούν επτά τον αριθμό. Σε 6 ομόσπονδα κρατίδια οι πολίτες καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν την τοπική κυβέρνηση. Μεταξύ αυτών στη Βάδη-Βιρτεμβέργη τον Μάρτιο, όπου ο τοπικός πρωθυπουργός Βίνφριντ Κρέτσμαν, πολύ αγαπητός και ο μοναδικός αρχηγός κυβέρνησης στη Γερμανία από το κόμμα των Πρασίνων, βάζει και πάλι υποψηφιότητα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκλογές στη Θουριγγία. Ο τοπικός πρωθυπουργός Μπόντο Ράμελο είναι ο μοναδικός αρχηγός κυβέρνησης από το κόμμα Η Αριστερά. Στη Σαξονία-Άνχαλτ οι εκλογές προγραμματίζονται για τον Ιούνιο.

Αλλά οι πιο σημαντικές εκλογές, οι εθνικές, θα γίνουν τον Σεπτέμβριο. Καταρχήν σηματοδοτούν το τέλος της εποχής Μέρκελ. Μετά από 16 χρόνια και 4 κυβερνήσεις η καγκελάριος θέλει να αποσυρθεί. Ήδη τότε θα έχει κυβερνήσει τη Γερμανία σχεδόν τόσα χρόνια όσα και ο μέντοράς της Χέλμουτ Κολ, που κατέχει και το ρεκόρ. Τι θα λείψει στους Γερμανούς μετά την αποχώρηση της Μέρκελ; Ο Φλόριαν Χάρτλεμπ πιστεύει ότι θα είναι “η σιδερένια θέλησή της“, η ακραία, σχεδόν απάνθρωπη εργασιομανία της, η εσωτερική πειθαρχία και η χρήση στοιχείων από τις φυσικές επιστήμες στην πολιτική. Ως μειονεκτήματα ο Χάρτλεμπ εντοπίζει τον νεφελώδη, συχνά χωρίς περιεχόμενο λόγο της και την πεισματική εμμονή της στην προσφυγική πολιτική που συνοδεύτηκε από μια αφελή κουλτούρα ανοίγματος των συνόρων, κάτι που έκανε το εθνολαϊκιστικό κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία” AFD, να ενισχυθεί. Στο εξωτερικό η Μέρκελ θεωρείται καγκελάριος των κρίσεων, σαν βράχος σταθερότητας σε φουρτουνιασμένους καιρούς της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής κρίσης, του Brexit και του Τραμπ, και τώρα με την πανδημία.

Οι Πράσινοι μετά τους κουρασμένους Σοσιαλδημοκράτες;

Γι αυτό και η πιο σημαντική ερώτηση για του χρόνου είναι ποιος θα την διαδεχθεί. Επειδή το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις ένα σταθερό ποσοστό γύρω στο 35%, ο νέος αρχηγός του διαθέτει πολλές πιθανότητες να γίνει ο επόμενος νέος καγκελάριος. Επίσημα, θα είναι ένας εκ των τριών υποψηφίων, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας Άρμιν Λάσετ, ο πρώην προέδρος της Κ.Ο. της Χριστιανικής Ένωσης Φρίντριχ Μερτς και ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής. Αλλά εάν παρατηρήσουμε τις δημοσκοπήσεις, σχετική πλειοψηφία συγκεντρώνει και ο Μάρκους Ζέντερ, από το αδελφό Χριστιανοκοινωνικό κόμμα CSU. Καγκελάριος από αυτό το κόμμα θα ήταν μια πρεμιέρα για τη Γερμανία. Αλλά ανεξαρτήτως προσώπου, CDU και CSU θα χρειαστούν μετά τις εκλογές τουλάχιστον έναν κυβερνητικό εταίρο. Ο νυν, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, δεν εμφανίζει μόνο πτωτική τάση στις δημοσκοπήσεις, αλλά δίνει την εντύπωση ενός κουρασμένου κόμματος μετά από δύο θητείες στον μεγάλο συνασπισμό υπό τη Μέρκελ. Στη θέση του θα μπορούσαν να είναι οι Πράσινοι.

Υπό τους δημοφιλείς συμπροέδρους τους Αναλένα Μπέρμποκ και Ρόμπερτ Χάμπεκ έχουν απομακρυνθεί από μαξιμαλιστικές θέσεις και θέλουν να συγκυβερνήσουν. Ωστόσο Ο Μάρκους Ζέντερ προειδοποίησε τους οπαδούς της Χριστιανικής Ένωσης ότι δεν θα πρέπει να θεωρούν βέβαιη συγκυβέρνηση με τους Πράσινους. Η AFD, κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην ομοσπονδιακή βουλή, έχει υποστεί μείωση των ποσοστών δημοτικότητας, αλλά οι περιορισμοί λόγω πανδημίας θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν νέους ψηφοφόρους. “Βιώνουμε μια διαιρεμένη χώρα” υποστηρίζει ο Χαρτλεμπ. “Εάν μετά τα τραύματα της πανδημίας ακολουθήσει οικονομική παρακμή, θα παραμείνει η κοινωνική διαίρεση”. Σε κάθε περίπτωση ο εμπειρογνώμων είναι πεπεισμένος ότι η πανδημία θα παραμείνει και το 2021 το πιο βασικό θέμα. “Ο κορωνοϊός αποτελεί τη μεγαλύτερη κρίση από το 1945. Η σημασία του αγγίζει όλα τα επίπεδα πολιτικής, από το τοπικό μέχρι το παγκόσμιο¨.

Κρίστοφ Χάσελμπαχ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου