Βρετανία: Χρήσιμοι τελικά οι «ανεπιθύμητοι» μετανάστες;

Η Ρουάντα «εισέβαλε» στη βρετανική πραγματικότητα από το 2022 και επί κυβερνήσεως Τζόνσον. Από τότε μέχρι σήμερα βρίσκεται στην επικαιρότητα καθώς έχει γίνει βασικός στόχος - για κάποιους ακόμα και εμμονικός – στην ατζέντα της συντηρητικής κυβέρνησης. Ποια είναι η ουσία του αμφιλεγόμενου σχεδίου με τη Ρουάντα; Όλοι οι αιτούντες άσυλο στη Βρετανία να στέλνονται στη μακρινή αφρικανική χώρα της Ρουάντα και να περιμένουν εκεί τη θετική ή αρνητική απάντηση του βρετανικού υπουργείου Εσωτερικών για την πολυπόθητη χορήγηση άδειας παραμονής. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση φιλοδοξεί ότι θα αποθαρρύνει όποιον σκέφτεται να περάσει παράνομα το Κανάλι της Μάγχης.

Όλα δείχνουν όμως πως οι δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στη χώρα δεν περιμένουν απλά μια απάντηση. Σύμφωνα με ανάλυση και ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Telegraph χρησιμοποιούνται ως φτηνά, ξένα εργατικά χέρια στις αποδεδειγμένες ελλείψεις που υπάρχουν σε βασικούς τομείς του Ηνωμένου Βασιλείου.

Συγκεκριμένα και με βάση επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο πλαίσιο της νομοθεσίας περί διαφάνειας του Ηνωμένου Βασιλείου (Freedom of Information), σχεδόν σε 16.000 αιτούντες άσυλο δόθηκε «αθόρυβα» δουλειά χωρίς να γνωρίζουν αν θα λάβουν τελικά άδεια παραμονής.

Που οφείλεται το φαινόμενο και ποιες είναι οι διαδικασίες;

Ο βασικός λόγος φαίνεται πως είναι οι καθυστερήσεις της κυβέρνησης να εξετάσει τις υποθέσεις ασύλου. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία ίσχυσε στη χώρα από το 2005, όποιος παράτυπος μετανάστης περιμένει περισσότερο από έναν χρόνο μέχρι να λάβει συγκεκριμένη απάντηση από το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να ψάξει για δουλειά. Παρά το Brexit, ο νόμος αυτός είναι ακόμα σε ισχύ. Για το 2022, αυτοί που περίμεναν για περισσότερο από έναν χρόνο έφτασαν τους 51.000. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός αυτός είναι δεκαπλάσιος από τον αντίστοιχο του 2016 που ανερχόταν σε λιγότερους από 5.000. Για την χρονιά του 2022 λοιπόν, 19.231 από αυτούς έκαναν αίτηση για δικαίωμα στην εργασία και οι 15.706 έγιναν δεκτοί.

Οι κλάδοι οι οποίοι εξυπηρετήθηκαν από αυτή τη διαδικασία ήταν εκείνοι στους οποίους αποδεδειγμένα υπάρχουν ελλείψεις, όπως η υγεία, ο αγροτικός κλάδος αλλά και ο κατασκευαστικός. Η αμοιβή των εργαζομένων αυτών είναι το 80% αυτού που κανονικά προβλέπεται ενώ οι αιτούντες άσυλο πρέπει να παραιτηθούν από το κρατικό επίδομα των 49,13 λιρών που τους παρέχει η κυβέρνηση κάθε εβδομάδα, αν λαμβάνουν περισσότερα από την εργασία τους.

Οι μετανάστες που εργάζονται έχουν πρόσβαση στη δομή φιλοξενίας τους όμως θα πρέπει να δίνουν ένα αντίτιμο για το κόστος διαμονής, κάτι που διαπραγματεύονται με το υπουργείο Εσωτερικών.

Έντονες αντιδράσεις αλλά και αποθαρρυντικές προβλέψεις

Οι αντιδράσεις μετά τις αποκαλύψεις είναι έντονες καθώς γίνεται λόγος για υποκρισία της συντηρητικής κυβέρνησης που τους τελευταίους μήνες έχει ως βασικό της στόχο να στείλει τους αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα. Παράλληλα, οι επικριτές βλέπουν ότι λειτουργεί ως «πόλος έλξης» για όσους θέλουν να έρθουν παράνομα στην χώρα.

Ο Νάιτζελ Φαρατζ έκανε λόγω για «καταστροφή» καθώς οι διακινητές «θα μπορούν να διαφημίζουν ότι προσφέρουν εργασία και δωρεάν διαμονή» ενώ ο πρόεδρος του think – tank Migration Watch, Άλπ Μέχμετ αναρωτήθηκε «πως μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για την παράνομη μετανάστευση όταν υπογείως κάνει τέτοια τεχνάσματα;».

Η εφημερίδα τονίζει ότι ευρωπαϊκές χώρες με επικεφαλής την Γαλλία, έχουν κατηγορήσει την Βρετανία στο παρελθόν για ελαστική μεταχείριση σε μετανάστες που θέλουν να δουλέψουν, κάτι που η χώρα αρνείται έντονα και αντιστρέφει τις κατηγορίες.

Οι ειδικοί πάντως εκτιμούν ότι οι αριθμοί αιτήσεων εργασίας από παράτυπους μετανάστες θα αυξηθεί το 2023 καθώς η ζήτηση για φθηνά εργατικά χέρια είναι ακόμα μεγαλύτερη στους κλάδους αυτούς.