Από την Ελλάδα της κρίσης στη Γερμανία της κρίσης;
8 Δεκεμβρίου 2023
Η ιστορία επαναλαμβάνεται, την πρώτη φορά σαν τραγωδία, τη δεύτερη σαν φάρσα. Το γνωμικό που αποδίδεται στον Καλρ Μαρξ θα μπορούσε να είναι επίκαιρο με φόντο τις δημοσιονομικές εξελίξεις στη γερμανική πρωτεύουσα και τον αγώνα δρόμου μέχρι την εκπνοή του χρόνου για την επικύρωση του συμπληρωματικού προϋπολογισμού του 2023, μετά το πάγωμα πλασματικών ταμείων με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Ο προϋπολογισμός του 2024 μάλλον θα πάρει παράταση, με ανοιχτό το ενδεχόμενο περικοπών σε κοινωνικές παροχές.Ήδη οι δαπάνες όλων των υπουργείων περιστέλλονται.
Εν μέσω συζητήσεων και διαβουλεύσεων στην Ολομέλεια της γερμανικής βουλής, συνομιλήσαμε με Γερμανούς βουλευτές που έζησαν, από διαφορετικά πόστα, τη δεκαετία της ευρωκρίσης και το βαθύ ρήγμα στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Και μπορεί πλέον η κρίση χρέους της Ελλάδας να έχει ρυθμιστεί, η τρόικα να έχει φύγει και η Ελλάδα να αναβαθμίζεται από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, όμως οι μνήμες από τις προσταγές λιτότητας επί Μέρκελ-Σόιμπλε παραμένουν νωπές. Και ανασύρονται, ειδικά όταν ο ευρωπαϊκός νότος παρακολουθεί να εκτυλίσσεται μια νέα δημοσιονομική κρίση, αυτή τη φορά στο Βερολίνο, με πρωταγωνίστρια την κυβέρνηση της ισχυρότερης οικονομίας στην Ευρώπη, που μοιάζει να αυτοσχεδιάζει προκαλώντας ανησυχία στην ευρωζώνη.
Πώς έφτασε η Γερμανία στη δημοσιονομική κρίση
«Ναι, αρχικά πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχει μια κρίση στη Γερμανία, η οποία προκλήθηκε από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Όμως είναι μια κρίση που μπορούμε να λύσουμε». Αυτό τουλάχιστον εκτιμά ο Στέφαν Ζάιτερ, βουλευτής των Φιλελευθέρων και καθηγητής Οικονομικών σε δηλώσεις του στην DW. «Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με την οποία πρέπει να συμμορφωθούμε, μας λέει ότι πρέπει να ακολουθήσουμε δημοσιονομική βιωσιμότητα και πειθαρχία. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο για την ΕΕ και τις χώρες της ευρωζώνης, με την έννοια ότι η εφαρμογή των φορολογικών κανόνων, της δημοσιονομικής πειθαρχίας οδηγεί σε λιγότερο δημόσιο χρέος», εκτιμά ο ίδιος.
«Σεβόμαστε την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Μέχρι στιγμής μπορούσαμε να κηρύξουμε κατάσταση έκτακτης δημοσιονομικής ανάγκης για περισσότερα χρόνια και πλέον το Συνταγματικό Δικαστήριο μας λέει ότι θα πρέπει να κάνουμε αυτή την αξιολόγηση κάθε χρόνο σε ετήσια βάση. Θα το κάνουμε, δουλεύουμε πάνω σε αυτό», ανέφερε στην DW από την πλευρά του o Kάρστεν Τρέγκερ, βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών.
Για τον Ζάιτερ πάντως το ερώτημα πώς η Γερμανία έφτασε ως εδώ, πρέπει να απαντηθεί λαμβάνοντας υπόψιν τις διαδοχικές κρίσεις των τελευταίων χρόνων, από την πανδημία και τη φυσική καταστροφή στην κοιλάδα του Άαρ μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση. «Η παρούσα κρίση ήταν το αποτέλεσμα πολλών εξωτερικών σοκ και πολλαπλών κρίσεων» όπως εξηγεί.
Ο κύριος Σόιμπλε έκανε λάθη απέναντι στην Ελλάδα
Την ίδια ώρα αρκετές φωνές στη νότια Ευρώπη επιχαίρουν για τη χαοτική δημοσιονομική κατάσταση στη Γερμανία. Όπως προσφάτως ο πρώην υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος σχολίαζε προ ημερών στην Bild ότι «η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να επιβάλει έκτακτους φόρους για να λύσει το πρόβλημα». Μάλιστα σκωπτικά πρότεινε ως άλλη λύση «να πουληθεί δημόσια περιουσία, όπως γερμανικά νησιά», παραπέμποντας στις παραινέσεις της Bild εν έτει 2010 προς τους τότε «χρεοκοπημένους Έλληνες» να πουλήσουν ελληνικά νησιά για να αποπληρώσουν το δυσθεώρητο χρέος.
«Ίσως να αποτελεί ειρωνεία της ιστορίας ότι η Γερμανία βρίσκεται σε ανάλογη κατάσταση σήμερα, αλλά ταυτόχρονα μας δείχνει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει δημοσιονομική σταθερότητα και ισορροπημένος προϋπολογισμός» σχολιάζει με αφορμή τα δείγματα χαιρεκακίας στον ευρωπαϊκό νότο ο Στέφαν Ζάιτερ. Αλλά και η Λίζα Μπάντουμ, βουλευτής των Πρασίνων και επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Ελληνογερμανικής Φιλίας, αναφέρει ότι κατανοεί την χαιρεκακία που μπορεί να εκπορεύεται από τον ευρωπαϊκό νότο. «Η Γερμανία παρουσιαζόταν αρκετές φορές ως δάσκαλος της Ευρώπης (...) ιδίως ο κύριοςΣόιμπλε. Ήδη από τότε πίστευα ότι κάτι τέτοιο είναι λάθος και τώρα βλέπουμε ότι ένα τόσο ανελαστικό χρεόφρενο δεν ανταποκρίνεται στους καιρούς» εκτιμά η Λίζα Μπάντουμ.
Περί ειρωνείας της ιστορίας
«Την ειρωνεία μπορώ να την καταλάβω και θα ήθελα να σημειώσω ότι τελικά τα σχέδια του κυρίου Σόιμπλε δεν πραγματοποιήθηκαν» εκτιμά απαντώντας σε ερώτημα της DW και ο επικεφαλής της Κ.Ο. της Αριστεράς Ντίτμαρ Μπαρτς. «Αντιτεθήκαμε σε αυτά με σθένος και σήμερα πλέον βλέπει κανείς τα σημαντικά λάθη που έγιναν και ποιοι επωφελήθηκαν και ποιο είναι το αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να δει κανείς τι ιδιωτικοποιήθηκε και τι κατέληξε σε κινεζικά χέρια (…) Θεωρώ καλό ότι η γερμανική αλαζονεία δεν είχε αποτέλεσμα. Όπως άλλωστε είπα στον καγκελάριο και τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων την περασμένη Τρίτη, θα άρμοζε στη Γερμανία λίγη ταπεινότητα».
Tην πολιτική λιτότητας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα τα χρόνια της ευρωκρίσης έβρισκε «πολύ σκληρή» και ο Σοσιαλδημοκράτης Κάρστεν Τρέγκερ, που εκτελεί χρέη αντιπροέδρου στην Κοινοβουλευτική Ομάδα Ελληνογερμανικής Φιλίας. «Αυτό είναι κάτι το οποίο πάντα λέγαμε και εξακολουθώ να το λέω και σήμερα. Στη Γερμανία έχουμε μία παρόμοια κατάσταση, μολονότι οι λόγοι που οδήγησαν εδώ είναι διαφορετικοί. Παρόλα αυτά ισχύει το ίδιο: έτσι όπως η Ελλάδα χρειάστηκε ελευθερία για να επενδύσει, έτσι χρειαζόμαστε και εμείς ελευθερία για να κάνουμε επενδύσεις» παρατηρεί.