Αποστολή αγωνίας στην Καμπούλ

Είχαμε απορροφηθεί από τη δουλειά μας, μιλώντας με πρόσφυγες, διαβάζοντας τα χαρτιά τους και την απόφαση απέλασής τους από τη Γερμανία. Αμίρ, Νούρι, Μουτζαμπά και Ίζα. Τέσσερις άνθρωποι που αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν του πολέμου. Ξαφνικά ακούμε την τρομακτική είδηση: οι Ταλιμπάν επιτέθηκαν σε ξενώνα της σουηδικής ΜΚΟ Operation Mercy. Ακόμη δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες. Τηλεφωνούμε στις επαφές μας στην Καμπούλ για να μάθουμε περισσότερα. Διαβάζουμε όσα γράφουν οι αφγανοί συνάδελφοι στα social media. Ενημερώνουμε τις οικογένειές μας, για να μην ανησυχούν. Μας τηλεφωνούν φίλοι και συνάδελφοι, τους στέλνουμε μηνύματα με SMS και Whatsapp. Οι νεαροί πρόσφυγες που απελάθηκαν ξέρουν αρκετά καλά γερμανικά, ώστε να καταλαβαίνουν τις συνομιλίες μας. Ακούμε λόγια συμπόνιας. Μιλάμε με την αρχισυντάκτριά μας και με τον συντονιστή για θέματα ασφαλείας και "ζυγίζουμε" την κατάσταση.

Επίθεση με στόχο τους ξένους

Αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τί συμβαίνει. Οι ξένοι ήταν ο στόχος της επίθεσης στον ξενώνα της οργάνωσης, που έγινε το βράδυ του Σαββάτου. Ένας αφγανός φρουρός και μία Γερμανίδα που εργαζόταν για την Operation Mercy σκοτώθηκαν. Μία γυναίκα από τη Φινλανδία έχει απαχθεί. Δεν είναι η πρώτη στοχευμένη επίθεση εναντίον ξένων, αλλά στις περισσότερες επιθέσεις τα θύματα είναι άμαχοι Αφγανοί. Από την αρχή της χρονιάς έγιναν τουλάχιστον επτά επιθέσεις με εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες, μόνο στην Καμπούλ. Την ευθύνη είχαν αναλάβει είτε οι Ταλιμπάν, είτε το αυτοαποκαλούμενο "Ισλαμικό Κράτος".

Κι όμως, τις περασμένες μέρες είδαμε μία ήρεμη Καμπούλ. Σχεδόν φιλική φαινόταν η αφγανική πρωτεύουσα όταν προσγειωθήκαμε και προστατευθήκαμε πίσω από τσιμεντένια τείχη και συρματοπλέγματα. Λαμπερός ο ήλιος στον καταγάλανο ουρανό, πολύ φιλικοί όλοι οι άνθρωποι με τους οποίους μιλούσαμε. Αλλά η επίθεση του Σαββάτου μας θύμισε πόσο απατηλή ήταν η γαλήνη αυτή. Στην Καμπούλ δεν υπάρχει καμία εγγύηση ασφάλειας. Ένας χώρος που σήμερα θεωρείται ασφαλής, μπορεί αύριο να γίνει στόχος. Πριν έρθουμε εδώ είχαμε συμφωνήσει σε κάποιους κανόνες για την ασφάλειά μας. Συγκεκριμένους κανόνες για τις εστίες κρίσης προβλέπει και ο εργοδότης μας. Προσπαθούμε να τους τηρήσουμε, αλλά και να εμπιστευθούμε το ένστινκτό μας. Κάτι άλλο δεν μπορούμε να κάνουμε.

Τρόμος και βία στην καθημερινότητα

Σε όλους τους συνομιλητές μας θέτουμε το ερώτημα, πώς βλέπουν τα σχέδια των ΗΠΑ και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ να αποστείλουν και πάλι περισσότερα στρατεύματα στο Αφγανιστάν. Μερικές απαντήσεις: "Σε τί θα βοηθήσει αυτό, αν δεν αλλάξει τίποτε άλλο;" "Το θέμα είναι να ομονοήσουμε εμείς οι ίδιοι και η κυβέρνησή μας να αρχίσει να κυβερνά, αντί να τσακώνεται". Τί μπορούν να κάνουν οι ξένοι στρατιώτες, από τη στιγμή που δεν επιτρέπεται να πολεμήσουν;" "Πρέπει να αφοπλίσουμε τις πολυάριθμες παραστρατιωτικές ομάδες και να στηρίξουμε τις δυνάμεις ασφαλείας". "Το ΝΑΤΟ έχει αποτύχει. Να μας στείλουν στρατεύματα των Ηνωμένων Εθνών". "Ασφάλεια και παιδεία είναι αυτό που περιμένουμε από τη διεθνή κοινότητα".

Παρά τις ετερόκλητες απαντήσεις, ένας είναι ο κοινός παρονομαστής: στην Καμπούλ κανείς δεν αισθάνεται ασφάλεια, αλλά όλοι ζουν με τον κίνδυνο καθώς προσπαθούν να συνεχίσουν τη ζωή τους. Κάθε τόσο μας λένε: "Φεύγουμε το πρωί από το σπίτι μας, δεν ξέρουμε αν θα ξαναγυρίσουμε ζωντανοί το βράδυ, αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε να ζούμε". Εμείς είμαστε ξένοι, φιλοξενούμενοι. Δεν διατρέχουμε σήμερα μεγαλύτερο κίνδυνο απ΄ότι χθες, πριν από τη δολοφονική επίθεση. Ο τρομος και η βία αποτελούν μέρος της καθημερινότητας στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, το ίδιο και η δράση των συμμοριών. Οι απαγωγές θεωρούνται επιχειρηματική στρατηγική. Εμείς είμαστε εδώ ως δημοσιογράφοι, θέλουμε να απεικονίσουμε την καθημερινότητα. Ξέρουμε την Καμπούλ και το Αφγανιστάν από προηγούμενα ταξίδια μας. Είναι μία εμπόλεμη χώρα. Δεκαέξι χρόνια διαρκεί πλέον η στρατιωτική επιχείρηση της διεθνούς κοινότητας. Έχει δρομολογήσει πρόοδο, έχει βοηθήσει το άνοιγμα της χώρας στον κόσμο. Αλλά δεν έχει φέρει ούτε ειρήνη, ούτε καμία ασφάλεια.

Σάντρα Πέτερσμαν, Μπριγκίτα Σούλκε Γκιλ (Καμπούλ)/Γιάννης Παπαδημητρίου