Ανώμαλη προσγείωση στην "΄Ενωση για τη Μεσόγειο"

Οι αφίξεις των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στην πόλη του φωτός έχουν αρχίσει. Αύριο, στο Γκραν Παλαί θα συμμετάσχουν σε μια εκδήλωση που βρίσκεται στην καρδιά της γαλλικής προεδρίας και του ίδιου του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί: την ίδρυση της Ένωσης για τη Μεσόγειο. Μιας ένωσης ετερόκλητης 765 εκατομμυρίων κατοίκων από την Γροιλανδία μέχρι την έρημο της Ιορδανίας. Η ιδέα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στους κόλπους της Ε.Ε. αλλά και στη Γερμανία, επειδή ο Σαρκοζι ήθελε να αποκλείσει του βόρειους εταίρους από την Μεσογειακή Ένωση και να δώσει ξεχωριστή θεσμική υπόσταση στο νέο του δημιούργημα. Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις συμβούλων του με όλες σχεδόν τις χώρες, βρέθηκε ένα modus vivendi και αύριο, στο στολισμένο Παρίσι, θα υλοποιηθεί, έστω και με πολλές αλλαγές, το όραμα του Σαρκοζί για μια Ένωση της Ε.Ε. με τη Μεσόγειο.

Στην υπηρεσία της ειρήνης

Από τη αρχή, ο Νικολά Σαρκοζύ, το εννοούσε στα σοβαρά με την Ένωση για τη Μεσόγειο, αμέσως μετά την εκλογική του νίκη το 2007 είχε δηλώσει τα εξής: «Όλα διαδραματίζονται στο μεσογειακό χώρο. Εδώ θα πρέπει να ξεπεράσουμε το μίσος, για να αφήσουμε χώρο για το μεγάλο όνειρο της ειρήνης και του πολιτισμού. ΄Ηρθε ο καιρός για να χτίσουμε μια μεσογειακή ένωση, που θα γίνει ο σύνδεσμός μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής. Όπως ακριβώς πριν από 60 χρόνια χτίστηκε η Ένωση με τις ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και τώρα θα κάνουμε το ίδιο για τη Μεσόγειο». Η κοινότητα αυτή σύμφωνα με το πρωταρχικό σχέδιο του Σαρκοζί θα έπρεπε να δημιουργηθεί από τις μεσογειακές χώρες της Ε.Ε. και τις βόρειες της Αφρικής. Θα έπρεπε να φέρνει στο ίδιο τραπέζι εχθρικές χώρες, την Αλγερία και το Μαρόκο, το Ισραήλ και τις αραβικές χώρες. Και όλα αυτά υπό τη γαλλική ηγεσία. Θα εκπονεί συγκεκριμένα σχέδια, όπως αυτοκινητόδρομους, επενδύσεις στον τομέα ενέργειας και βέβαια θα πρέπει να ρυθμίσει το μεγάλο πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης. « Εδώ διαδραματίζονται τα πάντα, πόλεμος ή ειρήνη, είχε τόνισε ο Σαρκοζί. «Μπορούμε να κάνουμε τη Μεσόγειο την πιο καθαρή θάλασσα του κόσμου. Ή θα πρέπει να τη θυσιάσουμε».

Η δυσπιστία της Ε.Ε. και της Μέρκελ ανέτρεψε τα φιλόδοξα σχέδια

Τα σχέδια του Σαρκοζί σκόνταψαν στη δυσπιστία μέσα στην Ε.Ε. γιατί η Ένωση έχει ήδη δική της μεσογειακή πολιτική. Ακούσει στο όνομα διαδικασία της Βαρκελώνης, και έχει μπει σε τροχιά το 1995, αν και όχι με μεγάλη επιτυχία. Δυσπιστία όμως και από τη πλευρά της Γερμανίας, η ΄Αγκελα Μέρκελ διαισθάνθηκε ότι ο Σαρκοζί την παραγκωνίζει επειδή η Γερμανία δεν είναι μεσογειακή χώρα. Η καγκελάριος ξεκαθάρισε από νωρίς τη θέση της. «Νομίζω ότι πρόκειται για ένα καθήκον που αφορά ολόκληρη την Ε.Ε. Δεν είναι δυνατόν οι μεν να είναι υπεύθυνοι για τη Μεσόγειο και οι άλλοι για την Ουκρανία και κάπου στη μέση ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία να περνούν τα σύνορα και ο καθένας να ασχολείται με τα δικά του. Είμαστε πρόθυμοι, αγαπητέ Νικολά να αναλάβουμε τις ευθύνες σε αυτό τον τομέα». Και η Μερκελ έκοψε τη φόρα στον αγαπητό Νικολά. Το σχέδιο του Σαρκοζί μετονομάστηκε σε Ένωση για τη Μεσόγειο, περιλαμβάνει και τις 27 χώρες μέλη τη Ε.Ε.

Συγκρατημένοι οι εταίροι της Μεσογείου

Βέβαια, οι χώρες του μεσογειακού βορρά δεν κολυμπούν στον ενθουσιασμό. Φάνηκε από τις πολλές συζητήσεις συνεργατών του Γάλλου προέδρου με τους αρχηγούς των κυβερνήσεων, κυρίως της Τουρκίας, της Αλγερίας και της Αιγύπτου, για να πειστούν να έρθουν στην αυριανή πανηγυρική εκδήλωση. Ήδη η σημερινή συνάντηση του Σαρκοζί με το Σύρο πρόεδρο στο Παρίσι προκάλεσε διαμαρτυρίες. Μεγάλος απών ο πρόεδρος Γκαντάφι της Λιβύης, που θεωρεί ότι από την Ένωση για τη Μεσόγειο δεν θα προκύψει κάτι το θετικό για τη χώρα του. πολιτικός επιστημόνων Σιλβί Γκουλάρ επικρίνει το φιλόδοξο μεσογειακό σχέδιο της γαλλικής προεδρίας. Και υποστηρίζει: «Το βασικό πρόβλημα σε αυτήν την περιοχή έγκειται στη έλλειψη διαλόγου μεταξύ τους. Ό, τι τα σύνορα μεταξύ Μαρόκου και Αλγερίας, μεταξύ Αλγερίας και Τυνησίας είναι κλειστά. Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά από την ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 50 στην Ευρώπη, όπου οι άνθρωποι είχαν κοινές αξίες, παρά τον πόλεμο. Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι αρκεί η συνεργασία με τις κυβερνήσεις για να εξυγχρονιστούν οι τοπικές κοινωνίες. Θα πρέπει λοιπόν να εργαστούμε περισσότερο με τις ίδιες τις κοινωνίες, να θέσουμε κάποιους όρους και να επαναλάβουμε τις αρχές μας. Με πειθώ και όχι με αλαζονεία». Στην αρχή ο Νικολά Σαρκοζί ήθελε να έχει αυτός για δύο χρόνια τα ηνία της Μεσογειακής Ένωσης μαζί με έναν ομόλογό του από το νότο. Αλλά και εδώ η Ε.Ε. του έδειξε κόκκινη κάρτα. Η προεδρία θα αλλάζει κάθε εξάμηνο. Ακόμη και η γραμματεία του νέου θεσμού δεν θα έχει έδρα της στη Γαλλία. Τι να κάνουμε, δεν μπορεί να τα έχει όλα κανείς σε αυτή τη ζωή…

Ειρήνη Αναστασοπούλου