Šolc odbacuje reparacione zahtjeve Poljske

Njemački kancelar Olaf Šolc je odbacio poljske reparacione zahtjeve za štetu koju je prouzrokovala Njemačka u Drugom svjetskom ratu. „Kao i sve vlade prije mene mogu da ukažem na to da je pitanje međunarodno-pravno finalno riješeno“, rekao je socijaldemokratski političar u intervjuu za „Frankfurter algemajne cajtung“.

Prošle nedjelje je jedna poljska parlamentarna komisija u Varšavi predstavila ekspertizu prema kojoj je šteta koju je za vrijeme Drugog svjetskog rata nacistička Njemačka prouzrokovala u Poljskoj procijenjena na 1,3 biliona evra.

Šef vladajuće nacionalno-konzervativne partije Pravo i pravda (PiS) Jaroslav Kačinjski ponovo je zahtjevao od Njemačke da plati ratnu štetu. Rekao je da Njemačka ne mora da plati odjednom, već može da plaća decenijama i da ta suma ne predstavlja preveliki teret za njemačku ekonomiju. Kačinjski tvrdi da je Njemačka platila reparaciona potraživanja nekolicini zemalja. „Nema razloga da Poljska bude izuzeta iz tog pravila“, rekao je on.

I poljski premijer Mateuš Moravjecki najavio je da će Poljska uskoro poslati njemačkoj vladi odgovarajuću „diplomatsku notu“. Taj korak počivaće na „veoma temeljnoj analizi“. 

Njemačka vlada se poziva na dogovor „Dva plus četiri“

Prema vještačenju eksperata poljske parlamentarne komisije, suma od 1,3 miliona evra proističe između ostalog iz smrti 5,2 miliona poljskih građana. I prinudni rad dva miliona Poljaka deportovanih u Njemačku uzet je u obzir. Poimence su spomenute firme kao što su BMW, Opel, Porše, Hugo Bos. Samo šteta na zgradama i sakralnim, industrijskim objektima i u poljoprivredi prema autorima izveštaja iznosi 169 milijardi evra.

Njemačka vlada se poziva na dogovor „Dva plus četiri“ iz 1990. Potpisnice su bile tada dvije Njemačke i sile pobjednice u Drugom svjetskom ratu – Sovjetski savez, SAD, Velika Britanija i Francuska. Tim ugovorom regulisane su spoljnopolitičke posljedice njemačkog ponovnog ujedinjenja. Njemačka je u tom dokumentu odbacila moguće reparacione zahtjeve. Njemačka vlada je podsjetila i da se Poljska 1953. odrekla daljih reparacionih zahtjeva, te je to više puta potvrdila.

Tusk optužuje vladajuću stranku za predizbornu kampanju

Otpor ovakvoj politici poljske vlade postoji i u Poljskoj. Liberalna opozicija optužuje vladajuću stranku da instrumentalizuje tu spoljnopolitičku temu kako bi sprovela predizbornu kampanju u zemlji, profilišući se godinu dana uoči parlamentarnih izbora.

„Inicijativa stranke Pravo i pravda (PiS) o ratnim reparacijama već godinama iskrsava onda kada ta stranka mora da osmisli neku političku priču“, kaže bivši predsjednik Savjeta Evropske unije Donald Tusk, koji je lider opozicione Građanske platforme. On dodaje da Kačinjski želi da obezbijedi podršku vladajućoj partiji „na toj antinemačkoj kampanji“.

I Grčka je 2019. uputila takozvanu verbalnu notu Berlinu, pozivajući Njemačku na pregovore o reparacionim zahtjevima Grčke. Tadašnja njemačka vlada je to zvanično odbacila.

dd (tagesschau)

Pratite nas i na Facebooku, na Twitteru, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu